حاشیه‌های یک بخشنامه مجازی
روزنامه هفت صبح | منظور نامه رئیس‌جمهور درباره بخشنامه صوت و تصویر فراگیر مجازی چه بود؟ روز گذشته نامه‌ای از رئیس‌جمهور در فضای مجازی منتشر شد که بازتاب زیادی داشت. نامه‌ای از سوی رئیس دفتر رئیس‌جمهور خطاب به حوزه ریاست قوه قضائیه دو تفسیر متفاوت در پی داشته است.
*** ماجرا چیست؟
* یک: حجت الاسلام ابراهیم رئیسی، رئیس قوه قضائیه در بخشنامه‌ای به تاریخ ۲۸ دی ۱۳۹۸ اعلام کرد هرگونه فعالیت در زمینه «صوت و تصویر فراگیر» صرفا در صورت اخذ مجوز از صداوسیما مجاز است. در متن این بخشنامه چنین آمده است:«با عنایت به نظریه تفسیری مورخ ۱۰/۷/۱۳۷۹ شورای نگهبان ذیل اصول ۴۴ و ۱۷۵ قانون اساسی و ابلاغیه مقام معظم رهبری مدظله العالی مورخ ۲۲/۶/۱۳۹۴ خطاب به رئیس‌جمهور محترم، مبنی بر اینکه مسئولیت صدور مجوز و تنظیم مقررات صوت و تصویر در فضای مجازی و نظارت بر آن منحصرا برعهده سازمان صداوسیماست. ضروری است مراجع قضایی و ستادی قوه قضائیه هرگونه استعلام درباره صوت و تصویر فراگیر در فضای مجازی را از حیث پروانه فعالیت، مقررات و موضوعات مرتبط از سازمان صداوسیمای جمهوری اسلامی به عمل آورند. بدیهی است هرگونه فعالیت در این زمینه بدون مجوز آن سازمان غیرمجاز است.»
* دو: محمود واعظی در نامه‌ای به تاریخ ۳۰ دی ۱۳۹۸ یعنی دو روز پس از صدور بخشنامه فوق، خطاب به اسماعیلی، رئیس حوزه ریاست قوه قضائیه چنین نوشته است: «بخشنامه ریاست محترم قوه قضائیه با موضوع «مسئولیت صداوسیما در خصوص صدور مجوز و تنظیم مقررات صوت و تصویر فراگیر در فضای مجازی و نظارت بر آن به استحضار ریاست محترم جمهوری رسید، پی نوشت فرمودند: «حجت الاسلام رئیسی، رئیس محترم قوه قضائیه. سلام علیکم. احتراماً این گونه امور مرتبط به شورای عالی فضای مجازی است.» مراتب برای استحضار ریاست محترم قوه قضائیه اعلام می‌شود.»
* سه: موضوع جالب دیگر این نامه، پی‌نوشت‌های آن است: «حجت‌الاسلام حجازی رئیس دفتر ویژه مقام معظم رهبری، اسحاق جهانگیری، وزیر ارتباطات، وزیر فرهنگ و ارشاد، دبیر شورای عالی فضای مجازی و…»
*** دو برداشت متفاوت از این نامه
* یک: برخی رسانه‌ها مانند تابناک نوشته‌اند:«به نظر می‌رسد در سطوح بالای تصمیم‌گیری کشور درباره متولی صوت و تصویر در فضای مجازی و همچنین مبحث صوت و تصویر فراگیر، مباحث در جریان است و باید در روزها و هفته‌ها و ماه‌های آینده دید این حوزه چه سمت و سویی خواهد یافت.» در اینگونه تحلیل‌ها عموما روی این موضوع دست گذاشته شده که دولت نسبت به صدور مجوز انحصاری «صوت و تصویر فراگیر مجازی به صداوسیما» گلایه دارد و احتمالا می‌خواهد مسیر اجرایی آن را تغییر دهد. در واقع دولت می‌خواهد مسیر صدور مجوز و نظارت برای تلویزیون‌های اینترنتی، سایت‌هایی مانند آپارات و… در دست دولت و شورای عالی فضای مجازی بماند و صداوسیما به آن کاری نداشته باشد.
* دو: از سوی دیگر، برخی کارشناسان حقوقی می‌گویند منظور از نامه فوق چیز دیگری است و دولت با اصل بخشنامه مشکلی ندارد. این افراد می‌گویند که رئیس جمهور صرفا یک ایراد حقوقی گرفته و گفته باید ابلاغ این بخشنامه از مسیر شورای عالی فضای مجازی صورت می‌گرفت.
