اینجا شب‌ها برای مهریه صف می‌کشند
روزنامه هفت صبح، نگین باقری | صبح روز چهارشنبه در حالی که بازار سکه ریزش ۶۰۰ هزار تومانی را تجربه می‌کرد، صف مهریه تازه از خواب بیدار شده بود. صفی که بیشتر اعضای آن از شب قبل نوبت خود را انتظار می‌کشیدند و برای خوانده شدن نامشان گوش‌هایشان را تیز کرده بودند. خیابان قائم مقام فراهانی تهران هر روز صبح از جمعیت افرادی که برای توقیف مهریه مراجعه می‌کنند غلغله می‌شود. آنها هر روز صبح پشت درهای بسته اداره پنجم اجرای اسناد رسمی اداره کل اسناد تهران جمع می‌شوند تا شاید مسئولان دفتری اسمشان را برای اجرای مهریه صدا بزنند.
نگهبان روبه‌روی این ساختمان به خبرنگار هفت صبح می‌گوید: «من از دختر ۱۸ ساله تا زن ۸۴ ساله اینجا دیده‌ام. همگی ساعت ۱۲ شب می‌آیند، توی ماشین می‌خوابند و منتظر می‌نشینند تا نگهبان مجتمع کاغذی روی دیوار بچسباند. آن وقت اسمشان را به نگهبان می‌دهند و صبح اول وقت دوباره اینجا حاضر می‌شوند. جمعیتشان کوچه را تا سر خیابان را می‌بندد.»
او که نگهبان شیفت شب ساختمان اداری یک ساختمان گردشگری است گاهی برای کمک به زنانی که دنبال اجرای مهریه خود هستند، اسم آنها را داخل این لیست وارد می‌کند. با اینکه همیشه به موقع و سر وقت در این صف حاضر بوده اما هیچ وقت به اول صف نرسیده است. «خانم شما صبح بیایید دیگر به هیچ کاری نمی‌رسی. ساعت ۷ صبح اینجا غلغله است. اگر ماشین داری ۱۲ شب بیا اسمت را بنویس و توی ماشین بخواب، اگر نه اسمت را بنویس، دوباره صبح برگرد.»
او می‌گوید این اداره شش ماه است که به اینجا منتقل شده و در دو، سه هفته گذشته شلوغ‌ترین روزهای خود را پشت سر گذاشته است. «زنی ۸۰ ساله آمده بود و همه اموال شوهرش را مو به مو حفظ بود. روی همین پله‌ها نشسته بود و پشت سر هم می‌گفت ملک الهیه، ملک زعفرانیه، ملک اینجا آنجا همه را توقیف می‌کنم.»
ساعت ۱۴ ظهر که می‌شود زنان و مردان پرونده زیر بغل خیابان را ترک می‌کنند. بعضی از زن‌ها به دنبال اجرای مهریه با خشم و خواب‌آلودگی پله‌ها را بالا پایین رفته‌اند و بعضی دیگر برای گرفتن حق طلاق با توقیف اموال فشار می‌آورند. از سوی دیگر مردانی هم هستند که ابلاغیه اجرای مهریه به دستشان رسیده، یا خودشان برای معرفی اموال یا برای اعتراض به توقیف ماشین و ملکشان تا اینجا آمده‌اند.
اگرچه پیش از این رئیس سازمان امور اجتماعی کشور از کاهش نرخ طلاق پس از ۲۰ سال خبر داده بود اما شلوغ‌تر شدن اداره پنجم مهریه نشان می‌دهد ظاهرا تغییراتی در نرخ طلاق (حداقل در استان تهران) اتفاق افتاده است. به گفته ثمین چراغی، وکیل دادگستری افزایش نرخ طلاق و افزایش قیمت سکه در ماه‌های گذشته بر شلوغ شدن بیش از حد این اداره بی‌تاثیر نبوده است.
