املاک ملت؛ پهلوی از نمایی دیگر
روزنامه هفت صبح، گروه تلویزیون | «املاک ملت» مستندی 5 قسمتی است که به‌تازگی روی آنتن شبکه یک رفته است. این اثر به کارگردانی امیراطهر سهیلی و مهدی فلاحی در خانه مستند انقلاب اسلامی وابسته به سازمان هنری رسانه‌ای اوج تولید شده و روایتی از واگذاری اسناد املاک غصب شده توسط خاندان پهلوی به مردم است.
مورد اول| اهمیت مستند
در روزگاری نه چندان دور شاید اولین تصویری که با نام مستند در ذهن‌ها تداعی می‌شد آثاری بود که بیشتر به حیات وحش و گردشگری می‌پرداختند. اما به مرور پرداختن به سایر موضوعات نه تنها مورد توجه بیشتر مستندسازان و متولیان این امر قرار گرفت بلکه از طرف عامه مردم هم توجه و میل بیشتری برای پیگیری این آثار دیده شد.
یک مستند روشنگرانه وقتی اثرگذار است که واقعیت را آنطور که هست به تصویر بکشد و این مهم نیازمند تحقیق و بررسی جامع است. در همین راستا مستند «املاک ملت» عنوان مجموعه‌ای است که واگذاری اسناد املاک غصب شده توسط خاندان پهلوی به مردم را روایت می‌کند.
مورد دوم| صریح و روشنگر
مستند «املاک ملت» با تلاش برای روایت واقعیت، نگاهی صریح و روشنگر به این موضوع دارد و با گفت‌وگوهایی که با مردم عادی درگیر این ماجرا انجام داده روایت خود را بی‌پرده از زبان عامه مردم بیان می‌کند. علاوه بر مردم عادی، کارشناسان و مورخان نیز توضیحی جامع درباره چگونگی غصب املاک مردم بیان می‌کنند. نمایش سندهای تاریخی دیگر ابزاری است که «املاک ملت» را تبدیل به اثری قابل توجه کرده. این مجموعه صرفا در یک دوره تاریخی نمی‌ماند و به موضوع غصب زمین‌های مردم توسط حاکمان اشاره دارد که قبل از روی کار آمدن پهلوی هم وجود داشته است و در دوره پهلوی برجسته می‌شود.
مورد سوم| برگ برنده
مستند «املاک ملت» به ماجرا‌ی استان‌های خوزستان، خراسان‌جنوبی، هرمزگان، گیلان و گلستان می‌پردازد. در هر قسمت ابتدا روایت مردم بیان می‌شود و در ادامه با کمک برخی اسناد و تصاویر که برای اولین‌بار نمایش داده شده و نیز حرف‌های یک کارشناس تاریخی، صحت ماجرا را بررسی می‌کند.
این اسناد به همراه گفته‌های مستدل برگ برنده‌های «املاک ملت» هستند که ماجرا را با ریتم معقول روایت می‌کند و اجازه خستگی به مخاطب نمی‌دهد. برگ برنده دیگر مستند اشاره به واقعیت‌های تاریخی از جمله تصمیم محمدرضا پهلوی برای واگذاری املاک به مردم است؛ در عین حال اشاره می‌شود که چه عواملی دست به دست هم داد تا این اتفاق رنگ واقعیت نبیند. بنابراین تلاش «املاک ملت» برای پرهیز از یک‌سو نگری و تعصب، دیگر امتیاز آن است و باعث می‌شود مستند گرفتار وارونه جلوه دادن تاریخ نشود.
مورد چهارم| تاریخ از این ور
از دوران پهلوی حرف‌ها و نقل قول‌های زیادی در رابطه با فعالیت‌هایی که برای پیشرفت و نوسازی انجام شده در ادبیات روزمره عده‌ای وجود دارد. اگرچه محتواهای تصویری برای روایت تاریخ به‌خصوص دوران پهلوی آنطور که باید قابل قبول نیست اما در سال‌های اخیر تولید چنین آثاری به‌ویژه در حوزه مستندسازی رشد خوبی داشته و این آثار فرصتی است برای بیان واقعیت براساس اسناد و مدارک. مجموعه «املاک ملت» از این دست آثار است و می‌تواند با ادامه این سوژه به بخش‌های مغفول مانده بیشتری از تصاحب املاک مردم در دوران پهلوی بپردازد.
مورد پنجم| روایت سازندگان
امیراطهر سهیلی درباره این مستند به ایلنا گفته است:« در مستند «املاک ملت» من به این نقطه می‌رسم که محمدرضا پهلوی تصمیم می‌گیرد املاک مردم را پس بدهد، بنیاد پهلوی را راه‌اندازی می‌کند اما در ادامه مسیر دچار فساد می‌شود. اگر من بخواهم یکطرفه به موضوع نگاه کنم و قصد محمدرضا پهلوی برای بازگرداندن املاک مردم را روایت نکنم چگونه می‌توانم بگویم که در همین مسیر هم دچار فساد می‌شود و اسدالله علم چند هکتار از زمین‌های مردم را به سفارت انگلستان پیشکش می‌کند؟
روسیه در بهترین نقطه بیرجند چندین هکتار زمین از خانواده پهلوی گرفته و جالب است که به آنجا سفر کنید و ببینید چه تفریح‌گاهی برای خود ساخته که البته امروز دو خانواده آنجا را خریده‌اند اما دیدن آن برای هر انسانی می‌تواند این پرسش را مطرح کند که خانواده پهلوی به چه حقی زمین‌های کشورمان را در اختیار خود می‌دانستند و هر چقدر که دلشان می‌خواست به دیگران پیشکش می‌کردند؟»
مهدی فلاحی دیگر کارگردان «املاک ملت» در گفت‌و‌گویی با ایرنا این‌طور گفته: «ما در این مستند به سراغ مردمی رفتیم که در بطن جامعه هستند. در این مستند مردم خودشان می‌گویند در گذشته چه مشکلاتی داشته‌اند. نه درمانگاهی، نه بیمارستانی، نه آسفالتی، نه جاده‌ای و هیچ امکاناتی وجود نداشته است. خود مردم توضیح می‌دهند چه مشکلاتی داشته‌اند و موضوعی نبوده که به آنها بگوییم و آنها بیان کنند.»
