داستان جذاب هتل‌ها و هتلدارها در ایران
روزنامه هفت صبح، مصطفی آرانی| حضور کریستیانو رونالدو در هتل اسپیناس تهران و حواشی مربوط به استقبال از او در تهران، بهانه‌ای شد برای اینکه نگاهی بیندازیم به تاریخ و البته وضعیت فعلی «هتل»ها در ایران. به عنوان مقدمه به خود کلمه هتل بپردازیم. می‌دانیم که این کلمه، کلمه‌ای لاتین است و فرهنگستان زبان و ادب فارسی معتقد است که باید به جای آن بگوییم «مهمان‌خانه» که جزو معادل‌هایی است که متروک است و مورد استفاده قرار نمی‌گیرد.
اما در خود زبان لاتین این کلمه چه معنایی دارد؟ این کلمه برگرفته از یک واژه در زبان قدیم فرانسه است به نام ostel که معادل مسافرخانه بوده است. هر دوی این واژه‌ها اما در ریشه خود از کلمه hospes در لاتین گرفته شده که به معنی مهمان است. بنابراین معادلی که فرهنگستان ابداع کرده دقیقا معادل همان کلمه لاتین است.
جالب است بدانید که برخی کلمات دیگر در زبان انگلیسی نیز از همین ریشه هستند. مثل کلمه hostel که معمولا به خوابگاه دانشجویی یا مجردی گفته می‌شود یا hospital که به معنای بیمارستان است یا hospice که به معنی آسایشگاه است. مورخان با بررسی متون گفته‌اند که نخستین باری که این واژه مورد استفاده قرار گرفته در سال ۱۷۶۵ بوده است. در متون فارسی با بررسی پایگاه مجلات نور، مشاهده شد که نخستین بار این واژه در سال ۱۲۹۷ در یک مقاله از آقای سعید نفیسی مورد استفاده قرار گرفته است. البته این نتیجه‌گیری فقط مربوط به مقالاتی است که در این پایگاه وجود دارد.
با این مقدمه ابتدا به سراغ بحث مهم نخستین هتل ایران برویم و پس از آن پنج گروه مهم هتلداری عمومی (بنیاد مستضعفان، تامین اجتماعی، نیروی انتظامی، وزارت میراث فرهنگی و بنیاد شهید) و پنج گروه هتلداری خصوصی (گروه مهر، علی اصغر امیری، محتاج الله، بابک زنجانی و سزاوار بندی) را بررسی می‌کنیم و در نهایت به سه هتل شاخص می‌رسیم که در این دسته‌بندی‌ها جایی ندارند یعنی (عباسی اصفهان - بیمه ایران، درویشی مشهد - علی درویشی و داریوش کیش - ثابت و موسوی).
داستان گراند هتل
نخستین هتل در ایران بدون شک، گراند هتل است. در برخی منابع البته هتل عباسی اصفهان یا هتل پارس مشهد به عنوان نخستین هتل ذکر شده که آن‌طور که بعدا به شما خواهیم گفت غلط است. خانم نگار جمشید‌نژاد در روزنامه امرداد، روزنامه مختص به زرتشتیان، در فروردین ۱۴۰۰، پژوهشی در مورد گراند هتل انجام داده و منتشر کردند که از آن استفاده کردیم.
هتل چه زمانی تاسیس شده است؟ تاریخ دقیق ساخت گراندهتل پیدا نیست، اما گمان این است که شکل‌گیری آن در نیمه دوم سده سیزدهم خورشیدی و احتمالا در سال ۱۲۶۳ بوده است.
چه کسی هتل را تاسیس کرده است؟ بانی گراندهتل و مدیر آن مهاجری قفقازی به نام باقراُف بود. او زمین آن بخش از لاله‌زار را از کسی به نام سیف‌الدوله و خواهرش شمس‌الدوله خریداری کرد. سیف‌الدوله، نوه چهل و هشتم فتحعلی شاه قاجار بود و زمانی اداره شهر ملایر را برعهده داشت.
البته خانم فرزانه ابراهیم‌زاده، پژوهشگر تاریخی معتقد است که زمین متعلق به گراند هتل در اصل متعلق به «طاووس‌خانم سوگلی محبوب فتحعلی شاه» بوده که آقای باقراف آن را از ورثه‌اش خریده است.در اینجا و به اصطلاح در میانه پرانتز یک نکته تاریخی جالب هم در مورد شخص باقراف را بخوانید. منبع ما برای این متن، مقاله آقایان مشتاق و مظاهری در شماره ۴۹ از فصلنامه تاریخ معاصر ایران با عنوان «سران برجسته بهاییت، خادمان روس تزاری (همکاری عناصر شاخص بهایی با تشکیلات سیاسی و اقتصادی روسیه در ایران)» است. او در این مقاله به خاندان باقراف پرداخته است.
