داستان افتتاح فروشگاه ایرانی مگاصیص در کاراکاس
روزنامه هفت صبح | تا جمعه هفتهای که گذشت آنچه مردم عادی درباره همکاری ایران و ونزوئلا به عنوان دو کشور همدرد در زمینه تحریمها شنیده بودند محدود به حمایتهای دیپلماتیک و فرستادن چند کشتی ایرانی بزرگ پر از بنزین به این کشور بود اما جمعه با افتتاح فروشگاه بزرگی در کاراکاس پایتخت ونزوئلا ماجرا شکل دیگری پیدا کرد.فروشگاهی با ۶ هزار مترمربع مساحت که گویا در آن از شیر مرغ تا جان آدمیزاد برای فروش گذاشته شده است و اسمش هم حاشیههای فراوانی داشته.
رسانههای آنطرف آبی به یک جمله از عیسی رضایی مدیرعامل مگاصیص درباره دلیل نامگذاری فروشگاه ایرانی کاراکاس اکتفا کردهاند: «مگاصیص نام متبرکی است» اما مشروح حرفهای او بازتاب زیادی در رسانههای ایرانی پیدا کرده که میگوید: «روستای مگاصیص از توابع بخش مرکزی شهرستان دشت آزادگان استان خوزستان و در حوالی شهرستان سوسنگرد قرارگرفته است.
این روستا به علت کم جمعیت، کوچک و همچنین نزدیک بودن به مرز ایران و عراق در نخستین روزهای دفاع مقدس به تصرف دشمن بعثی درآمد اما رزمندگان ایرانی در عملیات شهید مدنی که در روزهای ۱۱ تا ۱۶ شهریور سال ۶۰ انجام شد این روستا را به همراه سایر بخشهای اشغال شده، آزاد کردند. این روستا در روزهای پس از آزادسازی خود در سال ۶۰، بارها بین طرف ایرانی و عراقی دست به دست شد اما در نهایت با پایان دفاع مقدس صلح و آرامش مانند سایر نقاط کشورمان به این روستا نیز بازگشت.»
*** مردم میزبان چه میگویند؟
هرچه در رسانههای ایرانی درباره فروشگاه مگاصیص منعکس شده، حرفهای مسئولان ایرانی بوده است اما ما با نگاهی به منابع خبری کشور میزبان سعی کردیم واکنش مردم این کشور و رسانههای ونزوئلا را بررسی کنیم.مرور رسانههای رسمی ونزوئلا نشان میدهد که اغلب آنها به انتشار خبری درباره افتتاح این فروشگاه اکتفا کرده و البته به روابط خوب ایران و ونزوئلا در چند سال اخیر هم اشاره کردهاند و گریزی هم زدهاند به محموله بنزین و مواد اولیه پتروشیمی که اخیرا از سوی ایران به ونزوئلا رسید.
البته در این رسانهها میتوان اطلاعاتی پیدا کرد که در خبرهای فارسی نیست. مثل اینکه فروشگاه مگاصیص در محلی واقع شده که قبلا یک فروشگاه زنجیرهای فرانسوی- کلمبیایی قرار داشت و گفته میشود سال ۲۰۱۰ این فروشگاه با دخالتهای دولتی رو به افول رفته و بعد هم تعطیل شد. بعدتر محل این فروشگاه در اختیار برنامه توزیع موادغذایی یارانهای دولت ونزوئلا با نام CLAP (کمیتههای تأمین و تولید محلی) قرار گرفت اما با تغییر شکل این برنامه و تعطیل شدن بسیاری از شعبههای CLAP، این محل خالی شد و حالا در اختیار فروشگاه ایرانی مگاصیص قرار گرفته است. معلوم نیست که طرف ایرانی طبق چه قراردادی این محل را در اختیار گرفته، یعنی آن را اجاره کرده یا در ازای خدمتی دیگر حق استفاده از این مکان را به دست آورده است.
*** تاکید روی ۷۰۰ شعبه
یکی از نکاتی که اغلب رسانههای ونزوئلایی روی آن تاکید کردهاند این است که فروشگاه مگاصیص در خود ایران ۷۰۰ شعبه دارد. این موضوع برای شما که احتمالا اسم این فروشگاه را تازه شنیدهاید عجیب باشد اما در واقع منظور آنها فروشگاههای زنجیرهای «اتکا» وابسته به وزارت دفاع ایران است که متولی راهاندازی فروشگاه مگاصیص در ونزوئلا شده.
