برافراشتن پرچم سفید از دیوانعالی

روزنامه هفت صبح، رامتین لطیفی| دیوان عالی ایالات متحده روز دوشنبه اولین آییننامه اخلاقی رسمی خود را که بر رفتار و عملکرد ۹ قاضی خود ناظر و حاکم است، منتشر کرد و در مقابل ماهها فشار خارجی به دلیل افشای سفرهای خانوادگی لوکس فاش نشده و علاقهمندی به رفاقت و دوستی این قضات با خیرین ثروتمند، تسلیم شد. البته این آییننامه جدید با واکنشهای متفاوتی روبهرو شد و برخی از منتقدان به فقدان آشکار مکانیسمی اجرایی در لابهلای سطور آن که بهخوبی و زیبایی انشا شده است، اشاره کردند.
گفتنی است این قانون پس از مجموعهای از گزارشهای رسانهای که به جزئیات مسائل اخلاقی پیرامون برخی از اعضای دیوانعالی، بهویژه قاضی محافظهکار و سیاهپوست این دیوان یعنی کلارنس توماس پرداخته بودند، به تصویب رسید. لازم به ذکر است که پس از افشای ماجراهای قاضی توماس، اکثریت دموکرات مجلس سنا و بهویژه کمیته قضایی این مجلس که سناتور دیک دوربین ریاست آن را برعهده دارد، به دنبال تصویب قوانینی بودند تا یک کد اخلاقی را برای نهاد عالی قضایی کشور تعیین کند. البته میتوان عینک قضایی را از صورت برداشت و این اقدام دموکراتها را با عینک سیاسی نیز مشاهده کرد چرا که با حضور محافظهکارانی مانند کلارنس توماس و تصمیمات بنیادگرایانه و تصویب قوانین ضد اجتماعی توسط آنها، دست و پای دولتهای دموکرات به شدت بسته شده است.
منشور اخلاق جدید
این آییننامه ۹ صفحهای شامل بخشهایی است که قانونگذاران نباید اجازه دهند روابط خارجی بر رفتار یا قضاوت رسمی آنها تأثیر بگذارد. به علاوه در آن محدودیتهایی برای مشارکت آنها در جمعآوری کمکهای مالی و پذیرش هدایا مشخص کرده است. این منشور، همچنین بیان میکند که قضات نباید «تا حد قابل توجهی» از منابع یا کارکنان قضایی برای فعالیتهای غیررسمی استفاده کنند. در تفسیری که به این آییننامه الصاق شده، آمده است که قضات در تمام حضور خارج از مقر دیوانعالی، بهویژه حضور اجتماعی خود باید «به این فکر کنند که آیا انجام این کار باعث ایجاد ظاهری نادرست در اذهان افراد معقول مردم میشود یا خیر.»
اندر مضرات مادامالعمر بودن
برخلاف سایر اعضای قوه قضائیه فدرال، جایگاه و کرسیهای قضات دیوانعالی، مادامالعمر به حساب میآید. تنها میتوان ۳ حالت برای ترک این کرسیها توسط قضات منصوب شده، تصور کرد. حالت اول که بدیهیترین حالت است، مرگ قضات است. حالت دوم نیز استعفای خود خواسته این قضات که پیشتر بسیار شاهد این موارد بودهایم. حالت سوم که بسیار نادر است، استیضاح قضات نام دارد. اگر خلافی از قضات دیوانعالی سر بزند. کمیته قضایی مجلس سنا میتواند با ورود به قضیه، استیضاح قاضی در مجلس سنا را کلید بزند. برگزارکنندگان استیضاح برای عزل قضات دیوانعالی به دو سوم آرای اعضای مجلس سنا نیاز دارند و این اتفاقی است که در هر دورهای رخ نمیدهد.
از اینرو شرایطی بر این دیوان حاکم بود که قضات خود را از نظر قواعد اخلاقی فاقد محدودیت میدانستند. حال در بیانیه این دیوان آمده است که «برای رفع این سوءتفاهم، ما این آییننامه را صادر میکنیم که بهطور عمده بیانگر تدوین اصولی است که مدتهاست آن را حاکم بر رفتار خود میدانیم.»
