بازار الویه در دست اصفهانی‌ها!
روزنامه هفت صبح، فرید عطارزاده | در این روزهای کرونایی که خیلی‌ها ترجیح می‌دهند به رستوران و فست‌فودها نروند و خودشان غذای خانگی درست کنند، بازار الویه و غذاهای آماده نیز جهش چشمگیری پیدا کرده و به رونق باورنکردنی دست پیدا کرده است. بازیگر اصلی این جریان برند «نامی‌نو» است که با کمپین «خوشمزه می‌گذره»، تبلیغات گسترده تلویزیونی راه انداخته و شنیده شده خود مدیران این برند می‌گویند رقیب اصلی آن‌ها الویه‌های خانگی است نه برندهای دیگر!
سایر برندها نیز مانند «شامانا»، «ویشتا»، «رباط»، «یک‌ویک»، «فارسی» و… با قدرت هرچه تمام‌تر به دنبال سهم گرفتن از بازار هستند و هر کدام در حال تلاش هستند تا یک فرمول جدید و اختصاصی برای سس الویه خود کشف کرده و مزه خود را متمایزتر کنند. نکته جالب‌تر آنکه خاستگاه اصلی اکثر کارخانه‌های تولیدکننده الویه در اصفهان و یزد است که در این گزارش دلیل آن را برای شما شرح خواهیم داد
*** حمله نامی‌نو با ۷۰ شعبه
قطعا برند «نامی‌نو» جزو برندهایی است که شما آن را با الویه می‌شناسید. تا قبل از آن، برند «چیکا» بازار الویه را در دست داشت که خیلی زود نامی‌نو جای آن را گرفت. برگ برنده این برند، سس مخصوص آن بود که تا مدت‌ها هیچکدام از کارخانه‌ها نتوانستند به فرمول آن دست پیدا کنند (البته بعدها برند «ویشتا» وارد بازی شد که در بخش دیگر گزارش به شما خواهیم گفت چگونه).
«نامی‌نو» پس از در دست گرفتن بازار الویه تصمیم گرفت شعبه‌های رستورانی غذای سرد خود را افتتاح کند. شعبه‌هایی که در محل‌های پر تردد مانند مترو و پارک‌ها تاسیس شد و حالا مشغول گسترش است. شعبه‌های این رستوران در ابتدا «نامی‌نو ویچ» نام داشت که سپس «نامی‌نو لند» نام گرفت. شنیده‌های هفت‌صبح حکایت از آن دارد این برند در دوران کرونا می‌خواهد تغییر جهت بدهد و نام این شعبه‌ها را به «کلین فوود» (غذای تمیز) تغییر دهد. در برخی از تابلوهای شعبه‌های آن نیز شعار «بهداشتی‌تر از خونه» نصب شده است.
این برند در دوران کرونا ابتدا شعار «بدون دخالت دست» را انتخاب کرد و حالا در حال شیفت کردن به شعار «بهداشتی‌تر از خونه» هستند. کمپین این برند آرام آرام از حالت زیرپوستی خارج شده و هدف‌گذاری «نامی‌نو» این است که کمتر کسی در خانه الویه درست کند و انتخاب اول همه این باشد که الویه آماده خریداری کنند.
شرکت «پدیده مبین ایرانیان» برند «نامی‌نو» را در سال ۱۳۹۰ به ثبت رساند و کارخانه آن از سال ۱۳۹۱ در اصفهان شروع به کار کرد. این شرکت دو برند دیگر به نام «ماه نمکی» و «نیمروز هفته» را نیز دارد. دو فرد به نام‌های «امیر رضا ثابت پی» و «حسین علیخانی» مدیرعامل و سهامدار این مجموعه هستند که هر دوی این افراد در شرکت‌های متعددی سمت داشته یا دارند.
شرکت‌هایی مانند «صنایع غذایی نوین گوشت جی»، «صنایع غذایی مهستان نیک سپاهان»، «محصولات غذایی و چیپس نورجم»، «صنایع غذایی توشه» و… بخشی از این شرکت‌ها هستند و شایعه شده قرار است چند شرکت در حوزه ساخت و ساز نیز به مجموعه آن‌ها اضافه شود. مدیرعامل این مجموعه همچنین رئیس هیات مدیره «فدراسیون تشکل‌های صنایع غذایی تبدیلی و تکمیلی بخش کشاورز» است.
