جزئیات جالب از ماجرای اختلال در اینترنت
روزنامه هفت صبح، نگین باقری| گزارش ابرآروان نشان می‌دهد ما نیمی از سال گذشته درگیر مشکلات اینترنتی بوده ایم. یک روز آتش‌سوزی، یک روز کابل‌دزدی و یک روز اختلال برق و گاهی هم مسائل ممیزی و نظارتی. یکی از کارشناسان وزارت ارتباطات که نمی‌خواهد اسم او منتشر شود علت دو مورد از این قطعی‌های اخیر را به هفت‌صبح توضیح می‌دهد. اینطور که از گفته‌های او برمی‌آید ممکن است نقشه حوضچه‌های مخابراتی درز کرده و منجر به آتش‌سوزی عمدی شده باشد. ماجرا چیست؟
دو روز پیش اینترنت خانگی از صبح زود و بعد از آن اینترنت همراه ایرانسل از اواسط ظهر قطع شد. قطعی اینترنت ایرانسل حتی تا آخر شب هم طول کشید. گزارش‌های تصویری بعدا نشان داد که گویا این‌بار ماجرا زیر سر آتش‌سوزی در حوضچه‌های ارتباطی منطقه هشت تهران بوده. آن‌هم نه هر حوضچه‌ای؛ جایی‌که در آن حدود ۲۷ هزار تار فیبر نوری عبور می‌کند و آتش گرفتن آن برابر است با قطع شدن اینترنت نیمی از کشور. مشکل اینجا رفع شد اما اختلال نه.
دوباره روز گذشته بسیاری از افراد از ادامه کندی اینترنت و مختل شدن خدمات اینترنت‌شان خبر دادند. حتی برخی شرکت‌های ارائه‌دهنده خدمات اینترنتی و زیرساختی بیانیه و خبر دادند که طبق اعلام شرکت ارتباطات زیرساخت بعضی سایت‌ها و سرویس‌هایی که داخل کشور میزبانی می‌شوند، اختلال دارند. نکته عجیب‌تر اینکه گویا اختلال در بسیاری از این پایگاه‌های اینترنتی بعد از وصل شدن اینترنت بیشتر هم شده بود.
مورد قبل از این‌هم به روز دوشنبه هفته گذشته برمی‌گشت که وزارت ارتباطات علت اختلال در اینترنت را نوسانات برق اعلام کرد. وزارت ارتباطات در گزارش خود گفته بود که علت آن قطعی اینترنت، فرسودگی خطوط و تجهیزات انتقال برق بوده است. جالب اینکه آن روز قطعی اینترنت حتی سیستم پرداخت کشور را هم با اختلال روبهرو کرد و حدود یک ساعت دستگاه‌های پوز به‌طور موقت از دسترس خارج شدند. با اینکه این حرفی بود که وزیر ارتباطات زده بود اما شرکت توزیع نیروی برق تهران اطلاعیه‌ای صادر کرد و نوشت که این «شایعات» ربطی به تأمین برق ندارد.
پیش از این‌هم در اسفند ماه یک‌بار دیگر اختلال در اینترنت چند ساعت زمان برد. آن‌موقع رئیس مرکز روابط عمومی وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات، در حساب کاربری خود در توئیتر نوشت که اختلال اینترنت در برخی مناطق تهران ناشی از اتصالی برق منجر به آتش‌سوزی در مرکز LCT بود که به سرعت برطرف شد. این ساختمان‌ها LCT اینترنت را در سراسر کشور به‌هم مرتبط می‌کند و محافظت از آن طبیعتا یکی از وظایف وزارتخانه محسوب می‌شود.