سناتور دیک دوربین، که ریاست کمیته قضایی سنا به رهبری دموکراتها را بر عهده دارد، این قانون را «گامی در جهت درست» خواند. چاک شومر، رهبر اکثریت سنا هم این آییننامه را «گام اول مهم» خواند. با این اوصاف باید بگوییم دموکراتها دلخوش به این مقدار نیستند و خواهان برداشتن قدمهای بیشتر برای نظارت و شفافیت بر رفتار و کردار و عملکرد دیوانعالی هستند.
۶ بر ۳
وظیفه انتصاب قضات دیوانعالی بر عهده رئیسجمهور وقت است و این قضات باید پس از انتصاب توسط رئیسجمهور، رای اعتماد مجلس سنا را نیز کسب کنند. از آنجایی که شغل قضاوت مادامالعمر است و قضات نیز مانند هر انسان دیگری دارای آرا و نظرات سیاسی و دینی هستند، رئیسجمهور مستقر ترجیح میدهد که قضات، به ویژه قضات دیوانعالی که بالاترین مقام قضایی در کشور را دارند، خودش منصوب کند تا با توجه به موضعگیریهای این افراد در روند قانونگذاری یا دخل و تصرف در قوانین توسط آنها مشکلی پیش نیاید.
برای مثال دونالد ترامپ در طول دوران ۴ ساله دولتش این بخت را داشت که ۳ قاضی از ۹ قاضی دیوانعالی را منصوب کند و او با انتخاب ۳ تن از محافظهکارترین قضات این کشور در دیوانعالی زمینه صدور احکام غیرقابل فهم و هضم برای جامعه را پدید آورد. پیشتر نیز با انتصابات جورج دبلیو بوش، ۳ قاضی محافظهکار دیگر نیز در این دیوان حضور داشتند و اکنون ترکیب این نهاد قضایی ۶ بر ۳ به نفع افرادی است که فهم آنها توسط جامعه، سخت است.
ظهور کلارنس توماس
۱۷ سال پیش از پیروزی باراک اوباما و ورود اولین رئیسجمهور سیاهپوست به کاخ سفید، یک قاضی جوان بهنام کلارنس توماس بهعنوان دومین عضو سیاهپوست تاریخ دیوانعالی آمریکا وارد قدرتمندترین نهاد و مرجع قضایی این کشور شد. شاید روی کاغذ اینگونه به نظر بیاید که یک قاضی سیاهپوست جوان در دیوانعالی آمریکا، تافته جدا بافتهای است که میتواند عدالت را بیش از پیش به اجرا درآورد و زندگی را برای جامعه متکثر آمریکا کمی راحتتر و آسانتر کند.
اما توماس در طول دوران فعالیت خود بر خلاف این مسیر حرکت کرد و اگر او نبود، امروز بسیاری از قوانین محافظهکارانه و سختگیرانه در کار نبود. قاضی کلارنس توماس، دوست خوب و قاضی محبوب محافظهکاران، بخش افراطی حزب جمهوریخواه و کلیساهای تندروی آمریکا و البته استخوانی در گلوی جوانان و آزادیخواهان آمریکایی است.
پشت پرده چهره عبوس قاضی توماس
پایگاه خبری پروپابلیکا با انتشار یک گزارش جنجالی فاش کرد که قاضی کلارنس توماس پشت آن چهره عبوس و ظاهر مذهبیاش که خود را همچنان یک روستازاده فقیر و متدین و حامی اقشار ضعیف اقتصادی و اقلیتهای نژادی معرفی میکرد، طی ۳ دهه گذشته و با پول مرحمتی یکی از ملاکان بزرگ و حامیان اصلی مالی جمهوریخواهان، هر هفته به سفرهای تفریحی لاکچری و پر زرق و برق داخلی و خارجی میرفته و در این سفرها از ویلاها، هواپیماهای جت اختصاصی و قایقهای تفریحی لوکس و امکاناتی استفاده میکرده که تنها برخی از اعضای باشگاه میلیاردرهای آمریکایی توانایی ابتیاع یا بهرهمندی از آن را داشتهاند. جالب است بدانید مردم آمریکا در عکسهایی که از این سفرهای مخفی توماس و خانوادهاش منتشر شده است، برای اولین بار او را با لبخندی به پهنای صورت دیدهاند.