استخراج بیت‌کوین فقط با مهر استاندارد
روزنامه هفت صبح، نگین باقری | روز چهارشنبه در کمیته استانداردهای صنعت برق باز هم موضوع بیت‌کوین، رمزارز و ماینرها مطرح شد.داستان از چه قرار بود؟در این جلسه بالاخره استانداردهای الکتریکی دستگاه‌های استخراج رمز ارز بررسی و تصویب شدند. یک کارشناس این حوزه می‌گوید تا امروز هر دستگاه استخراج رمزارزی که وارد کشور ما می‌شد یا با تعرفه نامربوط از گمرک می‌گذشت یا قاچاقی به دست واردکننده می‌رسید.
آیا غیراستاندارد بودن این دستگاه‌ها در همه این مدت روی افزایش مصرف برق و درنتیجه آلودگی هوا تاثیرگذار بود؟شاید نتوان به این سوال جواب مشخصی داد اما می‌توان به طور قطعی گفت که اگر استانداردهای دستگاه‌ها بالاتر برود،مزرعه‌داران مجبور به خرید دستگاه‌های گران‌تری می‌شوند که همان میزان بیت‌کوین قبل را برایشان استخراج کند اما مصرف برق کمتری داشته باشد.شاید با این روش بتوانیم امیدوار باشیم که وزارت نیرو هم سهمیه برق مزارع را سال‌های آینده کاهش دهد تا فشاری به برق خانگی وارد نشود.
*** چرا تا امروز دستگاه‌ها استاندارد نداشتند؟
این روزها ماینرها در همه جای دنیا سروصدای زیادی کرده‌اند.از یک طرف اوج‌گیری قیمت رمزارز و حالا نزول نرخ هر یک بیت‌کوین توجه همه دنیا را به خود جلب کرده.اما چیزی که درباره این ارز دیجیتال در ایران بیشتر از همه رسانه‌ای شد،میزان مصرف برق آن برای تولید و تاثیر غیرمستقیمش در آلودگی‌های اخیر بوده است.
همین حاشیه‌ها هم در نهایت باعث شد که بزرگ‌ترین مزرعه تولید بیت‌کوین ایران در رفسنجان برای مدت نامعلومی کارش را متوقف کند.از سال ۱۳۹۸ قرار بود استانداردهایی برای دستگاه‌‌هایی که رمز ارز استخراج می‌کنند تعیین شود. هیات وزیران دستور داده بود که سازمان استاندارد با همکاری وزارتخانه‌های نیرو و ارتباطات مسئولیت تهیه برچسب انرژی و تعیین این استانداردها را برعهده بگیرند.
در نهایت شهریورماه امسال استاندارد مصرف و برچسب انرژی دستگاه‌های استخراج رمز ارز تدوین شد و در سایت سازمان ملی استاندارد قرار گرفت.بعد از گذشت پنج ماه بالاخره وزارت نیرو و سازمان استاندارد برنامه‌ریزی‌های خود را برای ارتقای استاندارد ماینرها انجام دادند.این استانداردها مربوط به برچسب انرژی و مشخصات فناورانه این ابزارآلات می‌شوند که هر واردکننده فقط به شرط داشتن این مشخصات می‌تواند یک دستگاه ماینر وارد کند.
*** چشم‌به راه متولی جدید
دوانی، فعال حوزه بیت‌کوین، درباره این استانداردها اینطور توضیح می‌دهد که تا امروز هر دستگاهی که بوده یا با کمی رشوه یا قاچاقی وارد کشور ما شده است. به خاطر اینکه اصلا در گمرک ما متولی برای تایید کردن این ماینرها وجود ندارد.تا امروز بعضی از تجهیزاتی که هنگام واردات به گمرک می‌رسیدند، باید از یک سازمان مرتبط مثل سازمان تنظیم مقررات یا وزارتخانه‌های تابع مجوز می‌گرفتند. برای ماینرها ولی سازمان تابع مشخصی وجود نداشت که این کار را انجام دهد.به گفته این کارشناس، الان تازه این موضوع متولی پیدا کرده و دو روز است که وزارت صمت گفته آنها می‌توانند استانداردهای دستگاه‌های استخراج رمزارز را تعیین کنند.
