بازخوانی ماجرای سرقت بزرگ از صندوق امانات هاتن‌گاردن
ساعت ۹ شب پنجشنبه دوم آوریل سال ۲۰۱۵ بود که کارمندان مرکز صندوق امانات هاتن‌گاردن در‌ها را قفل کردند و رفتند تا از تعطیلات چهار روزۀ عید پاک لذت ببرند. مخزن زیرزمینی این مرکز شامل ده‌ها صندوق بود که در مجموع مقدار بسیار زیادی طلا، الماس و پول نقد را در خودشان جا داده بودند. بیشتر این اموال متعلق به صنف جواهرفروشان لندن بود.
این مرکز با دیوار‌های قطور بتنی، کرکره‌ها و نرده‌های فولادی، انواع و اقسام قفل‌های پیچیده و سیستم‌های هشداردهندۀ پیشرفته حفاظت می‌شد. اما در همان تعطیلات، چند نفر وارد مخزن اصلی شدند و با سرقت از صد‌ها صندوق امانت، حدود ۱۴ میلیون پوند دارایی را به سرقت بردند. این یکی از بزرگترین سرقت‌ها در تاریخ انگلستان بود و باعث شد که شرکت صندوق‌های امانات هاتن‌گاردن اعلام انحلال کند.
سارقان چه کسانی بودند؟
اصلی‌ترین اعضای گروهی که دست به این سرقت زدند بین ۵۰ تا ۷۵ سال سن داشتند. رسانه‌ها به آن‌ها لقب «باند پدربزرگ‌ها» را دادند. همۀ آن‌ها مجرمانی سابقه‌دار بودند که قبلا هم به خاطر ضرب و شتم و سرقت بار‌ها به زندان افتاده بودند. مغر متفکر این سرقت باب ریدر ۷۵ ساله بود. او سال‌ها از عمرش را در بین باند‌های تبهکار گذرانده بود و اولین بار در سن ۱۱ سالگی به جرم سرقت به زندان افتاده بود. او در طول این سال‌ها ماهرترین دزد‌های انگلستان را شناخته بود و تیم خودش را با همین آگاهی جمع کرده بود.
سرقت چطور انجام شد؟
باب ریدر و اعضای گروهش می‌دانستند که اگر بتوانند به مخزن صندوق نفوذ کنند، در آنجا وقت کافی برای دزدی خواهند داشت و اصلا نیازی نیست که عجله کنند. اما مسئلۀ اصلی نفوذ به مخزن بود. آن‌ها تقریبا بلافاصله بعد از اینکه کارمندان ساختمان را ترک کردند به آنجا رسیدند؛ ولی نه با سر و وضع عادی. سارقان لباس‌های کارکنان خدمات شهری را پوشیده بودند و وسایل و ابزار‌های خودشان را با خیال راحت از ماشین پیاده کردند. آن‌ها چند سطل بزرگ چرخدار هم برای خارج کردن اموال دزدی با خودشان آورده بودند.
آن‌ها ظاهرا یک کلید برای ورود به محوطۀ ساختمان در اختیار داشتند، اما وقتی به داخل ساختمان رفتند نقشۀ دیگری برای ورود به مخزن داشتند. چاه آسانسور جایی بود که آن‌ها برای نفوذ به مخزن در نظر گرفته بودند. ابتدا آسانسور را به طبقۀ دوم فرستادند و بعد آن را از کار انداختند. بعد از این دیگر تکلیف روشن بود. آن‌ها وارد چاه آسانسور شدند و خودشان را با طناب به زیرزمین رساندند. کرکرۀ ورودی آسانسور زیرزمین را با اهرم‌های فلزی که به همراه داشتند خم کردند و خودشان را به پشت دیوار مخزن رساندند.
یکی از مهم‌ترین اعضای گروه مایکل سید ۵۹ ساله بود که در شناسایی و از کار انداختن سیستم‌های امنیتی تخصص داشت. وقتی مایکل سیستم‌ها را از کار انداخت دیگر فقط یک مرحله باقی مانده بود: عبور از دیوار بتنی به ضخامت نیم متر. اما این مشکل بزرگی نبود، چون کسی قرار نبود سر و صدای کار آن‌ها را بشنود. به همین خاطر آن‌ها از یک دریل قدرتمند صنعتی استفاده کردند و با ایجاد سه سوراخ بزرگ به هم پیوسته، فضای کافی برای ورود به مخزن را ایجاد کردند.
با اینکه مایکل بیشتر سیستم‌های امنیتی را از کار انداخته بود، اما ظاهرا هنوز یکی از آن‌ها کار می‌کرد. حدود نیم ساعت از ۱۲ شب گذشته بود که یک پیام هشدار امنیتی به تلفن همراه یکی از صاحبان شرکت ارسال شد. اما او پیام را نادیده گرفت چون قبلا هم اتفاق افتاده بود که حرکت حشرات باعث به کار افتادن سیستم هشدار شده باشد. به هر حال بعد از مشکلات جزئی‌ای که در مسیر کار پیش آمد، سارقان بعد از حدود ۹ ساعت کار، ساعت شش و ده دقیقه صبح با محتویات صندوق‌های امانات، ساختمان را ترک کردند.
سرانجام ماجرا
منظره‌ای که کارمندان صندوق در صبح سه‌شنبه با آن مواجه شدند تکان‌دهنده بود؛ خاک و غبار روی همۀ سطوح را گرفته بود؛ در همۀ صندوق‌ها باز بود و کف مخزن پر بود از قفل‌های شکسته و ابزار‌های مختلفی که برای سوراخ کردن و شکستن به کار گرفته شده بودند. ارزش اموال سرقت شده به اندازه‌ای بود که مسئولان تصمیم گرفتند برجسته‌ترین گروه متخصصان و کارآگاهان پلیس را مامور پیدا کردن سارقان کنند؛ متخصصانی که کارشان پی‌گیری جرایم بزرگ و سازماندهی‌شده بود.
سارقان همۀ دوربین‌های مداربسته را یا با خودشان برده بودند و یا تخریب کرده بودند. اما فقط یک دوربین بالای در خروج اضطراری باقی مانده بود که آن‌ها متوجهش نشده بودند. فیلم همین یک دوربین سرنخ اصلی شناسایی سارقان شد. تنها چند هفته بعد از سرقت، برایان ریدر و چند نفر دیگر از سارقان بازداشت شدند. هر کدام از آن‌ها به حدود هفت سال زندان محکوم شدند. آخرین کسی که دستگیر شد مایکل سید بود که سه سال بعد از سرقت در سال ۲۰۱۸ دستگیر شد. او بعد از محاکمه به ده سال زندان محکوم شد.
تا الان سه فیلم سینمایی و یک سریال تلویزیونی دربارۀ این سرقت ساخته شده که در معروف‌ترین آن‌ها با عنوان «پادشاه دزدها» (King of Thieves) (۲۰۱۸) مایکل کین نقش برایان ریدر را بازی می‌کند. در سال ۲۰۲۱ هم موزۀ لندن تصمیم گرفت دیواری را که سارقان سوراخ کرده بودند به عنوان یک جاذبۀ گردشگری به نمایش بگذارد.
برایان ریدر بعد از سه سال به خاطر بیماری از زندان آزاد شد و نفرات بعدی هم بعد از گذراندن هفت سال مدت زندانشان آزاد شدند. در حال حاضر از جمع سارقان فقط مایکل سید ۶۰ ساله و جان کالینز ۸۱ ساله در زندان باقی مانده‌اند. این در حالی است که هنوز دو سوم اموال مسروقه پیدا نشده است.
منبع: فرارو
