آیا سوئدی‌ها از کرونا شکست خورده‌اند؟
روزنامه هفت صبح، نگین باقری | زمانی که همه کشورها در تب و تاب تدوین سیاست‌های قرنطینه مقابل کرونا بودند، سوئد محدودیت‌هایی مثل قرنطینه و فاصله‌گذاری و اجباری برای ماسک به شهروندانش تحمیل نکرد و با محدودیت‌هایی اندک برای اقشار در خطر، به عبارتی راه‌حل «ایمنی دسته جمعی» را انتخاب کرد تا با شیوع تدریجی بیماری در میان مردم، جامعه در برابر این ویروس الینه شود.
تا همین چند ماه پیش نحوه مواجهه سوئد به مذاق خیلی از سیاستمداران خوش آمد به خصوص آنهایی که نمی‌خواستند محدودیت‌ها ضربه‌ای به اقتصاد وارد کند اما وقتی که کم‌کم آمار مرگ و میر در این کشور اوج گرفت مواجهه سوئدی‌ها مورد انتقاد قرار گرفت چراکه نه تنها آمار ابتلا بالا رفته بلکه اقتصاد این کشور هم کم آسیب ندیده است. بیایید با هم روند بیماری در این کشور را مرور کنیم:
* یک: در ابتدای شیوع بیماری در سوئد، متخصصان بیماری‌های عفونی به این نتیجه رسیدند که نه تنها سیاست‌های مبارزه با کرونا، مثل پوشیدن ماسک کمکی به انتقال پیدا نکردن ویروس نمی‌کند بلکه باعث می‌شود شهروندان به صورت کاذب احساس ایمنی کنند. اینگونه شد که در دوران اوج کرونا در سوئد هر سالن بدنسازی، رستوران، پارک و مرکز خریدی باز بود و به کارش ادامه می‌داد.
به گفته اصلی‌ترین اپیدمیولوژیست این کشور، آنها در تلاش بودند با این سیاست سرعت انتشار این ویروس را آهسته کنند تا پزشکان انرژی خودشان را فقط روی بیماران بیمارستانی بگذارند. در آن روزها، موارد ابتلا به کرونا در سوئد نسبت به بسیاری از کشورهای همسایه‌اش کمتر یا هم‌اندازه با آنها بوده است اما میزان مرگ و میر در این کشور به طور چشمگیری از همسایگان خود در شمال اروپا مانند فنلاند و نروژ بیشتر و از اسپانیا و بریتانیا کمتر بود.
* دو: اما در هفته‌های آخر ماه جولای به طور میانگین روزانه در سوئد ۲۰۰ نفر به کرونا مبتلا می‌شدند و حالا این رقم به ۴۶۰ نفر رسیده است. از طرف دیگر آمار افرادی که بر اثر کرونا فوت شده‌اند در سوئد پنج هزار و ۸۹۵ نفر ولی در دانمارک، نروژ و فنلاند به ترتیب ۶۵۴، ۲۷۵ و ۳۴۵ نفر بوده است. یعنی آمار مرگ و میر در سوئد ۱۷ برابر فنلاند، ۲۱برابر نروژ و ۹ برابر دانمارک بوده است. همچنین تعداد بیماران مبتلا به کرونا هم به همین ترتیب در این کشورها یک نهم، یک ششم و یک سوم سوئد بوده است.
* سه: پیش گرفتن نمودار مبتلایان و متوفیان این کشور از کشورهای همسایه چند روز پیش به وضعیت بحرانی رسید به طوری که ۳ مهرماه سرانجام نخست وزیر سوئد گفت که آمار نگران‌کننده شده و اجتماعات بزرگ را ممنوع اعلام کرد. او همچنین گفت که قرار است برنامه‌هایی برای جلوگیری از ملاقات خانه‌های سالمندان داشته باشند اما اگر نمونه‌های جدیدی از کرونا هم دیده شد، دولت برای تصویب مقررات محدودیت‌آمیز تردید نخواهد کرد.
* چهار: همزمان آندرس تگنلهمان، اپیدمیولوژیست و معمار اصلی سیاست‌های مبارزه با کرونا در سوئد هم گفت که از بعضی از سیاست‌هایشان در این کشور پشیمان شده است. او همین ماه پیش به یک مجله سوئدی هم گفته بود که اگر کشورهای شمال اروپا با هم در پاسخ به پاندمی هماهنگ‌تر عمل می‌کردند می‌توانستند در کنترل این بیماری موفق‌تر باشند. تگنلهمان مرد مورد علاقه محافظه‌کاران بریتانیایی و آمریکایی برای مخالفت با محدودیت‌های کرونا بود. او حتی به ملاقات بوریس جانسون هم رفت و در تصمیم‌گیری‌های او برای مخالفت با قرنطینه تاثیرگذار بود.
* پنج: با این حال جالب خواهد بود که بدانید کارشناسان بهداشتی هنوز باز هم به سادگی نمی‌توانند درباره نتایج تجربیات کشور سوئد نتیجه‌گیری کنند چرا که پزشکان می‌گویند مطمئن نیستند این آمار نتیجه سیاست‌های کرونایی این کشور بوده است. پژوهشی در سوئد نشان داده حتی بدون اینکه سیاست قرنطینه‌ای تحمیل شده باشد، ۸۷ درصد از مردم فاصله‌گذاری‌های اجتماعی را رعایت می‌کنند. پزشکان این کشور هم معتقدند با همین روش مردم این کشور به خود ایمنی بیشتری در موج‌های بعدی کرونا می‌رسند.
