اپلیکیشنی برای کنترل قیمت کالاهای ضروری
روزنامه هفت صبح، پوریا عطاریان| قرار است به زودی اپلیکیشنی توسط دولت برای کنترل قیمت کالاهای ضروری ارائه شود. بنابر گفتههای سخنگوی دولت، دکتر علی ربیعی، قیمت ۱۰۰ قلم کالای ضروری به طور روزانه در این اپلیکیشن اعلام خواهد شد و در نتیجه مصرفکنندگان قادر خواهند بود که از قیمت واقعی(به بیان دقیقتر قیمت مدنظر دولت) مطلع شوند تا مثلا کالایی مانند مرغ را به بهایی گرانتر نخرند.
به طور مشابه، گویا مصرفکنندگان قادر خواهند بود که گرانفروشیها را هم از طریق همین اپلیکیشن گزارش دهند و سپس نزدیکترین بازرس به محل گرانفروشی اعزام خواهد شد. فارغ از اینکه ایده کنترل قیمتها به این شکل اصلا ایده مفیدی است یا خیر، باید چنین پدیدهای را به فال نیک گرفت.
فناوریهای تازه مانند تلفنهای همراه هوشمند با امکان اتصال به اینترنت همانطور که فرصتهای تازهای را برای کسبوکارهای بخش خصوصی فراهم آوردهاند، میتوانند بر شیوه حکمرانی دولتها هم تاثیرگذار باشند. جمی ساسکیند در کتاب «آینده سیاست: همزیستی در جهان متحولشده توسط فناوری» کوشیده تا بخشی از این تحولات احتمالی را بررسی کند.
بخشی از ساختار سیاسی امروز در بسیاری از کشورهای جهان که براساس انتخابات و تعیین نمایندگان مردم در سطح محله، شهر و کشور شکل گرفته، به این خاطر است که امکان پرسیدن نظر مردم در مورد همه مسائل عملا امکانپذیر نیست. اما اگر چنین نظرسنجیهایی خیلی راحتتر شود، مثلا ساکنان یک محله بتوانند در مورد اینکه میخواهند در بوستان محل چه فعالیتی انجام شود بهراحتی نظر بدهند، ساختار سیاسی ممکن است شکل کمی متفاوتی بهخود بگیرد.
حتی همین حالا دانشمندان علوم سیاسی مانند رابرت کیساک، به دنبال بررسی تاثیر فناوریهای تازهتری مانند بلاکچین بر سیاست داخلی و روابط بینالملل هستند. در چنین شرایطی باید از تلاش دولت در جهت به کارگیری فناوریهای تازه استقبال کرد و آن را گامی در مسیر صحیح دانست. با این حال، اپلیکیشن تازه مربوط به کنترل قیمتها چندان هیجانانگیز به نظر نمیرسد.
برای مثال میشد اعلام قیمتها را از طریق کانالی در شبکههای اجتماعی یا وبسایت و گزارش تخلف را هم میشد از طریق پیامرسانها انجام داد و نیازی به اپلیکیشن نبود. اینکه حالا بازرس یکساعت زودتر یا دیرتر به محل گرانفروشی برسد هم شاید تفاوت چندانی ایجاد نکند. چنین راهکارهای نظارتی برای کنترل قیمت معمولا ناکام بودهاند و بعید به نظر میرسد که اپلیکیشن تازه دولت هم بتواند نتیجه بهتری به همراه داشته باشد(البته منظور این نیست که بازار باید به حال خود رها شود).
اینکه دولت کوشیده تا از موفقیت شرکت اسنپ الگو بگیرد، اتفاق خوبی است اما این را هم باید در نظر داشت که موفقیت چنین اپلیکیشنهایی تا حدی به این خاطر بوده که رقابت را افزایش داده است. هرچه رقابت افزایش یابد، قیمتها هم کاهش خواهند یافت. به همین خاطر هم اگر دولت تلاش میکند تا با راهکارهایی هوشمندانه از قیمتها بکاهد(یا جلوی افزایش آنها را بگیرد) شاید بهتر باشد بستر و سازوکاری را طراحی کند که به افزایش رقابت میان عرضهکنندگان کالاهای ضروری بینجامد.