*** پرسنل ونزوئلایی
یکی دیگر از نکاتی که رسانههای ونزوئلایی آن را منعکس کردهاند این است که اغلب کارکنان فروشگاه مگاصیص ونزوئلایی هستند و غیر از مراسم افتتاح، چندان چهره ایرانی در آن دیده نمیشود. یکی از این رسانهها نوشته: «در راهروهای بزرگ و وسیع فروشگاه فقط پرسنل ونزوئلایی دیده میشود که تابع تصمیم روسای ایرانی خود هستند.»
نکته دیگری که یکی از رسانههای محلی آن را به صورت انتقاد مطرح کرده این است که کالاها با قیمت دلاری عرضه شدهاند و این برای بعضی از مراجعان ناراحتکننده است اما انگار از زمان نابسامانی اقتصادی فعالیت واحدهای خارجی با دلار تقریبا در ونزوئلا به یک اتفاق معمول تبدیل شده است.
*** صف برای خرید همه چیز
در گزارش ویدئویی که یکی از تلویزیونهای ونزوئلا از روز بازگشایی فروشگاه مگاصیص تهیه کرده، صف طولانی از مردم دیده میشود که از چند جهت برای ورود به فروشگاه تجمع کردهاند. در این گزارش تصویری، چند محصول ایرانی هم دیده میشود اما اغلب محصولات در بازار ایران چندان شناخته شده نیستند مثل رب گوجه فرنگی نرگس، دستمال کاغذی تندیس یا محصولات دلنوش و ورامین.
اینطور که از ویدئوی شبکه ونزوئلایی میتوان فهمید، در فروشگاه ایرانی مگاصیص همه چیز پیدا میشود؛ از انواع خوراکیها گرفته تا لپ تاپ و تایر و حتی خود تراکتور!
یکی از کسانی که با این شبکه تلویزیونی مصاحبه کرده از بودن خوراکیهایی مثل شربت خرما و مربای هویج خیلی ذوق کرده است. یکی دیگر هم رو به دوربین میگوید: «من از روی کنجکاوی آمدهام اما از تنوع محصولاتی که دیدم واقعا تعجب کردم. در این فروشگاه همه چیز هست. برای من خیلی عجیب است که با وجود تحریمها اینها چطور به اینجا رسیدهاند.» موضوع دیگری که خیلی به چشم این مرد کاراکاسی آمده تعداد زیاد پرچمهای ایرانی در فروشگاه است که البته از روز افتتاح باقی ماندهاند.زنی که تازه از فروشگاه بیرون آمده هم در مورد قیمتها میگوید: «تنوع خیلی زیاد است اما قیمتها مثل بقیه جاهاست. تنوع به درد من نمیخورد. اینجا همه چیز هست اما پول نیست.»
*** ونزوئلاییهای توئیتر
با جست و جوی نام فروشگاه مگاصیص در توئیتر به واکنشهای مختلفی درباره افتتاح این فروشگاه بر میخوریم. دستهای از کاربرها کسانی هستند که مخالف سیاستهای مادورو رئیس جمهور ونزوئلا هستند و از همکاری این کشور با ایران به هیچ وجه خوشحال نشدهاند. تندروهای این جریان حتی کسانی که از فروشگاه ایرانی خرید کنند را به خیانت متهم میکنند و از مردم میخواهند که فروشگاه را تحریم کنند.
دسته بزرگی از کاربران ونزوئلایی اما از محصولات موجود در فروشگاه ایرانی تعجب کردهاند. آنها با ذوق و شوق فراوان درباره تنوع محصولات میگویند. یکی از آنها نوشته: «اگر به مگاصیص بروید چیزهای زیادی میبینید که شگفتزدهتان کند.» یکی دیگر هم از تنوع زیاد محصولاتی که در آنها تکنولوژی نانو به کار رفته تعجب کرده و نوشته: «در مگاصیص انواع دستمالها و شویندههایی را میبینید که تکنولوژی نانو دارند و استفاده از آنها تجربه خیلی خوبی برای شما خواهد بود.»
دسته دیگری هم نگران تسلط ایران بر بازار ونزوئلا هستند. آنها میگویند ایران کم کم دارد اقتصاد این کشور را به دست میگیرد و در همه زمینهها ونزوئلا را به خودش وابسته میکند. البته تعداد این کاربرها نسبت به دو دسته دیگر چندان زیاد نیست. حتی برخی از کاربران هم از ایران خواسته اند که در کنار راه انداختن فروشگاه بیمارستان هم بسازد.مگاصیص ۶۰۰۰ متر مربع است و ۲۵۰۰ نوع جنس ایرانی را عرضه کرده است. در فروشگاه های شهروند تهران این تنوع به حدود ده هزار قلم جنس می رسد.