به گفته او باقراف‌ها هفت برادر اهل گیلان بودند که دو نفر از آنها مسلمان ماندند و پنج تن دیگر من جمله نصرالله که کوچک‌ترین آنها بود بهایی شد. نصرالله زنی داشت اهل بادکوبه که در حال حاضر در جمهوری آذربایجان است. پس از مشخص شدن بهایی بودن آنان دو برادر از این پنج برادر، به دلیل فشارهای مسلمانان گیلان از این منطقه خارج شده و به تهران آمدند: اسدالله و نصرالله. نکته جالب توجه دیگر در مورد نصرالله باقراف اینکه در همین مقاله آمده که حبیب (الله) ثابت، کلان سرمایه دار یهودی تبار…در عصر پهلوی دوم، از همین خانواده باقراف همسر گرفت و زنش ظاهراً نوه برادر سید نصرالله باقراف بود.
از مختصات گراند هتل چه می‌دانیم؟ زمینی که هتل بر روی آن ساخته شد، ۱۳۰۰ متر مربع وسعت داشت. در خیابان لاله‌زار تهران و کنار کوچه باربُد. گفته شده معمار گراندهتل، وارطان هوانسیان، بوده است ولی می‌دانیم که آقای هوانسیان متولد سال ۱۲۷۴ است بنابراین قطعا در ساخت ساختمان اصلی هتل مشارکت نداشته است. در بازسازی هتل و اضافه کردن ساختمان جنوبی هم که در سال ۱۲۹۵ صورت گرفته هوانسیان ۲۱ ساله بوده و بعید است که این پروژه نیز کار او باشد.
به هر حال گراندهتل ۲۵ اتاق داشت. نکته جالب در مورد امکانات اتاق‌ها در آن زمان هنوز شهر تهران آبِ لوله‌کشی نداشت. کارکنان هتل مخزنی را پُر از آب پاکیزه و گرم می‌کردند و با لوله‌کشی‌های کوتاه، آبِ مورد نیاز مشتریان را به برخی از اتاق‌ها می‌رساندند. اما این کار برای مهمانان هتل هزینه‌بَر بود و پرداخت بهای آن تنها از توان ثروتمندان ساخته بود.
از سالن هنری گراند هتل چه می‌دانیم؟ گراند هتل در کنار مجموعه اقامتی خود، یک مجموعه هنری هم بود. در واقع باقراف رستوران این هتل را به سالنی برای اجرای آثار هنری تبدیل کرده بود. گفته شده در همین جا بود که قمرالملوک وزیریُ نخستین کنسرت خود را برگزار کرد و بهای بلیت آن در بازار سیاه تهران حتی به 40 تومان هم رسید که برای آن زمان پول هنگفتی بود. مراسم‌های هنری دیگری مثل تارنوازی درویش‌خان و مرتضی نی‌داوود یا اجرای نمایشی از سوی میرزاده عشقی، شاعر، روزنامه‌نگار، نویسنده و نمایشنامه‌نویس مشروطه‌خواه و مدیر نشریه قرن بیستم یا کنسرتی که عارف قزوینی در اسفند سال ۱۳۰۰ به یاد کلنل محمدتقی خان پسیان در این محل اجرا کرد و شعر معروف «گریه کن که گر سیل خون‌گِری ثمر ندارد/ ناله ای که ناید از نای دل اثر ندارد» را در آنجا خواند.
همچنین گفته شده در سال ۱۳۰۱ انجمن ایران جوان نمایش جعفرخان از فرنگ آمده را در تالار گراندهتل بر صحنه بُرد. در سال ۱۳۰۷، سالن سینمای این هتل نیز افتتاح شد که برای حساس نشدن طبقه مذهبی در آن زمان دو در مجزا برای ورود زنان و مردان داشت. گنجایش تالار نمایش و سینمای گراند هتل طبق اسناد در بیشترین حالت خود به ۶۰۰ نفر هم رسیده بود.
