بررسی سه نشانه از ریزش خفیف و قریبالوقوع قیمت خودرو
روزنامه هفت صبح | دبیر انجمن واردکنندگان خودرو با اشاره به طرح جدید مجلس شورای اسلامی درباره برچیدن ممنوعیت واردات خودرو گفته:«منتظر کاهش ۵۰ تا ۸۰درصدی قیمت خودرو باشید»؛ جملهای که باعث برآشفتن بسیاری از فعالان صنعت خودرو هم شده. در مورد این طرح دیدگاه موافق و مخالف تا دلتان بخواهد زیاد است. بعضی به درستی گفتند احتمال تصویب نهایی در مجلس و تایید در شورای نگهبان بالا نیست. با این حال در روزهای آینده باید منتظر اثر روانی هرچند خفیف آن در بازار خودرو باشیم.
به اضافه اینکه دو اتفاق دیگر هم فرضیه ریزش قیمتها را تقویت میکند. نظر نهایی دادستان کل کشور مبنی بر معتبر بودن سند سبز خودرو و تصمیم خودروسازان داخلی مبنی بر تمرکز روی فروش فوری با قیمت قطعی بهجای پیشفروش. بنابراین با کنار هم گذاشتن این سه اتفاق تازه، میتوانیم بگوییم که کاهشی شدن قیمتها در روزهای آینده دور از انتظار نیست، هرچند تصور کاهش ۵۰ تا ۸۰درصدی قیمتها خیلی خوشبینانه بهنظر میرسد و اگر این پیشبینی درستی از آب در بیاید هم به این زودی و در همه بازههای قیمت نباید منتظر آن باشیم.
یک: طرح مجلس برای واردات خودرو
مجلس شورای اسلامی در حال تدارک طرحی است که بعد از ۴ سال یکبار دیگر واردات خودرو به کشور به رسمیت شناخته میشود. در جزئیات این طرح آمده که واردات خودرو میتواند بدون انتقال ارز به کشور انجام شود. یعنی قرار نیست هیچ تعهد ارزی جدیدی برای دولت ایجاد شود. میدانید که یکی از دلایل اصلی ممنوعیت واردات خودرو در سالهای اخیر همین شرایط کمبود ارز در کشور بود. حالا این مصوبه میگوید اگر هر شخصی حقیقی یا حقوقی خواست میتواند به ازای صادرات خودرو یا قطعات و خدمات مرتبط، خودرو وارد کشور کند.
در ادامه تاکید شده از طریق واردات بدون انتقال ارز هم میتواند واردات صورت بگیرد. به این معنی که ارزهای دپو شده در خارج از کشور که امکان یا اختیار عودت آنها به کشور فعلا وجود ندارد هم میتواند در این راستا مورد استفاده قرار بگیرد.این طرح فعلا در کمیسیون صنایع مجلس مصوب شده و راه زیادی تا تصویب در مجلس و تایید در شورای نگهبان دارد. با این حال میتوانیم از همین حالا چشم انتظار آثار روانی آن در بازار باشیم. چون اگر قرار باشد مثلا خودرو تویوتا کمری هیبریدی ۲۰۲۱ با قیمت ۲۷ هزار دلار وارد کشور شود، معادل ریالی آن با دلار ۲۸ هزار تومانی میشود حدود ۷۵۰ میلیون تومانی. حالا اگر ۱۰۰درصد عوارض گمرکی و مالیات و… بابت آن دریافت شود، با قیمت ۱٫۵ میلیارد تومان در ایران قابل عرضه است.
جالب است بدانید الان تویوتا کمری هیبرید مدل ۲۰۱۵ با بیش از ۱۱۰ هزار کیلومتر کارکرد را با این قیمت آگهی میکنند. پس اگر خودروهای روز دنیا با همین دلار ۲۸ هزار تومان و عوارض هنگفت هم وارد کشور شوند، طبعا کسی نمیتواند کیا اپتیما ۲۰۱۶ با بیش از ۵۰ هزار کیلومتر کارکرد را ۱٫۵ میلیارد تومان بفروشد. یا پرادو ۲۰۰۷ با حدود ۲۰۰ هزار کیلومتر کارکرد را با این قیمت عرضه کنند.ضمن اینکه در مصوبه اخیر کمیسیون صنایع تاکید شده که در این طرح خودروهای صفر کیلومتر تا سه سال پیش هم برای ورود به کشور مجاز هستند. از الان البته باید منتظر مخالفتهای سفت و سخت خودروسازان داخلی با این طرح باشیم. هرچند فعالان بازار و واردکنندگان و فروشندگان خودرو از آن استقبال میکنند.
