آیا لیبی روی صلح را می‌بیند؟
روزنامه هفت صبح | روز جمعه سازمان ملل اعلام کرد دو طرف درگیر در لیبی پس از پنج روز مذاکره در ژنو سوئیس به یک توافقنامه آتش بس «دائم» دست یافته‌اند.به موجب این توافق فراگیر، دولت وفاق و ارتش ملی لیبی بلافاصله به درگیری‌ها پایان می‌دهند و نیروهای خارجی نیز ظرف حداکثر سه ماه از این کشور خارج خواهند شد. هیات نمایندگی سازمان ملل در امور لیبی در بیانیه‌ای این توافق را «نقطه عطفی مهم در جهت صلح و ثبات در لیبی» خوانده است.
استفانی ویلیامز، فرستاده ویژه سازمان ملل در امور لیبی با تمجید از طرف‌های درگیر گفت:«شما برای سرنوشت لیبی و برای مردم‌تان یکدیگر را ملاقات کردید تا قدم‌هایی بردارید که به رنج آنان خاتمه دهد. راه طولانی و گاه دشوار بود اما وطن‌پرستی شما را قادر ساخت تا به آتشبس دست یابید.»آقای ویلیامز گفت هنوز کارهای زیادی برای اجرای تعهدات در پیش است، با این حال وی ابراز امیدواری کرد که انجام این کارها در اسرع وقت شروع شود.
*** مفاد آتش بس کدامند؟
بنا بر قرارداد امضا شده جناح‌های رقیب در لیبی توافق کردند درگیری‌ها را متوقف سازند و مسیرهای داخلی زمینی و هوایی را باز کنند. تبادل اسرا و تشکیل یک نیروی نظامی مشترک از دیگر مفاد توافق به شمار می‌رود.
لیبی از زمان سقوط معمر قذافی دیکتاتور سابق این کشور در سال ۲۰۱۱ شرایطی نابسامان را تجربه می‌کند. در حالی که موارد نقض حقوق بشر به طور گسترده دیده می‌شود، قاچاقچیان انسان از هرج و مرج موجود بهره می‌برند تا مهاجران را از مسیرهای خطرناک دریایی روانه اروپا کنند.قدرت در این مدت میان دو طرف درگیر در جنگ داخلی لیبی تقسیم شده بود؛ دولت وفاق ملی که توسط جامعه جهانی به رسمیت شناخته می‌شد در طرابلس پایتخت مستقر بود و پارلمان تحت حمایت نیروهای فرمانده نظامی خلیفه حفتر در شهر توبروک در شرق لیبی قرار داشت.
قرار است دور بعدی مذاکرات در ماه نوامبر در تونس برگزار شود. این دو گروه درگیر از زمان سرنگونی حکومت سرهنگ معمر قذافی در ۹ سال گذشته تاکنون چندین توافقنامه صلح امضا کردند.
کمیسیون اروپا از اعلام آتشبس استقبال کرده و خواستار اجرای سریع آن و از سرگیری مذاکرات صلح شده است.
پیتر سانو، سخنگوی سیاست خارجی اتحادیه اروپا در جمع خبرنگاران گفت:«توافق آتشبس دائمی برای از سرگیری گفت‌وگوهای سیاسی کلیدی است. همچنین بسیار مهم است که ببینیم این توافق به مرحله اجرا درمی‌آید.» گفت‌وگوهای اخیر در ژنو در حالی صورت گرفت که دولت وفاق ملی در ماه ژوئن سال جاری توانست نیروهای ژنرال حفتر را پس از ۱۴ماه از پایتخت به عقب براند. هر دو گروه درگیر از حمایت نظامی کشورهای خارجی برخوردارند.
*** امیدی وجود دارد؟
در حالی که ترکیه از دولت وفاق ملی در لیبی حمایت می‌کند،کشورهای امارات، روسیه و مصر حامی ارتش ملی لیبی به رهبری ژنرال خلیفه حفتر هستند.سازمان ملل از تمامی کشورهای خارجی درخواست کرده که از مداخله در امور لیبی خودداری کنند. این سازمان همچنین از این کشورها به دلیل نقض تحریم تسلیحاتی لیبی انتقاد کرده است.
از زمان سرنگونی حکومت سرهنگ قذافی، لیبی صحنه درگیری‌هایی خونین بین گروههای رقیب بوده است. رویترز نوشته که پایان سال‌ها هرج و مرج و خونریزی در لیبی به یک توافق گسترده‌تر میان گروههای مسلح بی‌شمار و قدرت‌های خارجی حامی آنها نیاز دارد.
رجب طیب اردوغان، رئیس‌جمهور ترکیه طی اظهاراتی در جمع خبرنگاران پس از شرکت در نماز جمعه در مسجد «حضرت علی» استانبول اعلام کرد: توافق آتشبس دائمی سازمان ملل برای لیبی قابل استمرار و مطمئن به نظر نمی‌رسد.وی افزود: توافق آتشبس امضا شده در لیبی یک آتشبس در بالاترین سطح نیست. یک آتشبس در سطح پایین‌تر است و اینکه چه مدت ادامه خواهد داشت را زمان نشان خواهد داد.