پس این همه مزرعه بیت‌کوین و دستگاه از کجا آمده؟این کارشناس می‌گوید که این دستگاه‌ها تا امروز با کد تعرفه «سرور» و پنج درصد تعرفه مازاد بر قیمت آن وارد کشور می‌شد.علاوه‌بر آن هم همیشه اخبار قاچاق دستگاه ماینر در رسانه‌ها وجود داشت که بدون تعرفه خاصی از مرز رد می‌شد.او می‌گوید:«فعلا سه ماه است که سامانه ثبت فارم شکل گرفته است.این سامانه ثبت، اطلاعات دستگاه‌ها را دریافت می‌کند و بعد یک تعرفه برای مزرعه مشخص می‌شود تا آن را بپردازد. اگر این تعرفه را پرداخت نکند اجازه تولید نخواهد داشت.»
*** یک دستگاه، هر ۲۰ سال یک بیت‌کوین تولید می‌کند
در توضیحات مدیرکل دفتر راهبری و نظارت بر انتقال و توزیع برق وزارت نیرو درباره خبر استانداردهای این دستگاه‌های استخراج بیت‌کوین،هیچ اطلاعات دیگری درباره اینکه دستگاه‌ها باید چه کیفیت و چه شرایطی داشته باشند نیامده است ولی تا امروز بیشتر دستگاه‌های استخراج رمزارز در ایران از نوع آنتیماینر مدل s9j بوده‌اند که هرکدام برای واردکننده معمولا ۹میلیون تومان قیمت داشتند.
«این تیپ دستگاه الان در ایران خیلی رایج شده که مصرف صنعتی دارد. کلیت دستگاه ۶٫۵ آمپر برق در ساعت برق مصرف می‌کند. میزان مصرف آن شبیه یک سشواری است که به‌طور دائم روشن باشد.» حالا این دستگاه‌ها چقدر بیت‌کوین را در چه مدت زمانی استخراج می‌کنند؟ اگر فرمول پیچیده محاسبه توان تولیدی این دستگاه‌ها را کنار بگذاریم، باید بگوییم که این دستگاه هر ۲۰سال یک بیت‌کوین تولید می‌کند. حالا تصور کنید که در یک مزرعه، ۲۰هزار دستگاه وجود داشته باشد. این یعنی مزرعه‌دار حدودا اندازه مصرف بدون وقفه ۲۰هزار سشوار برق مصرف می‌کند و در سه و نیم روز می‌تواند یک بیت‌کوین استخراج کند.
*** آیا می‌توانیم به کاهش مصرف برق ماینرها امیدوار شویم؟
حالا با این تغییرات که یک مجموعه استانداردی برای واردات ماینر تعیین شده باید انتظار چه تغییراتی را داشته باشیم؟ آنطور که این کارشناس سعی می‌کند به زبان ساده توضیح دهد، این است که با تعیین شدن استانداردها احتمالا به زودی آزمایشگاه‌هایی به گمرک معرفی می‌شود و باید همه دستگاه‌های ماینر برای گرفتن تاییدیه ورود به کشور به این آزمایشگاه‌ها ارسال شود.
بعد هم یک سازمان به عنوان متولی تایید دستگاه معرفی خواهد شد که گمرک اجازه ورود را از آن سازمان دریافت خواهد کرد.اگر استاندارد دستگاه‌های ماینر هم تغییر کند، میزان استخراج و مصرف برق مزارع از شبکه برق کشور هم متفاوت خواهد شد. مثلا آن دستگاه‌های رایج در کشور ما را به خاطر بیاورید که روزی ۶٫۵ آمپر برق در ساعت مصرف می‌کردند؛ اگر استاندارد طوری تغییر کند که مزرعه‌داران فقط مجبور به واردات دستگاه‌های گران‌تر و قوی‌تری بشوند که همین میزان برق را از شبکه بگیرد، در مدت زمان کمتری به یک بیت‌کوین می‌رسند.
پس درنتیجه در زمان بیشتر می‌توانند میزان تولیدشان را ثابت نگه دارند اما مصرف برقشان را کاهش دهند ولی با این حال اصلا معلوم نیست که تغییرات استانداردها به کدام سمت پیش برود یا شبیه استانداردهای کدام کشور بشود. این کارشناس می‌گوید که در کشورهای اروپایی واردات دستگاه استخراج رمزارز مجاز نیست و از طرف دیگر برق آنها آنقدر گران است که کسی علاقه‌ای به این کسب و کار ندارد؛درنتیجه کشورهای اروپایی مرجعی برای تعیین استانداردهای مورد نیاز ما نیستند ولی مثلا در آمریکا برق را می‌توان به صورت یک‌ساله و با تخفیف پیش‌خرید کرد. با این حال هنوز اعلام نشده که آیا اصلا ایران برای نوشتن این استانداردها کشوری را به عنوان مرجع درنظر گرفته یا نه.
