اقدام ویژه بانک مرکزی برای شکستن کمر دلار
روزنامه هفت صبح، گروه بازار| آنهایی که اخبار بازار ارز و قیمت دلار را پیگیری می‌کنند، در ۲۴ ساعت گذشته با سه موضوع مهم روبه‌رو شده‌اند. در مورد اول کارشناس برنامه جهان‌آرا روی آنتن تلویزیون اعلام کرد آمریکایی‌ها قصد داشتند قیمت دلار را در بازار ایران به ۴۰، ۵۰، ۶۰ هزار تومان برسانند اما با توجه به مجموعه اقدامات بانک مرکزی این طرح شکست خورد و دلار فعلا به حدود ۳۲ هزار تومان رسیده است. همچنین دیروز صبح جانشین پلیس امنیت اقتصادی از دستگیری ۳۱ نفر به‌عنوان سرشاخه‌های معاملات فردایی خبر داد.
به‌گفته سردار بهرامی این افراد اقدام به ایجاد تقاضای کاذب در بازار طلا و ارز می‌کردند تا قیمت‌‌ها را افزایش دهند و پلیس به جرم اخلال در نظام اقتصادی قاطعانه با آنها برخورد خواهد کرد. اشاره جانشین پلیس امنیت اقتصادی به مصوبه جلسه روز ۱۱ خرداد شورای عالی هماهنگی سران قوا‌ست که به ریاست رئیس‌جمهور تشکیل شد. در این جلسه معاملات فردایی طلا همانند معاملات فردایی ارز، ممنوع و غیرقانونی اعلام شده و مقرر شد فعالان این بازار به جرم اخلال اقتصادی، تحت پیگرد قرار بگیرند.
مورد سوم به جلسه‌ای مهم در بانک مرکزی مربوط می‌شود. علی صالح‌آبادی دیروز در ساختمان میرداماد، میزبان صرافان ارزی بود تا برای اجرای سیاست‌های جدید ارزی هماهنگی‌های لازم را با فعالان بازار ارز انجام دهد. او قول داد میزان عرضه ارز توسط بانک مرکزی افزایش پیدا کند. این سه تا مورد را داشته باشید تا با هم آخرین وضعیت بازار ارز را به روش مخصوص هفت‌صبح در چند پرده بررسی کنیم.
پرده اول؛ نگاهی به قیمت دلار از بازار متشکل ارزی تا بازار آزاد
توصیف وضعیت فعلی بازار ارز پیچیده است؛ خبرگزاری رسمی دولت دیروز نوشت: «دلار کانال ۲۶ هزار تومان را پشت‌سر گذاشت». مطلب ایرنا براساس تحولات قیمت دلار و باقی انواع ارز در صرافی‌های بانکی نوشته شده است و در آن آمده قیمت فروش دلار روز یکشنبه، ۲۲ خردادماه ۱۴۰۱، در صرافی‌های بانکی با رشد ۲۴۴ تومانی به ۲۷ هزار و ۴۴ تومان رسید. در بخش دیگری از این گزارش می‌خوانیم صرافی ملی دلار را در ۱۷ بهمن‌ماه ۲۴ هزار تومان می‌فروخته.
با شروع سال جدید قیمت دلار در صرافی‌های بانکی به ۲۵ هزار تومان رسید و از ۱۱ خرداد قیمت دلار در صرافی ملی وارد کانال ۲۶ هزار تومان شده است. این خبرگزاری بهای جدید خرید دلار در بازار متشکل ارزی را ۲۶ هزار و ۲۷۶ تومان ذکر کرده است و نوشته دیروز در سامانه نیما حواله یورو به قیمت ۲۶ هزار و ۴۳۸ تومان و حواله دلار ۲۵ هزار و ۱۳۵ تومان فروخته شده است.قیمت دلار بازار آزاد در مسیری متفاوت از دلار صرافی ملی، دلار سامانه نیما و بازار متشکل قدم برمی‌دارد و به‌گفته کارشناس برنامه جهان‌آرا با مجموعه اقدامات انجام گرفته توسط دولت، فعلا به‌جای ۴۰، ۵۰ و ۶۰ هزار تومان، در محدوده ۳۲ هزار تومان قرار دارد. این عدد البته برای حدود ۴۸ ساعت قبل است.
