تبعات تحریم یا پذیرفتن حکم AFC
روزنامه هفت صبح | سرانجام موضع باشگاه‌های ایرانی حاضر در لیگ قهرمانان آسیا در قبال حکم ای‌اف‌سی مشخص شد. آنها در نامه‌ای که دیروز از طریق فدراسیون فوتبال به ای‌اف‌سی ارسال شد، اعلام کرده‌اند به هیچ وجه حاضر به قبول این حکم نیستند و بازی‌های خانگی خود را فقط در داخل خاک ایران برگزار خواهند کرد. پاسخ ای‌اف‌سی اما هنوز مشخص نیست. در این مطلب تبعات تصمیمات احتمالی فدراسیون فوتبال، اعم از تحریم کردن یا پذیرفتن حکم ای‌اف‌سی را بررسی می‌کنیم.
*** این اولین بار نیست!
نکته اول این است که به هر حال کنفدراسیون فوتبال آسیا یک رای صادر کرده و این رای مثل تمام آرای قبلی این نهاد لازم‌الاجراست. این برای اولین بار هم نیست که ای‌اف‌سی چنین رایی صادر می‌کند. پیش از این کشورهایی مثل عراق، سوریه و افغانستان در همین چند سال اخیر با حکم‌های مشابهی جریمه شده بودند. اتفاقا بیشتر بازی‌های خانگی آنها به انتخاب خودشان و موافقت ای‌اف‌سی در ایران برگزار می‌شد!
در این مدت عراقی‌ها، سوری‌ها و افغان‌ها، هرگز حرف از تحریم مسابقات ملی و باشگاهی نزدند و بعد از مدتی که شرایط این کشورها تغییر کرد و وضعیت آنها عادی شد، توانستند در خاک خودشان از حریفان میزبانی کنند. یادمان نرفته که در مسابقات انتخابی جام جهانی روسیه، با سوریه در مالزی بازی کردیم! البته شرایط فعلی کشور ما قابل مقایسه با شرایط چند سال گذشته سوریه، عراق و افغانستان نیست اما واقعیت این است که اگر شاید ما هم جای کویتی‌ها، عربستانی‌ها، اماراتی‌ها و قطری‌ها بودیم، ادعا می‌کردیم که وضعیت مثل سال‌های گذشته نیست.
البته این نکته را هم نباید در نظر گرفت که به هر حال لابی قدرتمند کشورهای عربی در ای‌اف‌سی وجود دارد و نمی‌توان آن را انکار کرد و ردپای نفوذ آنها در این تصمیم ای‌اف‌سی هم قابل مشاهده است. ولی ماجرا این است که همه چیز به این لابی و دشمنی با ایران برنمی‌گردد، چرا که ای‌اف‌سی قبلا در مورد کشورهای دیگر هم چنین رایی صادر کرده است.
*** موضع‌گیری‌ها چگونه بود؟
بعد از اینکه مشخص شد ای‌اف‌سی ایران را از میزبانی تیم‌هایش در لیگ قهرمانان آسیا در خاک خود محروم کرده، اولین واکنش‌ها، همان واکنش‌های آشنای همیشگی بود. اسماعیل خلیل‌زاده سرپرست باشگاه استقلال گفت: «به هیچ وجه در کشور بی‌طرف بازی نمی‌کنیم. این یک بازی سیاسی بوده و ایران کشوری امن است. اگر این موضوع را قبول کنیم، تن به ذلت داده‌ایم. کشور ما باعزت است و برای یک یا چند بازی، عزت ایران را خراب نمی‌کنیم.
اگر نتیجه جلسات منجر به برگزاری دیدارهای ما در کشور بی‌طرف شود، حاضر به این کار نیستیم و عواقب آن را می‌پذیریم.» محمدحسن انصاری‌فرد هم گفت: «یک روز مقابل عربستانی‌ها کوتاه آمدیم و الان هم اگر در قبال بازی استقلال کوتاه بیاییم، فردا این موضوع گریبان پرسپولیس و تیم‌های دیگر را هم می‌گیرد. باید جلوی این موضوع بایستیم و اجازه ندهیم که کشورهای دیگر از طریق فوتبال و به بهانه‌های واهی امنیت کشور را زیر سوال ببرند.» مسعود تابش مدیرعامل سپاهان موضع مشابهی داشت و گفت:
«فیفا و AFC همیشه اصرار دارند که سیاست در ورزش نباید دخالت داشته باشد اما الان می‌بینیم دخالت داده می‌شود و ما چهار باشگاه ایرانی با توجه به اینکه در لیگ قهرمانان آسیا هستیم، اصرار داریم بازی‌ها را به عنوان میزبان در کشور خودمان و در ورزشگاه‌های خودمان برگزار کنیم.» در نهایت فرهاد حمیداوی مالک شهرخودرو هم حرفهای مشابهی زد: «اگر حق میزبانی را از ما بگیرند، در این رقابت‌ها شرکت نمی‌کنیم. عزت، شرف و اقتدار ایران از هر چیزی از جمله رویدادهای ورزشی مهم‌تر است.