حالا چه وضعیتی دارد؟ گراندهتل تا سال 1320 مهمترین هتل تهران شناخته می‌شد، اما حالا ساختمان آن تبدیل به انبار شده است. زمانی نیز در اختیار صنف کلید پریز فروشان تهران بود! سه دانگ از بازمانده گراندهتل از آنِ مالکان خصوصی است و گویا دانگ‌های دیگرش وضعیت روشنی ندارد.
۱۰ هتلدار بزرگ ایران
بعد از این مقدمه نسبتا طولانی در خصوص گراند هتل به عنوان قدیمی‌ترین هتل ایران، به سراغ بزرگ‌ترین هتل‌ها و هتلدارهای ایران برویم. آنها را در دو گروه برای شما دسته‌بندی کردیم. یک دسته هتل‌های متعلق به بخش دولتی یا عمومی و دیگری هتل‌های خصوصی.
هتل‌های دولتی یا عمومی
گروه هتل‌های پارسیان
گروه هتل‌های پارسیان، اولین و بزرگ‌ترین گروه هتلداری در ایران است. چرا اولین؟ چون این شرکت در اختیار بنیاد مستضعفان است و هسته اول هتل‌های آن هم مثل گروه هتل‌های هما، هتل‌های مصادره شده بعد از انقلاب است. چرا بزرگ‌ترین؟ چون ۶ هتل ۵ ستاره در شهرهای تهران (۲ هتل استقلال و آزادی)، کرمانشاه، اصفهان، یزد و نمک آبرود و ۱۶ هتل ۴ و ۳ ستاره در این گروه مدیریت می‌شوند. جالب است بدانید که این گروه هتلداری سابقه طولانی در تغییر نام دارد چرا که در سال ۱۳۷۴ به نام شركت هتل‌هاي بنياد و در سال ۱۳۷۸ به نام شركت هتل‌هاي بين‌المللي آزادي و در سال ۱۳۸۰ به نام شركت هتل‌هاي بين‌المللي پارسيان ثبت شده است.
گروه هتل‌های هما
هما، حدود 800 اتاق در 5 هتل خود دارد. 5 هتلی که در 4 شهر ایران قرار دارند: مشهد (دو هتل)، تهران، بندرعباس و شیراز. گفته شده که قرار است در اصفهان نیز هتلی توسط این گروه ساخته شود. یکی از هتل‌های هما در مشهد بعد از انقلاب ساخته شده اما هتل همای تهران پیش از انقلاب، هتل شرایتون بوده، هتل همای 1 مشهد، هایت نام داشته، هتل همای شیراز، هتل کوروش این شهر بوده و نام سابق هتل همای بندرعباس هم گامرون بوده است. هر 5 هتل از گروه هتل‌های هما، جزو هتل‌های 5 ستاره کشور هستند. گروه هتل‌های هما بعد از انقلاب و برای اداره تعدادی از هتل‌های مصادره شده به‌وجود آمد. مالکیت این گروه از آن زمان تاکنون در دست در هواپیمایی جمهوری اسلامی هما بود ولی در حال حاضر، سازمان تامین اجتماعی مالک این هتل است.
گروه هتل‌های پارس
یکی دیگر از هتلدارهای بزرگ در ایران، گروه هتل‌های پارس است که درحال حاضر دارای پنج هتل پنج ستاره در شهرهای مشهد، تبریز، کرمان، کیش و اهواز و یک هتل چهار ستاره در شهر آبادان است. مالکیت این گروه هتلداری متعلق به بنیاد تعاون نیروی انتظامی جمهوری اسلامی است. از میان 5 هتل پنج ستاره این گروه، تنها هتل پارس اهواز قبل از انقلاب اسلامی ساخته شده است. در مورد هتل تبریز هم خوب است بدانید که این هتل بیشتر به نام ائل گلی معروف شده است.
گروه هتل‌های کوثر
یکی دیگر از شرکت‌های هتلداری ایران، سازمان فرهنگي سياحتي كوثر است که به عنوان یکی از سازمان‌های اقتصادی بنیاد شهید وامور ایثارگران، فعاليت خود را از سال ۱۳۷۲ آغاز کرده است. هشت هتل من جمله هتل پنج ستاره خورشید هشتم در مشهد و دو هتل چهارستاره هويزه تهران و سفيدكنار بندر انزلی و سه مجتمع گردشگری جزو اماکن اقامتی هستند که در مالکیت این گروه هتلداری است.