پرده دوم؛ صعود ناگهانی؟
کامران سلطانی‌زاده، عضو شورای‌عالی کانون صرافان که در جلسه با رئیس‌کل بانک مرکزی حاضر بوده، در گفت‌وگو با خبرگزاری تسنیم درباره وضعیت فعلی بازار ارز گفته تجربه تلاطم‌های ارزی در سال‌های گذشته نشان می‌دهد که همیشه صعود ناگهانی ارز با حضور بازارساز به‌شدت تعدیل می‌شود. اگر بخواهید معنی صعود ناگهانی را متوجه شوید باید به تاریخ‌های ششم فروردین، ۲۲ فروردین و ۲۲ اردیبهشت امسال برگردیم. به روزهایی که دلار بازار آزاد در آنها به‌ترتیب روی ۲۶ هزار و ۲۷۰ تومان، ۲۸ هزار و ۸۰ تومان و ۳۰ هزار و ۷۵۰ تومان ایستاده بود.
کامران سلطانی در مصاحبه با تسنیم به اظهارات رئیس‌کل بانک مرکزی در جلسه با صرافان ارزی اشاره کرده و گفته با توجه به صحبت‌های رئیس‌کل بانک مرکزی در این جلسه و همچنین افزایش اختیارات بانک مرکزی در بازار ارز، مطمئنا طی روزهای آینده شاهد اتفاقات امیدوارکننده در بازار خواهیم بود. آقای صالح‌آبادی در جلسه با صرافان، به نظرات کارشناسی بخش خصوصی و نمایندگان منتخب صرافی‌های سراسر کشور کاملا توجه می‌کردند. استفاده از پتانسیل صرافی‌های سراسر کشور با نظارت بانک مرکزی نوید این را خواهد داد که در آینده نزدیک بازار به تعادل قابل‌توجهی خواهد رسید و دغدغه‌های هموطنان در این موارد به‌شدت کاهش پیدا میکند.
به‌گفته عضو شورای‌عالی کانون صرافان بخشی از این تلاطمات ارزی که در این روزها رخ داده ناشی از هیجانات اخبار خارجی بوده. خود تسنیم وضعیت روزهای گذشته بازار ارز را به‌این‌صورت توصیف میکند: در پی تشدید نوسانات ارزی که عمدتا ناشی از خبرهای سیاسی و حواشی مربوط به مذاکرات هسته‌ای است، در روزهای گذشته نرخ ارز در بازار آزاد افزایش یافته است. فعالان بازار علت اصلی نوسانات اخیر ارزی را جو روانی می‌دانند و می‌گویند عرضه ارز مناسب است، اما بانک مرکزی نباید اجازه دهد که اختلاف دلار نیمایی و آزاد افزایش پیدا کند.
پرده سوم؛ جزئیات جلسه ساختمان میرداماد
رئیس‌کل بانک مرکزی در جلسه دیروز ساختمان میرداماد که با حضور کارشناسی بخش خصوصی و نمایندگان منتخب صرافی‌های سراسر کشور برگزار شد، اعلام کرد قرار است عرضه ارز در صرافی‌ها افزایش پیدا کند. دست بانک مرکزی برای انجام این کار باز است. طبق مصوبه اخیر سران قوا، اختیارات بانک مرکزی در حوزه ارزی افزایش پیدا کرده و این بانک مجاز است از تمام اختیاراتش برای مدیریت بازار ارز استفاده کند.
جست‌وجوی اخبار تسنیم نشان می‌دهد در جلسه روز ۱۲ خرداد، سران قوا به بانک مرکزی مجوز داده‌اند به‌صورت نامحدود در بازار مداخله کند. افزایش زمان معاملاتی بازار متشکل ارزی تا ساعت ۱۸ اولین تصمیم در این خصوص بود که خبر آن در شانزدهمین روز از خرداد روی خروجی خبرگزاری تسنیم قرار گرفت. این خبرگزاری دیروز هم جزئیاتی از جلسه ساختمان میرداماد را منتشر کرد. آنها نوشته‌‌اند صالح‌آبادی به نمایندگان منتخب صرافی‌های سراسر کشور قول داده در زمینه اسکناس، میزان عرضه ارز افزایش پیدا کند و مقررات مربوط به تقاضای بازار در حوزه اسکناس تسهیل شوند.
رئیس‌کل همچنین در جلسه گفته هیچ موقع در تاریخ بانک مرکزی این میزان از اسکناس که الان در بانک داریم را نداشتیم. به هر نحوی که بازار تقاضای واقعی داشته باشد آمادگی پوشش آن را داریم. به‌گفته صالح‌آبادی بازار حواله ارزی حجم قابل‌توجهی از معاملات را به‌خود اختصاص می‌دهد و از ابتدای امسال تا ۲۰ خرداد هشت میلیارد و ۱۰۰ میلیون دلار توسط صادرکنندگان نفتی و غیرنفتی عرضه شده است در حالی‌که میزان عرضه در مدت مشابه سال گذشته ۴٫۶میلیارد دلار بوده است.ساعت ۱۸ دیروز خبر مهمتری منتشر شد و بانک مرکزی اعلام کرد به صرافی مجوز داده اسکناس صادرکنندگان را در سامانه‌های ارزی با نرخ توافق خریداری کرده و به متقاضیان به‌صورت نامحدود عرضه کنند. در متن این دستور روی عبارت صرافی‌های مجاز و سرفصل‌های مصارف ارزی خدماتی تاکید شده است.
