اولین سیگنال‌های بهبود اوضاع اقتصادی ایران
روزنامه هفت صبح | از بمباران خبرهای خوب و سیگنال مثبت اقتصادی اینطور به نظر می‌رسد که روزهای شیرینی در انتظار اقتصاد کشور است. بعد از مثبت شدن رشد اقتصادی با نفت و بدون نفت که چند هفته پیش اعلام شد، حالا بانک مرکزی می‌گوید رشد حجم پول هم در آذرماه به صفر رسیده. مرکز آمار گزارش کرده تورم مسکن در تهران نزولی شده. در بازار آزاد قیمت دلار تا کانال ۲۴ هزار تومان عقب‌نشینی کرده.
همزمان با افت ناگهانی قیمت طلای جهانی، قیمت سکه و طلا در ایران هم افت محسوسی داشته.قیمت نفت در بازارهای جهانی بالا رفته و رئیس کل بانک مرکزی از کاهش انتظارات تورمی خبر داده. از نظر تحلیلگران، این اتفاقات می‌توانند متاثر از بعضی رویدادهای سیاسی هم باشند. رسوایی اخیر ترامپ و شکست سیاست فشار حداکثری او، امید به برچیده شدن تحریم‌ها در کنار کاهش قابل‌توجه تلفات کرونا به نظر می‌رسد از جمله عوامل موثر در بهبود وضعیت اقتصادی کشور باشند، اما بعضی اصولگرایان دیدگاه دیگری دارند.
قاضی‌زاده‌هاشمی، نماینده مجلس در یک گفت‌وگوی تلویزیونی مدعی شده که دولت منابع ارزی را نگه داشته بود تا الان بعد از روی کار آمدن بایدن دلار را تا ۱۱ هزار تومان پایین بیاورد. همینطور علی قلهکی، فعال رسانه‌ای اصولگرا هم توئیت کرده:«ریزش قیمت ارز و طلا، سرآغاز گشایش اقتصادی است که دولت برای افکار عمومی تدارک دیده. این روند تا روی‌کارآمدن بایدن ادامه دارد و میوه‌اش را احتمالا علی لاریجانی در خرداد ۱۴۰۰ می‌چیند. مقداری از طلب‌های ارزی هم که به حساب بانک مرکزی واریز نشده بود، برای ارزپاشی این روزها بود.»
به نظر می‌رسد بعضی اصولگرایان دلواپس این هستند که بهبود نسبی معیشت مردم و کاهش قیمت‌ها در ماه‌های پیش‌رو، به سود جناح مقابل در انتخابات ریاست‌جمهوری ۱۴۰۰ تمام شود. چون در جدل‌های بودجه‌ای در مورد پیش‌بینی میزان صادرات نفت و تعیین نرخ تسعیر ارز هم مباحث مشابهی مطرح شده بود. انگار این عادت تحلیل همه مسائل از دریچه انتخابات و کشمکش‌های پیرامون آن، قرار است یکبار دیگر برای مردم دردسرساز شود.
*** توقف رشد پول در آذرماه
بانک مرکزی دیروز گزارشی منتشر کرد که می‌گوید در آذرماه امسال نسبت به ماه گذشته رشد حجم پول در کشور به صفر درصد رسیده. همچنین بررسی ۱۲ ماهه این متغیر و به صورت نقطه‌به‌نقطه هم نشان می‌دهد، رشد پول ۱۰٫۳ درصد کاهش یافته. این دو پدیده نشان‌دهنده کاهش سیال بودن سپرده‌ها و ماندگاری بیشتر آنهاست. به بیان دیگر اولین علامت‌های کاهش انتظارات تورمی پیدا شده. گزارش بانک مرکزی پیش‌بینی کرده که با ادامه این روند به زودی تورم هدف‌گذاری‌شده ۲۲ درصد محقق می‌شود.
در ادامه، کاهش نوسان نرخ بازدهی اسناد خزانه اسلامی هم یکی دیگر از نشانه‌های تعدیل انتظارات تورمی تفسیر شده است. این موضوع در یادداشت اینستاگرامی دیروز عبدالناصر همتی هم انعکاس داشت. رئیس کل بانک مرکزی با اشاره به همین کاهش رشد پول توضیح داد که بانک مرکزی به هدف کاهش پایدار تورم متعهد است و در این راستا باید استقلال بانک مرکزی مثل کشورهای دیگر یک قانون الزام‌آور باشد.
*** کاهش تورم مسکن در تهران
قیمت املاک مسکونی در تهران بعد از مدت‌ها نزولی شده است. این نکته‌ای است که در گزارشی که دیروز مرکز آمار ایران منتشر کرد قابل شناسایی بود. مرکز آمار می‌گوید شاخص قیمت مسکن در تهران در مقایسه با ماه پیش ۸٫۵ درصد کاهش یافته. درعین‌حال تورم نقطه‌ای هم در قیاس با ماه قبل ۳۱٫۷ درصد پایین آمده.
اگر باور کردن این اعداد و ارقام برایتان سخت است کاملا حق دارید، چون اگر همین تورم نقطه‌ای را با پارسال همین موقع سال مقایسه کنیم، ۸۳درصد افزایش داشتیم یعنی برای خرید یک واحد مسکونی نسبت به آذرماه سال پیش، الان باید ۸۳درصد پول بیشتری پرداخت کنید. اما اینجا ما تورم نقطه‌ای را با آبان‌ماه ۹۹ مقایسه می‌کنیم که ۳۱٫۷ پایین‌تر آمده و از قله ۱۱۴٫۷ درصدی فاصله گرفته. از نظر شاخص تورم ماهانه هم اگر مقایسه کنیم، قیمت‌ها در بخش مسکن نسبت به ماه پیش ۹٫۸ درصد آب رفته.
