حضور در بورس به‌شرط قبولی در امتحان
روزنامه هفت صبح | بورس که در اوج به‌سر می‌برد، برای ورود سرمایه‌گذاران جدید محدودیت درنظر گرفته است. سازمان بورس و اوراق بهادار، به‌تازگی فرآیند حضور افراد جدید در بورس را تغییر داده است. به‌این ترتیب مشتریان جدید یک ماه پس از صدور کد بورسی اجازه حضور در بورس را پیدا می‌کنند و در راستای افزایش دانش افراد حقیقی که قصد انجام معامله در بورس را دارند، آزمونی به صورت حضوری و مجازی برگزار خواهد شد.
تنها در صورت قبولی اشخاص در آزمون مذکور است که برایشان کد بورسی صادر می‌شود. افراد حقیقی همچنین از همان اول تعهد می‌دهند با سیگنال‌فروشی و چیزهایی مثل این شیطنت نکنند. مسئولان بورس، دلیل این تصمیم را نیاز به تخصص و دانش تازه‌واردها به بورس اعلام کرده و می‌گویند با توجه به اینکه این روزها سرمایه‌گذاری در بازار سرمایه رونق دارد و ممکن است افرادی که وارد این بازار می‌شوند دانش کافی نداشته باشند و از آنجاکه این نوع سرمایه‌گذاری نیازمند تخصص و دانش است، چنین تصمیمی گرفته شده است.
تصمیم گرفته شده به‌شکل طبیعی مخالفانی هم دارد.یک کارشناس در این‌باره به خبرگزاری ایسنا می‌گوید: این حجم از تغییرات و قانون گذاری جدید نباید در قالب ابلاغیه باشد. زیرا ابلاغیه توان و امکان و صلاحیت انتقال این حجم از مقررات را ندارد. ابلاغیه برای دستورهای اداری و اجرایی استفاده و توسط مدیریت‌ها صادر می‌شود درحالی که مطالبی که در این ابلاغیه است فراتر از این حد بوده و می‌تواند در قالب دستورالعمل و حتی آیین‌نامه باشد.
این کارشناس بازار سرمایه با اشاره به قسمتی از ابلاغیه که تاکید دارد افراد تنها یک ماه بعد دریافت کد معاملاتی حق معامله دارند، می‌گوید: در بند یک و دو این ابلاغیه گفته شده است که فراهم شدن قابلیت انجام معامله برای این کدها مستلزم سپری شدن مدت یک ماه از تاریخ صدور و منوط به شرکت متقاضیان کدهای معاملاتی جدید و قبولی آنان در آزمونی است که توسط کانون کارگزاران برگزار می‌شود.
اینکه در یک ابلاغیه و حتی دستورالعمل و حتی قانون‌های جزء یک ماه اشخاص را از حق استفاده از آنچه برایشان تثبیت شده است محروم کنیم درست نیست. مانند اینکه خانه‌ای را به کسی بفروشیم و بگوییم تا یک ماه حق استفاده از این خانه را ندارید.به‌گفته او سازمان بورس زمان انجام معامله را تعیین کرده درحالی که شرط قبولی در آزمون را هم گذاشته است.
این دو با یکدیگر تعارض دارند. قطعا این حق طبیعی سازمان بورس است که به سطح علمی شرکت کنندگان در معاملات ورود کند اما قبولی در آزمون ملازمه‌ای با یک ماه به تاخیر افتادن در حق معامله ندارد. ممکن است برای فردی کد معاملاتی صادر شود، فردا در آزمون شرکت کند و قبول هم شود، چرا باید حق خرید و فروش سهام برای این فرد ۲۹روز تاخیر داشته باشد و این فرد عملا از حقی که دارد محروم شود؟
البته در تبصره شش ماده دو ابلاغیه سازمان بورس ذکر شده که خرید و فروش سهام در عرضه‌های اولیه، خرید و فروش امتیاز، تسهیلات مسکن، اوراق با در آمد ثابت و واحدهای سرمایه‌گذاری صندوق‌ها از این مصوبه مستثنا هستند. نکته مهم در ابتدای تبصره است که هم به خرید و هم به فروش عرضه‌های اولیه اشاره دارد.
خرید سهام در عرضه‌های اولیه همیشه با سود همراه بوده و نکته در فروش آن است. مبنای این ابلاغیه این است که سطح علمی افرادی که کد می‌گیرند به حدی برسد که بتوانند در بازار خرید و فروش کنند. این موضوع تعارض دارد با تبصره مذکور. اگر فردی سهامی را در عرضه اولیه می‌خرد برای زمان فروش آن به سطحی از آگاهی نیاز دارد.
این حقوق‌دان در ادامه با اشاره به تعهدنامه‌ای که افراد درمورد سیگنال‌فروشی باید امضا کنند، می‌گوید: در بند یک ماده ۴۹ قانون بازار اوراق بهادار ذکر شده است هرگونه فعالیت در بازار سرمایه که نیازمند مجوز است و فرد بدون مجوز انجام می‌دهد جرم است. یعنی برای این موضوع قبلا جرم نگاری شده و جریمه‌ای هم در نظر گرفته شده است.
در این تعهدنامه عملا ذکر شده است اگر فرد وارد شبکه‌های اجتماعی شده و سیگنال فروشی کند سازمان می‌تواند کد را ببندد. این در شرایطی است که باید کانال سیگنال فروشی بسته شود و این مسدود کردن کد مغایر با بند یک ماده ۴۹ قانون بازار و اوراق بهادار است. مانند این است که به دلیل گواهینامه نداشتن راننده، سرنشینان را مجرم بدانند.
موافقان اما از قوانین جدید بورس دفاع می‌کنند؛ یکی از آنها می‌گوید افرادی که کد اولی هستند سرمایه زیادی وارد بازار نمی‌کنند و معمولا برای عرضه اولیه وارد بازار می‌شوند. در حال حاضر شرایط به صورتی شده است که مردم بدون تخصص و آگاهی کد می‌گیرند و وارد بازار سرمایه می‌شوند. این فرآیند غیر اصولی بوده و در تمام دنیا رد شده است.