پرده چهارم؛ نبرد اخبار منفی و مثبت
وضعیت بازار ارز در روزهای پیش‌رو با توجه به جنگ و جدالی تعیین خواهد شد که پیرامون اخبار منفی و مثبت شکل می‌گیرد. در جبهه منفی اخبار به تنش‌ها بین ایران و غرب اختصاص دارد. بعضی‌ها اعتقاد دارند در صورتی‌که تنش‌های سیاسی افزایش پیدا کند نوسانات سنگین قادر است قیمت دلار را دچار شوک کند. دسته دیگری می‌گویند در صورتی که نرخ دلار بتواند خود را در محدوده جدید تثبیت کند، باید منتظر ورود دلار به کانال جدید و شکل‌گیری هیجانات تازه در بازار ارز باشیم.
پیش‌بینی منفی سوم با ریزش بازار رمزارزها مرتبط است. مدافعان این نظریه می‌گویند با توجه به کاهش ارزش بیت‌کوین و ریزش کلی بازار ارزهای دیجیتال، باید انتظار داشت بعضی سرمایه‌گذاران با سرخوردگی زیاد به سمت بازار ارز سرازیر شوند و خسارت به بار بیاورند. در این سوی میدان اخبار مثبت منتشر شده توسط بانک مرکزی را داریم. چیزی که باعث شد حداقل در عصر روز گذشته معاملات پشت‌خطی به‌شکلی چشمگیر روند نزولی را در پیش بگیرند و امیدواری‌ها برای اصلاح نرخ ارز قوت بگیرد. برخی از فعالان بازار با توجه به این وضعیت اعتقاد دارند نرخ دلار سقف قیمت خود را لمس کرده و حالا احتمال اصلاح قیمت وقت گرفته است.
اگر طرفدار این نظریه هستید، احتمالا تحلیل سیدمرتضی افقه، عضو هیات علمی دانشگاه شهید چمران اهواز و یکی از سرشناس‌ترین کارشناسان حوزه اقتصاد بیشتر به دلتان می‌نشیند. او در گفت‌وگو با قرن نو گفته: اگر نشانه‌هایی دال بر توافق با کشورهای غربی و آمریکا مشاهده شود، حتم بدانید اثر روانی فوری و خوبی می‌تواند داشته باشد. این اثر در حد کاهش پنج، شش هزار تومانی نرخ ارز خواهد بود و از قیمت طلا خواهد کاست. در مجموع فشار انتظاری تورم را کم خواهد کرد.
سیدکمال سیدعلی، معاون ارزی اسبق بانک مرکزی هم چند روز پیش در مصاحبه با همین سایت قرن نو در رد پیش‌بینی ترسناک مطرح شده درباره دلار ۵۰ هزار تومانی گفته به گمان بنده، دلار پنجاه هزار تومانی محقق نخواهد شد. این نرخ ارز به افزایش تنش‌های بین‌المللی و شرایط بستگی دارد که به‌نظرم این اعداد درست نیست. دولتمردان به‌نحوی عمل خواهند کرد که به دلار ۵۰ هزار تومانی نخواهیم رسید و حتما بازار را مدیریت می‌کنند.
به‌گفته او افزایش بیشتر نرخ ارز، وضعیت مردم را بدتر و مشکلات دولت را تشدید خواهد کرد پس دولت حتما به این موضوع ورود میکند چون قیمت ارز در حال حاضر در بازارهای واردات کالای قاچاق، خروج سرمایه، سفته‌بازی و افزایش تقاضا برای ارز در حال شکل‌گیری است. این پیش‌بینی دیروز محقق شد و در پایان جلسه ساختمان بلوار میرداماد، علی صالح‌آبادی رسما اعلام کرد بانک مرکزی با توجه به اختیارات ویژه قانونی خود در بازار ارز مداخله خواهد کرد. صرافی‌های مجاز هم از امروز در این مسیر، بانک مرکزی را همراهی می‌کنند. مهمترین اقدام تدوین سازو‌کاری برای صرافی‌های رسمی است تا از مراجعه مردم به شبکه‌های غیررسمی جلوگیری شود. افزایش ساعات کاری معاملات در بازار متشکل ارزی بخش دیگری از تقاضا را پوشش می‌دهد.