* شش: اگرچه قضاوت درباره تاثیرگذاری سیاست‌های سوئد بر همه‌گیری کرونا کار سختی است اما در مورد اقتصاد سوئد می‌توانیم راحت بگوییم که این کشور نتوانست خودش را از آسیب‌های اقتصادی این بیماری حفظ کند. در همین دوران گسترش بیماری کرونا نرخ بیکاری در سوئد به ۹ درصد رسید. به این ترتیب از منظری دیگر باید گفت سوئد نه تنها نتوانست سود اقتصادی موردنظرش را به دست بیاورد بلکه میزان مرگ و میر بیشتری را هم متحمل شد چراکه ویروس پشت مرزهای کشورها متوقف نماند و به‌رغم اینکه دولت این کشور اجازه داد که چرخ اقتصاد بچرخد، مشاغل در این کشور با همان مشکلی روبه‌رو بودند که هرجای دیگری باعث ایجاد رکود شده بود. مردم سوئد با محدودیت در خرید به این ویروس پاسخ داده و از ترس مرگ، میزان فعالیت‌های تجاری‌شان را کم کرده بودند.
* هفت: تصمیم‌گیری سوئد درباره کرونا روابط این کشور با همسایه‌هایش را هم تحت تاثیر قرار داد. مثلا اینکه ماه گذشته وقتی نروژ، دانمارک و فنلاند مرزها را به روی هم گشودند سوئد را مستثنا کردند. اما سوئدی‌ها همچنان اعتقاد دارند که سیاست‌های این کشور برتری خود را در موج‌های دوم و سوم نشان خواهد داد چرا که هفته پیش تعداد بیمار کرونایی بستری شده در سوئد تنها ۱۶ نفر بوده در حالی که فرانسه و اسپانیا و انگلستان با هزاران مبتلا به کرونا دست به گریبان بودند. باید منتظر ماند.
باید دید آیا این سیاست بهداشتی حداقل در موج‌های بعدی ایمنی شهروندان این کشور را افزایش می‌دهد یا این پروژه هم مانند روابط بین‌الملل و نرخ بیکاری با شکست روبه‌رو خواهد شد.
*** محدودیت‌های سوئد در مواجهه با کرونا
* تا سی‌ویکم اکتبر قرار است سفرهای غیرضروری در این مدت از کشورهای خارج از اتحادیه اروپا به سوئد به حالت تعلیق در آید.
*پوشیدن ماسک در هیچ مکان عمومی، اجتماعی و وسایل حمل و نقل عمومی اجباری نیست. شورای بهداشت عمومی این کشور تنها توصیه کرد افرادی که حال خوشی ندارند خانه بمانند، افراد به اندازه یک دست تا بازو از همدیگر فاصله بگیرند و هر از چندگاهی دستانشان را با آب و صابون بشویند.
* دولت ابتدا یازدهم ماه مارس همه دورهمی‌ها و مراسم‌های عمومی با جمعیت بالای ۵۰ نفر را ممنوع کرد. یعنی در این قانون اجتماعات عمومی مانند تظاهرات، سخنرانی‌ها، گردهمایی‌ها، سینما، تئاتر، کنسرت، رویدادهای ورزشی و نمایشگاه‌ها ممنوع شدند. حتی پلیس هم اجازه مداخله در آن را داشت و هر کسی که این قانون را نقض کند هم به شش ماه حبس یا جریمه نقدی محکوم می‌کند.
* در سوئد ابتدا مدارس کودکان ۷ تا ۱۵ ساله باز باقی ماند و کالج‌ها و دبیرستان‌ها تعطیل شد. از سیزدهم ماه مارس مدارس متوسطه و آموزش بزرگسالان به آموزش از راه دور تبدیل شد و همچنان این روش ادامه دارد. بسیاری از مدارس هم اکنون از ابزارهای دیجیتالی برای آموزش استفاده می‌کنند.
* در این مدت کافه‌ها و رستوران‌ها باید اقداماتی را برای جلوگیری از ازدحام افراد در محیط انجام می‌دادند اما این توصیه‌ها خیلی کلی و عمومی بودند. مثلا اینکه میزها با هم یک متر فاصله داشته باشند، رستوران‌ها و کافه‌ها شلوغ نشوند و پوسترهایی درباره چگونگی کاهش خطر شیوع کرونا بچسبانند.
* در این مدت مغازه‌ها و فروشگاه‌ها هم باز بودند فقط در برخی موارد ساعت کار آنها با کاهش همراه بود.
* سفرهای داخلی با سیستم حمل و نقل عمومی در این مدت هم قاعده و قانون خاصی نداشت. فقط افراد باید فاصله خود را با اطرافیانشان حفظ می‌کردند. قبل از اینکه در ایستگاه‌ها حاضر شوند باید سایت شهرداری را چک می‌کردند تا مبادا محدودیت‌هایی برای آن تصویب شده باشد چراکه سرویس‌ها کمتر شده و زمان رفت و آمدشان هم کاهش یافته است.
