آیین‌نامه جدید انضباطی دانشجویان چه می‌گوید؟
نسخه جدید آیین نامه انضباطی دانشجویان توسط وزرای علوم و بهداشت ابلاغ شده است که از ابتدای سال تحصیلی جدید برای همه دانشجویان اجرا می شود. این آیین نامه اعتراضاتی را برانگیخته و معترضان می گویند قواعد این آیین نامه، محدودیت های تازه ای را برای دانشجویان به وجود آورده است.
این سند از ابتدای مهرماه سال ۱۳۹۸ در سراسر دانشگاه های تحت پوشش وزارت علوم و بهداشت، اجرایی می‌شود.
در این مصوبه به صورت مفصل حدود اختیارات کمیته ها (شوراهای) انضباطی دانشگاه ها بیان شده است و برای ۴ گروه از تخلفات و جرایم، این کمیته ها صالح به رسیدگی تشخیص داده شده اند.
الف: جرایم عمومی مانند قتل، اختلاس، رشوه و…
ب: تخلفات آموزشی و اداری مانند تقلب در آزمون، خسارت زدن به اموال دانشگاه
ج: تخلفات سیاسی مانند عضویت در گروه های محارب و ملحد، توهین به شعائر اسلامی، بلوا و آشوب
د: تخلفات اخلاقی مانند استعمال مواد مخدر و مشروب، رابطه نامشروع، انجام اعمال منافی عفت و «عدم رعایت پوشش اسلامی یا استفاده از پوشش یا آرایش مبتذل و عدم رعایت شئون دانشجویی»
دو مورد آخر یعنی عدم رعایت پوشش و آرایش و عدم رعایت شئون دانشجویی عموما از بیشترین تخلفاتی است که در شوراهای انضباطی دانشگاه ها مورد بررسی قرار می گیرد و اتفاقا بیشترین حساسیت ها هم روی این عناوین کلی، مبهم و قابل تفسیر به سلیقه است، چون قطعا کسی در برخورد با دانشجویان مجرم و قاتل، شکی ندارد ولی افکار عمومی در برخوردهای انضباطی با دانشجویانی که به خاطر تفسیر وسیع و سلیقه ای از «شئونات دانشجویی و پوشش مبتذل» اتفاق نظر ندارد و نکته اختلاف برانگیز همینجاست.
در ماده ۱۳ این مصوبه آمده است: شیوه نامه اجرایی این آیین‌نامه در ظرف مدت یک ماه پس از تصویب در شورای عالی انقلاب فرهنگی توسط وزارتین فرهنگ و آموزش‌عالی و بهداشت، درمان و آموزش پزشکی تهیه و برای اجراء به کلیه دانشگاه‌ها ابلاغ خواهد شد.
البته پیش از این هم دستورالعمل دیگری که از لحاظ حقوقی در جمهوری اسلامی ایران بالاتر از قوانین مجلس هم شمرده می شود توسط شورای عالی انقلاب فرهنگی به تصویب رسیده است. این سند با عنوان آیین نامه حفظ حدود آداب اسلامی در دانشگاه ها و موسسات آموزش عالی مصوب سال ۱۳۶۶ شورای عالی انقلاب فرهنگی است و در آن به مواردی از جمله:
- جدا نشستن دانشجویان دختر و پسر در ردیفهای جداگانه یا جدا کردن کلاسها به صورت دخترانه و پسرانه
- نصب تابلو اعلانات جدا برای دختران و پسران
- جدا کردن نوبت استفاده از آزمایشگاه و سایر تجهیزات آموزشی
- استفاده از منشی مرد برای کارمندان و مسئولان مرد در دانشگاه ها
- جداسازی جنسیتی کتابخانه ها، قرائت خانه ها و سالن های غذاخوری
- پرهیز دختران از آرایش و تبرج و پوشیدن لباسهای تنگ و زننده
به تصویب رسیده است.
البته اخیرا برخی دانشگاه های دولتی کشور با انتشار اطلاعیه هایی عنوان کرده اند طی نامه مورخ ۵/۵/۹۵ فرهادی، وزیر وقت علوم، تحقیقات و فناوری در خصوص طرح صیانت از عفاف و حجاب، با دانشجویانی که دارای موارد زیر باشند، برخورد می شود
درباره دختران:
شلوارهای چسبان (ساپورت)، تنگ ، کوتاه و شلوارهایی که عمدا پاره و وصله شده باشند.
استفاده از مانتوهای تنگ، کوتاه و احیانا بدون دکمه
آرایشهای نامتعارف
درباره پسران:
شلوارهای تنگ، کوتاه و شلوارهایی که عمدا پاره و وصله شده باشند.
پیراهنهای اندامی نازک و یا رکابی
استفاده از شلوارهای راحتی و پیژامه
این اطلاعیه ها می گوید: افراد متخلف با حفظ حرمت مورد تذکر، ارشاد، مشاوره و در صورت لزوم به کمیته انضباطی و یا دادگاه تخلفات اداری معرفی خواهند شد.
این اطلاعیه های جدید در حالی صادر شده است که متن مصوبه «طرح صیانت از عفاف و حجاب در دانشگاه ها و مراکز آموزش عالی کشور» دارای مواردی که در بالا بیان شده نیست و بیشتر به دنبال ایجاد فضایی فرهنگی با استفاده از برگزاری کرسی های آزاداندیشی، فرستادن پیامک، مشاوره و نصیحت و ارشاد نسبت به دانشجویان است.
حتی در بندی از این بخشنامه آمده است که برخوردهای سلیقه ای با دانشجویان، و بی توجهی به روحیات قشر دانشجو و عدم مهارت لازم در مشاوران باعث شده است روش‌های مرسوم افزایش استقبال دانشجویان از حجاب و عفاف چندان مطلوب نباشد و به هدف نرسد و حتی تاکید دانشگاه ها به استفاده از احکام کمیته انضباطی برای کنترل عفاف و حجاب اثرات مثبتی نداشته است.
این دستورالعمل تنبیهات و مجازاتهایی را برای دانشجویان خاطی پیش بینی کرده است که در ۲۰ نوع مجازات از خفیف ترین حالت یعنی احضار و اخطار شفاهی بدون درج در پرونده انضباطی دانشجو تا شدیدترین مجازات یعنی اخراج دانشجو از دانشگاه یا محرومیت از تحصیل در کلیه دانشگاه ها تا ۵ سال را در خود جا داده است.