گروه هتل‌های لاله
نام «گروه هتل‌های بین‌المللی لاله»، برگرفته از نام هتل بین‌المللی ۵ ستاره لاله تهران است. این گروه تحت پوشش شرکت توسعه گردشگری ایران وابسته به وزارت میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری بوده که از سال ۱۳۴۹ آغاز به فعالیت کرده است. نام سابق شرکت توسعه گردشگری، شرکت توسعه مهمانخانه‌های ایران بوده و سهامداران اولیه آن عبارتند از شرکت سهامی تأسیسات جهانگردی، شرکت سهامی اینترکنتینانتال و شرکت سوئیسی EWI. به تدریج در دهه هفتاد و هشتاد شمسی، این گروه به صورت یک گروه منسجم و زنجیره‌ای در قالب سه هتل پنج ستاره لاله تهران، صخره‌ای لاله کندوان تبریز و بیستون (کاروانسرای عباسی) در کرمانشاه و ۲ هتل چهار ستاره بین‌المللی سرعین و چابهار، در شهرهای مختلف فعالیت می‌کند.
خصوصی‌ها
گروه هتل‌های آریا
یکی دیگر از گروه‌های بزرگ هتلداری در ایران، گروه هتل‌های آریا است که در سال 1384 تاسیس شده و شامل 10 هتل است: 5 هتل 5 ستاره به نام‌های هتل اميركبير اراك، هتل نارنجستان ايزد شهر (نور)، هتل شايگان كيش، هتل پارس شيراز و هتل کادوس رشد. آریا همچنین مالکیت 4 هتل 4 ستاره را هم در اختیار دارد: هتل آسمان اصفهان، هتل مشيرالممالك يزد، هتل بين‌الملل تبريز و هتل بين‌المللي قم. این گروه هتلداری، به صورت مشارکتی از سوی هتلداران خصوصی تاسیس شده است. در حال حاضر، سید محسن آقایان، مدیرعامل این گروه و محسن قریب، رئیس هیات مدیره آن است. در رزومه قریب آمده، او سابقه مدیریت عامل شرکت ایرانگردی و جهانگردی، عضویت در هیات مدیره شرکت آرین پارسه کیش و دبیر کلی انجمن سرمایه‌گذاران و کارآفرینان کیش را داشته است.
گروه هتل‌های اسپیناس
تا پیش از حضور رونالدو در تهران می‌شود گفت که تهرانی‌ها نام این گروه هتلداری را بیش از سایر افراد شنیده بودند ولی حالا دیگر بسیاری از این هتل با وقایع عجیب و غریب اطراف و حتی لابی‌اش در روز حضور رونالدو یاد خواهند کرد. اسپیناس که یکی از نام‌های خلیج فارس است؛ کار خود را در سال ۱۳۸۰ با یک هتل در آستارای گیلان آغاز کرد
۹ سال بعد اولین شعبه خود را در تهران و با عنوان هتل اسپیناس بلوار افتتاح کرد و در سال ۱۳۹۴ کمی پیش از حضور پوتین، رئیس‌جمهور روسیه در تهران شعبه دیگر آن در سعادت آباد تهران با حضور معاون اول رئیس‌جمهور افتتاح شد. افتتاح این هتل البته کاری سخت برای علی اصغر امیری، مالک آن بود چرا که هم در جریان ساخت، تنش‌های زیادی با شورای شهر و شهرداری ایجاد شد و هم اینکه مقیاس پروژه بسیار بزرگ بود چراکه بزرگ‌ترین هتل ایران با 75 هزار متر مربع مساحت در سعادت آباد تهران بود. اسپیناس حالا یک شعبه دیگر از هتل خود را در ولنجک تهران با نام اسپیناس امیران می‌سازد.
گروه هتل‌های سورینت
شاید جالب باشد بدانید که بابک زنجانی هم در هتلداری دستی بر آتش داشته است. گروه هتل‌هاي سورينت يکي از شرکت‌هاي وابسته به هلدينگ توسعه سورينت قشم است که از هجدهم خرداد 1390 کار خود را در منطقه آزاد قشم آغاز کرد و تا پیش از واگذاری اموال بابک زنجانی به عنوان بدهی، در مالکیت خود او بود. هتل سورینت صدف در کیش، هتل سورینت مریم و البته طرح ساخت هتل سورینت مریم ۲ و نیز هتل در حال ساخت سورینت قشم در مجموعه هتل‌های گروه سورینت قرار داشتند. آن طور که از اسناد برمی‌آید این هتل‌ها هنوز هم به شخص دیگری واگذار نشده است.