ما حتما در رقابت‌های پیش‌رو شرکت نمی‌کنیم.» موضع مدیران فدراسیون همین بود و آنها هم مثل مدیران چهار باشگاه، قاطعانه حرف از کناره‌گیری و تحریم می‌زدند اما نکته مبهم ماجرا این بود که مربیان و بازیکنان تیم‌ها کمتر در این باره موضع‌گیری کرده‌اند و البته اگر موضعی هم بوده بسیار نرم و محتاطانه بوده است. یعنی فوتبالی‌ترها تمایل زیادی به تحریم و کناره‌گیری از مسابقات ندارند و شاید ترجیح می‌دهند حتی در کشور ثالث به مصاف حریفان خود بروند.
*** عواقب سنگین تحریم
ساعاتی بعد اما مشخص شد که تحریم مسابقات لیگ قهرمانان آسیا کار ساده‌ای نیست و تبعات زیادی دارد. البته درباره این تبعات هم تناقضات زیادی وجود داشت. برخی رسانه‌ها مدعی بودند که اگر چهار باشگاه ایرانی مسابقات امسال را تحریم کنند، پروانه حرفهای آنها لغو می‌شود و این تیم‌ها حتی نمی‌توانند در لیگ برتر ایران هم حاضر شوند و باید به لیگ یک سقوط کنند!
اما این ادعاها تکذیب و اعلام شد که تحریم و کناره‌گیری از لیگ قهرمانان، منجر به جریمه نقدی و محرومیت دو ساله از حضور در این مسابقات خواهد شد. یعنی حتی اگر در سال آینده مشکلی برای حضور تیم‌های رقیب در ایران وجود نداشته باشد، باز هم تیم‌های ایرانی حق حضور در لیگ قهرمانان آسیای فصل بعد را نخواهند داشت. در این شرایط احتمال کم شدن سهمیه ایران در سال‌های بعد هم وجود دارد.
*** مزایای تحریم
باید قبول کرد که تحریم مسابقات لیگ قهرمانان آسیا، تقریبا هیچ مزیت و دستاوردی برای ایران نخواهد داشت. البته مدیران فوتبالی و غیرفوتبالی همچنان معتقدند با تحریم مسابقات‌شان ایران و فوتبالش حفظ خواهد شد که البته این هم بیشتر حالت شعاری دارد. سبک شدن برنامه بازی‌های این چهار تیم شاید تنها مزیت احتمالی تحریم کردن این مسابقات است که اگر منصفانه نگاه کنیم باید بپذیریم که اصلا به تبعات سنگینش نمی‌ارزد.
*** عواقب پذیرش رای
اما پذیرفتن بی‌چون و چرای رای ای‌اف‌سی هم بی‌هزینه نیست و تبعاتی برای باشگاه‌های ایرانی در پی دارد. اولین و دم‌دستی‌ترین تبعات این ماجرا این است که چهار تیم ایرانی (البته اگر استقلال و شهرخودرو هم به مرحله گروهی برسند) باید شش بار به خارج از کشور سفر کنند و این به معنای دو برابر شدن هزینه مالی این باشگاه‌هاست. دومین مشکل، کمبود وقت و فشرده‌تر شدن برنامه بازی‌های این تیم‌هاست.
این چهار تیم همین حالا هم باید در برخی مقاطع در فاصله سه روز دو بازی برگزار کنند و اگر بازی‌های خانگی آسیایی آنها هم تبدیل به بازی خارج از خانه شود، عملا امکان برگزاری بازی‌ها در فاصله سه روزه وجود ندارد و برنامه بازی‌های آنها باید تغییر کند. این در حالی است که تیمی مثل استقلال همین حالا هم دو بازی عقب افتاده دارد که سازمان لیگ هنوز موفق نشده جایی برای برگزاری آنها در تقویم خود پیدا کند! مشکل دیگر پذیرش رای ای‌اف‌سی، کم شدن درآمد بلیت‌فروشی بازی‌های خانگی این تیم‌هاست. در واقع قبول کردن برگزاری بازی‌های خانگی در کشور ثالث، هم از نظر مالی و هم از نظر تقویمی به شدت به ضرر این چهار تیم است.
*** مزایای پذیرش رای
در نگاه اول شاید اینطور به نظر برسد که پذیرفتن رای ای‌اف‌سی مزیت خاصی ندارد و ایران با قبول کردن این رای چیز خاصی به دست نمی‌آورد اما اگر این رای را بپذیریم و در کشورهای دیگر از حریفان میزبانی کنیم، کمترین مزیتش این است که همچنان در کورس رقابت‌های بین‌المللی خواهیم ماند.
واقعیت این است که نتایج تیم ملی در مسابقات انتخابی جام جهانی باعث شده تا در خطر از دست دادن این مسابقات باشیم و اگر به جام جهانی قطر نرسیم، تنها عرصه رقابت با رقیبان، همین بازی‌های لیگ قهرمانان آسیاست و اگر این مسابقات را تحریم کنیم و طبق قانون، دو سال دیگر هم محروم شویم، احتمالا تا سه سال آینده، هیچ جایی در تقویم مسابقات بین‌المللی نخواهیم داشت و در آسیا تنها و منزوی خواهیم شد. بنابراین شاید بهتر باشد که در نهایت با رایی که قبلا درباره کشورهای دیگر هم صادر شد کنار بیاییم و در لیگ قهرمانان آسیا شرکت کنیم.