همه این‌ها به چه معناست؟
حالا این همه اختلال در اینترنت برای ما چه معنی‌ای می‌دهد؟ چه اتفاقی در شرکت زیرساخت ارتباطات در حال رخ دادن است که یک روز درمیان همه‌چیز مختل می‌شود؟ یک فرد آگاه در وزارت ارتباطات که نخواست نامش افشا شود، در گفت‌و‌گو با هفت‌صبح گمانه‌زنی می‌کند که اختلال روز دوشنبه به اعتراض کارمندان مخابرات ارتباط داشته چراکه پیدا کردن و آتش زدن این حوضچه‌های اینترنتی اخیر بدون داشتن نقشه آن ممکن نیست. اظهار‌نظرهای او را بخوانید:
اختلال دو روز پیش به این علت رخ داد که افرادی کابل‌های این حوضچه را آتش زده بودند. افراد بی‌خانمان معمولا با این روش امتحان می‌کنند که ببینند سیم‌ها مسی هستند یا فیبری. فیبرها با آتش زدن، نابود می‌شود اما مس نمی‌سوزد. به همین دلیل این آتش‌سوزی اینطور رخ داد و اینترنت نیمی از کشور قطع شده بود. این دو نفر را هم دیروز بازداشت کردند.
به‌طور کلی ۱۰ حوضچه مخابراتی مهم در کشور داریم که اطلاعات و آدرس آن را منتشر نکرده‌ایم اما با این آتش‌سوزی حالا مشخص شد که آدرس یکی از این حوضچه‌ها کجاست و اگر کسی بخواهد آسیبی به اینترنت برساند به‌راحتی می‌تواند دوباره آنجا را آتش بزند.
حتی احتمال دارد که این آتش‌سوزی اتفاقی نبوده؛ چطور ممکن است دو فرد بی‌خانمان اتفاقی سیم‌های داخل زمین را آتش بزنند؟ ممکن است نارضایتی کارمندان مخابرات منجر شده باشد که اطلاعات محرمانه از نقشه حوضچه‌ها به بیرون درز کرده و همین منجر به قطعی اینترنت شده باشد.
با این حال قطعی اینترنت در سال گذشته علت دیگری داشت. در هر دکل باتری‌هایی به‌نام یو.پی.اس وجود دارد که این باتری‌ها باید هر دو سال یک‌بار عوض شوند اما باتری‌های ما گاه چهار سال عمر می‌کنند و بعد از آن عوض می‌شوند. ما مامور و نگهبان‌هایی داریم که این باتری‌ها را چک می‌کنند و به آن سر می‌زنند تا مانع از آتش گرفتن آنها بشوند.
اما مورد آتش‌سوزی اسفند‌ماه دقیقا همان زمان وارسی رخ داده بود. نزدیک شدن به این باتری‌ها آسان نیست و باید برای این کار ماسک‌های مخصوص پوشید. روز قبل از تاریخ انقضایشان ما آنها را عوض می‌کنیم اما در تاریخ اسفند‌ماه همان موقع آتش‌سوزی رخ داد و باعث شد اینترنت قطع شود.
مختل کردن اینستاگرام؟
حالا همه این اختلال‌ها که برایشان توضیحی هم داده شده، بگذارید کنار خبر جدید ابرآروان. این شرکت اخیرا در گزارش سال ۱۴۰۰ خود به این نکات اشاره داشت که در سال گذشته، ۴ ساعت و ۴۸ دقیقه قطعی، ۸ساعت و ۳۴ دقیقه اختلال پراکنده، ۲ ساعت و ۲۰ دقیقه اختلال هم‌زمان و بیش‌از ۴۰۹۶ ساعت اختلال جزئی روبهرو بوده‌اند.
با این حساب می‌توان گفت ۱۷۱ روز و ۳ ساعت و ۴۲ دقیقه که تقریبا نصف سال ۱۴۰۰ را تشکیل می‌دهد (به‌طور دقیق ۴۷درصد) اینترنت ایران با اختلال مواجه بوده است.نکته دیگر اینکه داده‌های سامانه رادار ابرآروان نشان می‌دهد در بین وب‌سایت‌هایی که از سوی این سامانه در سال ۱۴۰۰ به‌شکل لحظه‌ای پایش شده، ۸۹درصد اختلالات اینترنت مربوط به وب‌سایت‌های بین‌المللی و ۶۷درصد اختلالات مربوط به اینستاگرام بوده است.