فعالان این حوزه مثل مهدی دادفر، علی خسروانی و فربد زاوه حمایت خود را از طرح خودرویی مجلس اعلام کردند و معتقد هستند کاهش قیمتها میتواند منجر به رونق کسب و کار فروشندگان خودرو شود. نگرانی خودروسازان داخلی هم در شرایط فعلی خیلی منطقی بهنظر نمیرسد، چون در بهترین حالت رکورد واردات خودرو در کشور حدود ۱۰۰ هزار دستگاه در سال ۹۲ است، در حالیکه میزان تقاضای سالانه در کشور حداقل یک میلیون و دویست هزار دستگاه برآورد میشود. بنابراین در صورت تصویب نهایی و اجرای این طرح هم خطری بازار هدف تولیدکنندگان داخلی را تهدید نمیکند.
دو: اعلام نظر دادستان کل کشور درباره ثبت سند خودرو
در هفتهای که گذشت دادستان کل کشور یکبار برای همیشه تکلیف همه را در مورد معتبر بودن برگ سبز خودرو روشن کرد. بر اساس نامهای که محمد جعفر منتظری به دادستانهای کل کشور ابلاغ کرده برگ سبز خودرو صادره از شرکتهای تولیدی بهعنوان سند مالکیت معتبر است و نیازی به مراجعه به دفاتر رسمی نیست. این نقطه پایان یک کش و قوس چند ساله است.
یک سر این دعوا کانون سردفتران است که میگوید طبق قانون باید برای خرید و فروش خودرو تنظیم سند رسمی در دفترخانهها انجام شود و در طرف دیگر نیروی انتظامی و راهنمایی و رانندگی که میگوید همان سند سبز برای نقل و انتقال خودرو کفایت میکند. الان هم البته کانون سردفترداران به نامه دادستان کل و استناد آن به حکم دیوان عالی کشور ایراد گرفته. در نهایت اما اگر بساط نقل و انتقال خودرو در دفاتر ثبت اسناد رسمی برچیده شود، روی قیمت خودرو تاثیر هرچند اندک خود را نشان میدهد. الان هزینه نقل و انتقال یک خودروی چینی ۳۰۰ میلیون تومانی حدود ۶ میلیون تومان است و طبعا فروشندهها هم این مبلغ را روی قیمت نهایی خودرو محاسبه میکنند.
سه: چرخش خودروسازان داخلی به سمت فروش فوقالعاده
خودروسازان داخلی بعد از مصوبه اخیر شورای رقابت به فروش فوقالعاده خودرو با قیمت قطعی علاقهمند شدند. ماجرا از اینجا شروع شد که اول ماه جاری، شورای رقابت اعلام کرد که از این به بعد خریدارانی که در طرحهای پیشفروش خودرو ثبتنام میکنند در خودروی مورد نظر سهم دارند. یعنی وقتی خریداران در هنگام ثبتنام بهصورت پیشفروش، نیمی از قیمت خودرو را پرداخت میکنند، بعدا در صورت افزایش قیمت آن خودرو، سهم معادل وجه پرداختی آنها شامل تورم نمیشود. به عبارت دیگر فقط نیمی از قیمت خودرو بر اساس قیمت جدید محاسبه میشود و مابقی با همان مبلغ پرداختی قبلی تسویه شده، تلقی میشود. این طرح طبعا خوشایند خودروسازان داخلی نیست و آنها از حالا ترجیح میدهند
عمده محصولات خود را در همان سبد طرحهای فروش فوقالعاده با قیمت قطعی به فروش برسانند. در صورتی که قبلا طرحهای پیشفروش با مدت زمانی طولانی حتی تا یک سال و بیشتر به سود آنها بود. الان شاید طرح فروش فوری با موعد تحویل سه ماه و بدون پرداخت سود مشارکت را ترجیح بدهند. سایپا که به صراحت اعلام کرده تا زمان تعیین تکلیف این مصوبه پیشفروش خودروها متوقف میشود. لبکلام اینکه رونق گرفتن طرح فروش فوری خودرو با قیمت قطعی به سود خریداران است و میتواند شکاف عمیق قیمت کارخانه و بازار آزاد را تا حدودی جبران کند و تاثیر خود را روی بازار خودروهای وارداتی هم نشان بدهد.