به این معنی که شاخص قیمت از ۱٫۳ درصد در آبان‌ماه به منفی ۸٫۵ درصد در آذرماه رسیده. شاخص قیمت را در این گزارش مرکز آمار، بر پایه ماه فروردین ۱۳۹۵ محاسبه کرده‌اند. برآیند این عددها نشان می‌دهد ترمز افزایش قیمت مسکن در ماه جاری کشیده شده، هرچند که قیمت‌ها هنوز بالا هستند و وضعیت برای خریداران اصلا خوشایند نیست.
*** کاهش قیمت دلار و سکه
دیروز دلار تا کانال ۲۴ هزار تومان عقب‌نشینی داشت و قیمت هر قطعه سکه امامی هم در آستانه برگشت به کانال ۱۰ میلیون تومان قرار گرفته. پریروز قیمت طلای جهانی هم به شکل ناگهانی بیش از ۷۰ دلار سقوط کرد. ترکیب کاهش قیمت دلار و افت قیمت جهانی طبعا به معنی کاهش قیمت طلا در داخل است. به همین دلیل می‌بینیم که قیمت هر گرم طلای ۱۸ عیار در کشور به یک میلیون و ۹۶ هزار تومان رسیده.
محمد کشتی‌آرای، نایب‌رئیس اتحادیه طلا و جواهر، دیروز در مصاحبه‌ای گفته بود کاهش تنش‌های سیاسی و کوچ سرمایه‌ها از بازار طلا به بازار سرمایه و ارزهای دیجیتال باعث افت ارزش انس جهانی شده. اشاره او به رشد خیره‌کننده قیمت بیت‌کوین در هفته‌های اخیر است که مرز ۴۰ هزار دلار را هم رد کرده. او پیش‌بینی کرده که کاهش قیمت طلا و سکه همچنان ادامه‌دار است و حباب سکه به پایین‌‌ترین رقم در یک‌سال گذشته؛ یعنی ۲۸۰ هزار تومان رسیده است.
*** دلار ۱۱ هزارتومانی در راه است؟
دیروز مصاحبه‌ای از امیرحسین قاضی‌زاده‌هاشمی، نایب‌رئیس مجلس و نماینده مشهد در یک برنامه تلویزیونی زنده پخش شد که بخشی از اظهارات او باعث تعجب مجری برنامه شد. او مدعی است که دولت منابع ارزی را نگه داشته تا بعد از روی کار آمدن بایدن، دلار را تا ۱۱ هزار تومان پایین بیاورد.
بیان این موضوع به نوعی یادآور اصرار کمیسیون تلفیق مجلس برای بالا بردن نرخ تسعیر ارز تا ۱۷۵۰۰ تومان است که کف قیمت دلار در بازار آزاد را به شکل غیرقابل‌توجیهی افزایش می‌دهد. قاضی‌زاده‌هاشمی در همین گفت‌وگو به صراحت گفت قیمت واقعی دلار بالاتر از این مقدار (۱۱ هزار تومان) است، اما نگفت چطور این محاسبه انجام شده و نرخ واقعی دلار چقدر است؟ پیوند خوردن مسئله قیمت دلار و سرنوشت معیشت مردم با انتخابات ریاست‌جمهوری ۱۴۰۰ اتفاق ناخوشایندی است که در مجادلات سیاسی اخیر بوی آن به مشام می‌رسد. در ادامه، بخش‌هایی از اظهارات قاضی‌زاده‌هاشمی، نماینده مجلس را می‌خوانید:
* بنده شنیده‌ام با اینکه ما منابع ارزی داریم، بعضا این منابع ارزی برای روی کار آمدن بایدن حفظ شده است که با تزریق منابع ارزی قیمت ارز برای چند ماه تا ۱۱ هزار تومان کاهش یابد.
* البته ان‌شاءالله این مسائلی که گفته می‌شود غلط باشد، اما گفته می‌شود قیمت ارز چندین‌ماه کنترل شده تا فضای سیاسی کشور برای کارهای بعدی و با توجه به اینکه سال بعد انتخابات ریاست‌جمهوری را داریم و عده‌ای به دنبال مذاکره هستند، مهیا شود.
* اگر قیمت دلار واقعا ۱۱ هزار تومان است و دولت توان اینکه ارز را ارزان کند، دارد، ما از آن استقبال می‌کنیم، اما به شرطی که این مسئله بازی و موقت نباشد و اینگونه نباشد که صرفا برای یک دوره خاص و راضی کردن باشد، بلکه باید همیشگی باشد.
* ۵ ماه پیش ما به تکنولوژی ساخت واکسن رسیده بودیم و سوالی پیش می‌آید که چرا این موضوع چند ماه عقب افتاد و به چه دلیل فرآیندهای تست انسانی آن از چند ماه پیش اتفاق نیفتاد و اینکه ما چنین مسائلی، از جمله ساخت واکسن را سیاسی کنیم خوب نیست.
* البته بنده نمی‌خواهم بگویم اینگونه است، اما سوال خود را مطرح کردم، اما ذکر این نکته حائز اهمیت است که ستاد اجرایی فرمان امام و انستیتو رازی از چهار ماه پیش اعلام کردند آمادگی شروع تست انسانی را دارند و مستندات آن هم موجود است، اما اینکه چرا چندین‌ماه این موضوع طول کشیده است، جای سوال دارد و می‌گوییم که نکند مطالبی پشت این ماجرا باشد.