گروه هتل‌های زنجیره‌ای مهر
هتل‌های زنجیره‌ای مهر به عنوان صاحب ابتکار ایجاد هتل‌های سنتی و تاریخی در استان یزد شناخته می‌شود. این گروه در حال حاضر با در اختیار داشتن ۱۰ مجموعه گردشگری و اقامتی در شهر یزد، به نوعی دست بالا را در مالکیت مراکز اقامتی در این شهر در اختیار دارد. مالک این گروه هتلداری، محمد حسین محتاج الله است و از سال ۱۳۷۳ فعالیت خود در بخش گردشگری را آغاز کرده است. نخستین هتل از گروه مهر هم که هتل پنج ستاره و آنتیک ملک‌التجار بوده در سال ۱۳۷۵ افتتاح شده است. هتل سنتی مهر، هتل موزه فهادان، هتل تاریخی لب خندق و خانه خشتی نخل مهر، مهمترین مراکز اقامتی این گروه هتلداری قرار دارند.
هتل‌های قصر مشهد
اگر آگهی‌های تلویزیونی در انتهای دهه ۷۰ و ابتدای دهه ۸۰ شمسی را به خاطر داشته باشید؛ حتما حجم زیاد تبلیغات هتل قصر شما را هم متعجب و شاید خسته کرده باشد. هتل قصر مشهد در آنها یکی از هتل‌های مجلل مشهد بود که علاوه بر شیک بودن، امتیاز نوساز بودن را هم داشت. البته از روزی که برادر کوچک‌تر این هتل، یعنی هتل بین‌المللی قصر طلایی در سال ۱۳۸۹ افتتاح شد؛ هتل اول حاج محمود سزاوار بندی دیگر به چشم کمتر کسی می‌آمد. در حال حاضر ظاهرا، مدیریت این دو هتل که هر دو در خیابان امام رضا (ع) مشهد قرار دارند؛ در اختیار امیر سزاواری، پسر اوست و البته بنیاد خیریه‌ای هم توسط این خانواده تاسیس شده که ظاهرا از سود هتل ارتزاق می‌کند.
سه هتل استثنایی
به این فهرست باید نام سه هتل دیگر را هم اضافه کرد که هر یک در شهر خود، گل سرسبد هتل‌ها هستند. هتل عباسی در اصفهان که لقب قدیمی‌ترین هتل در جهان را دارد و مالکیت آن متعلق به بیمه ایران است. درباره هتل عباسی باید یک نکته تاریخی را بگوییم که در ابتدای این مطلب وعده آن را داده بودیم. منبع ما برای این مطلب، مقاله آقای دکتر عبدالمهدی رجایی در شماره ۱۱ دی ماه روزنامه دنیای اقتصاد است:
آندره گدار، معمار فرانسوی و متخصص آثار عتیقه، از سال ۱۳۰۷ تا ۱۳۱۲ شمسی مدیریت اداره موزه وزارت معارف را به عهده داشت و از سال ۱۳۱۳ با حفظ سمت به ریاست کتابخانه وزارت معارف و با تاسیس موزه ایران باستان به سمت مدیرکل موزه منصوب شد. او که در سال ۱۳۳۹ خورشیدی به پاریس بازگشت و ۶ سال بعد در این شهر درگذشت را باید یکی از مهمترین شخصیت‌‌‌های خارجی دوره پهلوی اول در زمینه معماری بدانیم.
اما شاید بتوان گفت یکی از بارزترین فعالیت‌های گدار در دوران پهلوی دوم برای مردم اصفهان، بازسازی و مرمت بنای بزرگی است که ما امروز به نام هتل عباسی می‌‌‌شناسیم. هتل عباسی کاروانسرایی بود از موقوفات مدرسه چهارباغ که در گذر زمان ویرانه شده و کاربری‌‌‌های گوناگون یافته بود، تا زمانی که در دهه ۳۰ انبار قند وشکر استان شد. در این زمان شهر اصفهان موردتوجه گردشگران قرار گرفته و مقامات عالی‌رتبه کشورهای دیگر نیز به طور رسمی و با تشریفات مخصوص به آن سر می‌‌‌زدند، اما اقامتگاه یا هتلی که بتواند پاسخگوی این ظرفیت باشد در اصفهان وجود نداشت.