او درباره این اداره مهریه توضیح می‌دهد: «از دو سال گذشته اجرا گذاشتن مهریه از طریق دادگاه امکان‌پذیر نبود. به همین دلیل همه پرونده‌های توقیف اموال را به اداره اجرای ثبت خیابان جهان کودک ارسال می‌کردند. زیاد شدن پرونده‌های توقیف اموال باعث شد که اداره جداگانه‌ای برای مهریه تاسیس شود. به همین دلیل ساختمان قائم مقام فراهانی برای توقیف اموال مهریه درنظر گرفته شد. این ساختمان بسیار شلوغ است و این روزها افراد باید از ۱۲ شب برای روز بعد از آن وقت بگیرند.»
*** نوسان در قیمت طلا، افزایش درخواست مهریه
نوسان بازار ارز و طلا در این روزها مهریه و زندگی‌های خانوادگی را هم بی‌نصیب نگذاشته است. روز گذشته در ادامه روند کاهش ارزش جهانی طلا سکه تمام بهار آزادی در بازار داخلی با کاهش ۶۰۰ هزار تومانی به قیمت ۱۰ میلیون و ۴۰۰ هزار تومان رسید. در حال حاضر به گفته ستاد دیه کشور ۱۶ درصد از زندانیان مالی کشور را بدهکاران مهریه تشکیل می‌دهند که تعدادشان به ۹۶۲ نفر می‌رسد. استان فارس در صدر این فهرست و ایلام، مرکزی و قم فاقد زندانی مهریه هستند.
به گفته چراغی، وکیل دادگستری در شرایطی که زنان از حقوق برابری در ازدواج و طلاق مثل عدم تصنیف اموال، عدم وجود بیمه زنان خانه‌دار و… برخوردار نیستند، با افزایش قیمت سکه هم اشتیاق بیشتری برای تحت فشار قرار دادن مرد با مهریه نشان می‌دهند. «خیلی از افرادی که امروز برای اجرای مهریه به دادگاه‌ها می‌روند سن پایینی دارند و خانه‌دار هستند. از سوی دیگر فراموش نکنید به راحتی حکم جلب برای مردان صادر نمی‌شود.
یعنی اگرچه قیمت سکه بالا رفته و قبلا زنان به دلیل دوندگی‌ها کمتر سراغ این مسیر می‌رفتند اما این تنها راه باقی‌مانده آنها برای یک قرارداد حقوقی نابرابر است.» در حال حاضر بر اساس قانون ملاک پرداخت مهریه توانایی پرداخت زوج است. فردی که توانایی مالی پرداخت بیشتر از ۱۱۰ سکه را نداشته باشد، تنها موظف است همین مقدار سکه را بپردازد. با این حال همین مقدار هم بر اساس نرخ روز بیشتر از یک میلیارد تومان می‌شود و افراد زیادی از عهده پرداخت آن برنمی‌آیند.
*** حقوق کارگران، مبنای مهریه
روز گذشته همچنین عضو هیات رئیسه کمیسیون صنایع و معادن مجلس از تهیه طرحی درباره ساماندهی امور مهریه خبر داد. به گفته سیدجواد حسنی کیا «در این طرح قرار است مبنای محاسبه مهریه دستمزد کارگر در نظر گرفته شود.» این طرح تا امروز ۵۰ امضا از سوی نمایندگان به همراه داشته و قرار است به زودی به صحن مجلس ارائه شود.
او گفته است: « در این طرح پیشنهاد پنج الی شش هزار روز از مزد کارگر را در نظر گرفتیم و این به آن معناست که اگر دستمزد یک کارگر روزی ۷۰ هزار تومان باشد، این رقم ضرب در پنج هزار روز شود و نهایتاً میزان مهریه ۳۵۰ میلیون محاسبه خواهد شد بنابراین قاضی می‌تواند تا ۳۵۰ میلیون تومان فرد را زندانی کرده و بیش از آن را خیر.»