*** دبیر شورا چگونه انتخاب می‌شود؟
اعضای شورای عالی فضای مجازی را رهبر انقلاب انتخاب می‌کنند که در آخرین حکم، اعضای شورا به این شرح انتخاب شدند:«رئیس‌جمهور (رئیس شورای عالی)، رئیس مجلس شورای اسلامی، رئیس قوه قضائیه، رئیس سازمان صداوسیمای جمهوری اسلامی ایران، دبیر شورای عالی و رئیس مرکز، دادستان کل کشور، وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات، وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی، وزیر علوم، تحقیقات و فناوری، وزیر اطلاعات، وزیر آموزش و پرورش، وزیر دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح کشور، معاون علمی و فن‌آوری رئیس‌جمهور، رئیس کمیسیون فرهنگی مجلس شورای اسلامی، رئیس سازمان تبلیغات اسلامی، فرمانده کل سپاه پاسداران انقلاب اسلامی، فرمانده نیروی انتظامی جمهوری اسلامی ایران و همچنین اعضای حقیقی: حجج اسلام و آقایان دکتر سیدسعیدرضا عاملی، دکتر حمید شهریاری، دکتر رضا تقی‌پور، دکتر مهدی اخوان بهابادی، مهندس مسعود ابوطالبی، دکتر کامیار ثقفی، دکتر رسول جلیلی و مهندس سیدعزت‌الله ضرغامی.» دبیر شورای عالی فضای مجازی و رئیس مرکز ملی فضای مجازی با رای افراد فوق انتخاب می‌شود که در حال حاضر «ابوالحسن فیروز آبادی» به عنوان دبیر آن فعالیت می‌کند.
*** درباره دبیر شورای فضای مجازی
ریاست شورای فضای مجازی با رئیس جمهور است و دبیر آن با وجود آنکه با رای‌گیری اعضا مشخص می‌شود اما معمولا فردی در نهایت انتخاب می‌شود که همسویی بیشتری با رئیس جمهور و دولتی که بر سر کار است، دارد. همانطور که گفته شد، در حال حاضر «ابوالحسن فیروز آبادی» به عنوان دبیر شورای فضای مجازی فعالیت می‌کند.
«ابوالحسن فیروز آبادی» یکی از چهره‌های نزدیک به دولت و جزو افراد شناخته شده در میان صنوف مختلف فضای مجازی است. در تابستان سال ۹۲ و زمانی که هنوز لیست وزرای کابینه دولت روحانی به صورت رسمی اعلام نشده بود، از او به عنوان یکی از جدی‌ترین گزینه‌های وزارت ارتباطات نام برده می شد. حتی گفته می‌شود تا شب آخر اعلام اسامی لیست وزرا به مجلس نام او برای پست وزارت ارتباطات قرار داشت و طبق برنامه‌ریزی‌ها قرار بود واعظی (وزیر وقت ارتباطات در دولت اول روحانی) در وزارتخانه دیگری مشغول به کار شود.
چند اتفاق در شب آخر اما همه معادلات را تغییر داد و در لحظه آخر او جای خود را به واعظی داد. او مدرک کارشناسی و کارشناسی ارشد خود را در رشته مهندسی برق با گرایش مخابرات از دانشگاه علم و صنعت گرفته و از رشته دکترای مدیریت استراتژیک در دانشگاه عالی دفاع ملی فارغ التحصیل شده است. «سید ابوالحسن فیروز آبادی» متولد ۱۳۴۰ در نجف اشرف است و پدر او مرحوم آیت‌الله فیروزآبادی از روحانیون حوزه علمیه قم بوده است.
در سال ۹۲ که زمزمه‌های حضور او به عنوان وزیر ارتباطات شنیده می‌شد، سایت اصولگرای باشگاه خبرنگاران جوان در توضیح زندگینامه او نوشته بود: «دروس حوزه شامل ادبیات عرب، اصول فقه، فقه تا سطح و نیز دروس فلسفه را نزد اساتید بنام حوزه آموزش دیده است و به زبان‌های عربی و انگلیسی تسلط کامل دارد. همچنین تدریس دروس تخصصی مخابرات و مدیریت، تالیف مقالات متعدد تخصصی در زمینه فناوری اطلاعات و ارتباطات، راهنمایی و مشاوره تعدادی پایان نامه کارشناسی ارشد و دکترا در کارنامه فیروزآبادی وجود دارد.
فیروزآبادی در طول دوران خدمت خود عهده‌دار مشاغل و سمت‌هایی بوده است که می‌توان به مدیرعاملی و نایب رئیسی هلدینگ مدیریت صنایع نوین تامین، ریاست هیات مدیره شرکت تامین تلکام (مجری پروژه اپراتور موبایل نسل سوم با نام تجاری رایتل)، ریاست هیات مدیره چندین شرکت بزرگ در زمینه صنایع الکترونیک و مخابرات، طراحی، اجرا و مدیریت پروژه‌های ICT در کشور، طراحی و اجرای دوره‌های آموزش رشته مخابرات و عضویت در هیات مدیره شرکت ملی نفتکش ایران اشاره کرد.»