تا اینکه در سال ۱۳۳۶ ش، حسن مشرف نفیسی، رئیس بیمه ایران، از سوی مقامات بالای کشور ماموریت پیدا می‌کند که این نقیصه را در اصفهان جبران کند. کار بیمه ایران هتلداری نبود اما بنگاهی بود که پول و توان فنی و کارشناسی این کار را داشت. به همین خاطر ماموریت به آنها سپرده شد. مشرف نفیسی به اصفهان می‌‌‌آید و به همراه هیاتی به دنبال جایی برای ساخت هتل می‌‌‌گردد که به او می‌‌‌گویند این کاروانسرا هم در وسط شهر جای خوبی است.
کاروانسرا مخروبه شده بود…اما مشرف نفیسی به دلگرمی و تشویق آندره گدار و معمار دیگری به نام ماکسیم سیرو دست به کار می‌شود و قرارداد را با ضیاء مدرس‌‌‌پور، متصدی موقوفات مدرسه چهارباغ، در تاریخ ۲۵/ ۱۲/ ۱۳۳۶ می‌‌‌بندد. بنای کاروانسرای معروف به «سرای فتحیه» به مدت ۶۰سال به بیمه ایران اجاره داده شد و فقط مرمت آن ۹ سال طول کشید. البته ساختمان جدیدی هم در جنوب آن، یعنی خیابان آمادگاه برای بخش نوسازی هتل احداث شد که لابی و اتاق‌‌‌های نوساز از دل این بنا در آمدند.
دیگر هتل معروفی که باید از آن یاد کنیم هتل مجلل درویشی در مشهد است که در سال ۱۳۹۰ و توسط فردی به نام علی درویشی ساخته شد. در یک رپرتاژ آگهی مربوط به هتل درویشی از قول موسس این هتل آمده است که «او از ۶ سالگی در بازار کار می‌کرد. بنا به گفته خودش او در بازار نوکر بود. اما با تلاش و کوشش بسیار توانست به جایگاه رفیعی دست یابد. او ابتدا وارد کار ساعت و طلا شد سپس در مشهد به عنوان بانکدار طلا شناخته شد.» در این مطلب به نقل از درویشی در خصوص انگیزه ساخت این هتل هم آمده: «می‌خواستم هتلی بسازم که در شأن زوار حضرت رضا باشد. امنیت داشته باشد و در آن شئونات اسلامی رعایت شود.»
و سومین هتل مهمی که باید به آن بپردازیم هتل داریوش در کیش است که ابتدا متعلق به حسین ثابت، سرمایه‌گذار و هتلدار بزرگ ایرانی بود و با سروصدای فراوان در حوالی سال ۱۳۸۴ آغاز به کار کرد اما پس از آن توسط وی فروخته شد. سید حسین موسویان، دیپلمات معروف در مصاحبه‌ای در آبان ۱۴۰۱ در خصوص انگیزه ثابت از فروش این هتل گفته:
«سال ۱۳۹۴ بعد از سال‌های طولانی به‌طور اتفاقی در هواپیما درمسیر تهران فرانکفورت (من و ثابت) یکدیگر را دیدیم. گفت حدود ۱۰ سال عمرم را گذاشتم و نهایتاً همه سرمایه‌گذاری‌هایم درایران را فروختم و رفتم چون جانم را به لبم رساندند. از وقتی وارد فرودگاه می‌شدم تا وقتی که به فرودگاه برمی‌گشتم، از من باج و رشوه می‌خواستند.» این هتل در حال حاضر متعلق به عبدالرضا موسوی است که مالک هواپیمایی زاگرس و پارک دلفین‌های کیش است.
سایر هتل‌ها
علاوه بر این‌ها، تعدادی هتل بزرگ و البته برتر (۵ ستاره) در اقصی نقاط کشور هست که به سادگی نمی‌توان مالک آنها را تعیین کرد. هتل باباطاهر همدان، هتل مدینه الرضا و هتل پردیسان مشهد، هتل بین‌المللی خلیج فارس و هتل هرمز در بندرعباس، هتل بزرگ چمران، زندیه و پرسپولیس در شیراز، هتل شهریار در تبریز، هتل آنا در ارومیه، هتل مارینا پارک، پارمیس و شایان و نیز نخستین هتل دریایی ایران با نام ترنج در کیش، هتل گوت که مال سمنان و هتل بوتانیک گرگان. نکته جالب توجه در خصوص این هتل‌های لوکس و البته منفرد این است که اغلب آنها تازه‌ساز هستند و بعید نیست که در سال‌های آینده در قالب یکی از گروه‌هایی که از آن نام بردیم ادغام شوند یا خود در مرکز یک گروه هتلداری جدید قرار بگیرند.
