خورشید بنسلمان در غرب غروب میکند؟
روزنامه هفت صبح، مهسا مژدهی | یک: نزدیک به یک دهه است که قطریها چشمهای خودشان را بر سرمایهگذاریهای کلان در غرب دوختهاند. میدانهای وسیع گاز این فرصت را در اختیار یکی از کوچکترین کشورهای خاورمیانه قرار داد تا بتواند راه خود را به غرب باز کند و اروپاییها را مدیون خود کند.
در این بین رقابت بین قطر و عربستان در جلب نظر کشورها برای همکاریهای اقتصادی هم پابرجاست.ماجرا از زمانی آغاز شد که اغلب کشورهای اروپایی، به ویژه فرانسه، اسپانیا و انگلیس در دام بحران اقتصادی فلج کننده افتاده بودند. حالا امروز بعد از گذشت دو دهه از شروع سرمایهگذاریهای قطریها در خارج از مرزهای خود، سهام مهمترین بازارهای سهام جهان، بزرگترین شرکتهای خودروسازی و برجستهترین موسسات مالی را در اختیار دارد.
اما ماجرا به همین جا ختم نمیشود. آنها حتی در حوزههای ساختمان سازی، رسانه و ورزش و تبلیغات هم وارد شدهاند و حتی در برخی از مهمترین رسانههای اروپایی مانند لافیگارو سهم دارند. بر اساس آمار مربوط به سال ۲۰۱۹ قطر سرمایهگذاری مستقیم خارجی به ارزش ۴۴٫۷۸میلیارد دلار انجام داده است.
* دو: قطر به تنهایی در سالهای اخیر، ۳۴درصد سرمایهگذاری در اتحادیه اروپا را تشکیل میدهد. این در حالی است که سهم دیگر کشورهای حاشیه خلیج فارس از این اتحادیه تنها۲۴ درصد است. فرانسه، انگلیس، ایتالیا و یونان و آلمان مدام در رقابت با یکدیگرند تا نظر شیخهای قطری را به خود جلب کنند و به ویژه در حوزه انرژی روابط بهتری را با این کشور رقم بزنند.
* سه: کرونا هم به کمک قطریها آمده است.در شرایطی که بسیاری از شرکتهای خصوصی بهویژه آمریکاییها مجبور شدهاند سرمایهگذاری در بخش گاز طبیعی مایعشده (الانجی) را به دلیل کاهش قیمتها در پی بحران کرونا متوقف کنند،قطر میتواند سهم بیشتری در بازار گاز جهان بهدست آورد. این کشور رتبه اول را در صدور گاز به اروپا دارد.
* چهار:در کنار قطر، عربستان سالهاست خودش را شریک و دوست نزدیک غربیها میداند. این کشور سرمایهگذاریهای گستردهای در شرکتهای ساختمان سازی،رسانههای مهم و حتی بازیهای کامپیوتری انجام داده است. در فرانسه سالهاست که به سرمایهگذاریهای این دو کشور به دیده تردید نگاه میشود.
برخی از مقامات کنونی و سابق این کشور معتقدند که به ویژه عربستان با هزینه کردن پولهای فراوان درکشورش قصد دارد تا سلفیگری و تندروی را در میان مهاجران به فرانسه تشدید کند. آنها حتی این سرمایهگذاریها را از سوی سعودیها اسب تروایی مینامند که با هدف گسترش افکار سلفی بین اعراب مسلمان مهاجر شکل میگیرد.
*پنج: سال گذشته مشخص شد که صندوق ثروت ملی عربستان از سقوط قیمت نفت که ارزش سهام شرکتهای نفتی را پایین آورده استفاده کرده و یک میلیارد دلار سهام ۴ شرکت بزرگ نفت اروپا یعنی شل، توتال، انی و اکوئینور را خریداری کرده است.به گزارش اویلپرایس، صندوق سرمایهگذاری عمومیعربستان بیش از ۳۰۰میلیارد دلار سرمایه دارد و پیش برنده اصلی طرح متنوعسازی اقتصادی عربستان به رهبری محمد بنسلمان، ولیعهد این کشور است.
* شش: خورشید بخت عربستان در میان کشورهای غربی در حال غروب کردن است. اقداماتی که عربستان در یمن انجام داده و همچنین قتل روزنامه نگار مشهور، جمال خاشقچی باعث شده تا در جهان رویهای ضد بن سلمان شکل بگیرد. البته این احتمالا به آن معنا نیست که اروپاییها یا آمریکاییها دست بن سلمان را که میخواهد در کشورهایشان سرمایهگذاری کند پس بزنند. با این حال جنگ یمن این کشور را فقیرتر از گذشته کرده و حیثیت سیاسیاش هم با تکه تکه کردن یک روزنامهنگار در کنسولگری عربستان در استانبول خدشهدار شده است.
در چنین شرایطی، قطر هم از خوشنامی بیشتری برخوردار است و هم از نظر سرمایهگذاری با مشکلات مالی برخوردار نیست. رفتار میانهرو این کشور در سالهای اخیر و رواداری حاکمان آن هم به غربیها اطمینان داده که قطریها شرکای کم دردسرتری هستند.اما مشکل قطر آن است که کشوری کوچک و از نظر سیاسی کم اهمیتتر از عربستان در خاورمیانه است. با این حال در شرایط فعلی که اروپا خود را نیازمند گاز این کشور میداند، معادلات میتواند به سود دوحه تغییر کند.