*** شامانا
برند «شامانا» جزو رقیب جدی «نامی‌نو» محسوب می‌شود که تبلیغات خود را علاوه بر شبکه‌های داخلی، در فضای مجازی به صورت گسترده و برخی شبکه‌های خارجی نیز تبلیغ می‌کند. این برند تمرکز خود را بر توزیع حداکثری در فروشگاه‌های زنجیره‌ای گذاشته و تلاش می‌کند در همه ویترین‌ها حضور داشته باشد.
این برند نیز در اصفهان آغاز به کار کرده و تلاش می‌کند از لحاظ قیمتی نسبت به رقیب خود با قیمت کمتری عرضه شود تا جایگاه بهتری پیدا کند. همچنین شامانا تلاش کرده تا در اندازه و وزن محصولات خود تنوع دهد تا طیف مصرف‌کنندگانش گسترده‌تر شود.
شرکت «بهین صنعت جی» تولیدکننده برند «شامانا» است که از سال ۱۳۹۰ کار خود را در نجف آباد آغاز کرده و یک اصفهانی تمام عیار محسوب می‌شود. برند «برشیو» نیز برای این شرکت است که شایعه شده قصد تولید مواد غذایی مانند بریانی را دارند. نام خانوادگی اکثر اعضای هیات مدیره این برند «نجف آبادی» است و اکثرا نیز در شرکت دیگری به نام «بهین توشه سپاهان» عضویت دارند که این شرکت دارای برندی به نام «نانیز» است. نانیز نیز هم یک برند سالاد اولیه دارد و هم در حوزه‌های مانند دستمال کاغذی و لوازم بهداشتی فعالیت می‌کند.
*** ماجرای عجیب ویشتا
حتما برند «ویشتا» را دیده‌اید و احتمالا یکی از طرفداران آن نیز هستید. در مورد این برند یک شایعه عجیب بین کارشناسان مارکتینگ پیچیده که نمی‌توانیم مستقلا آن را رد یا تایید کنیم. ادعا شده چندین سال پیش بوده این برند که یکی از افراد اصلی برند نامی‌نو به ویشتا کوچ کرده و ناخودآگاه فرمول سس مشابهی را برای ویشتا به ارمغان آورده بود. همچنین در این شایعه گفته شده که به همین دلیل «نامی‌نو» چندین و چند بار فرمول سس اولیه خود را تغییر داد تا بالاخره مزه آن با ویشتا دوباره تفاوت پیدا کند.
«شرکت ویشتا کاسپین» که در گیلان واقع شده صاحب برند «ویشتا» و «دیلو» است. برخی از اعضای هیات مدیره این شرکت در شرکت‌های دیگری مانند «شیر پاستوریزه فرامان گیلان»، «صنایع غذایی سیوا آماده»، «ماشین‌سازی سیم و کابل گیلان»، «دخان گستر خزر» و… عضو هستند.
*** چند برند برای قشرهای دیگر
در میان هیاهوهای این برندها، چند برند دیگر هستند که با توجه به گرافیک، تبلیغات و طرز بسته‌بندی و توزیع‌شان به نظر می‌رسد که قشر دیگری را هدف قرار گرفته‌اند و تلاش می‌کنند که اصطلاحا به عنوان یک برند سطح بالاتر شناخته شوند. برندهای «رباط»، «فارسی» و «یک‌ویک» جزو این برندها هستند.
*** چرا الویه‌های آماده از اصفهان می‌آید؟
برندهای «نامی‌نو»، «شامانا»، «چیکا» مستقیما در اصفهان هستند و سه برند دیگر مانند «زین و داشاد»، «آرمیتا و تیسا» و «آکو» نیز در یزد تولید می‌شوند. یعنی تقریبا ۵۰ درصد برندهای تولیدکننده الویه آماده در این مناطق هستند و برخی‌ها به شوخی می‌گویند به دلیل مقتصد بودن اهالی این منطقه، این صنعت در آنجا رشد کرده تا یک غذای کامل و با قیمت مناسب به دست مصرف‌کنندگان برسد.
واقعیت امر اما این است که در آن مناطق، قیمت سیب‌زمینی که ماده اولیه اصلی الویه آماده است بسیار ارزان است و به وفور کاشت می‌شود. حتی در برخی سال‌ها خبر می‌رسد که کشاورزان اصفهانی و یزدی به دلیل اشباع شدن بازار، سیب‌زمینی‌های خود را ارزان‌تر از قیمت تمام شده می‌فروشند و گاهی نیز باز هم بدون مشتری می‌مانند و مجبور می‌شوند آن‌ها را دور بریزند. این اتفاق سبب شده تا اصفهان و یزد به بهشت تولید الویه آماده تبدیل شود.
