وقتی موتور افخمی روشن نشد!

روزنامه هفت صبح، گروه تلویزیون| پیگیران اطلاع دارند که «ثریا» نام برنامه زنده شبکه یک است که به شکل هفتگی روی آنتن میرود. این برنامه سعی میکند ذرهبین دست بگیرد و مسائل مختلف را بشکافد. این تلاش گاه به نتیجه رسیده و گاه خیر. یکشنبه شب این هفته، «ثریا» میزبان بهروز افخمی و احمد نجفی بود و مجری با آنها درباره تصویر ایران در سینما، تلویزیون و رسانهها گفتوگو کرد. محسن مقصودی ابتدا توضیح داد که دلیل دعوت از این مهمانها، فعالیت هنری و نیز سابقه زندگی در خارج از کشور است. «ثریا» در مجموع به هدفی که میخواست نرسید؛ دلیل چیست؟
مورد اول| ترکیب مهمانها
سابقه بررسی تصویر ایران در رسانههای خارجی، طولانی است. خود تلویزیون بارها این مسئله را واکاوی کرده و در تلاش بوده تا ریشههای تصویر نادرست کشورمان در فیلم و سریالها را واکاوی کند. طبعا این مسئله به دلیل اهمیت، هیچگاه ارزش رسانهای خود را از دست نمیدهد چراکه مواجهه با موضوع هر روز شکلی جدید میگیرد.
از این رو اقدام «ثریا» آن هم در شرایط خاص امروز ایران، قابل ستایش است. بهروز افخمی پیشتر نیز در این باره صحبت کرده بود و در مجموع به دلیل اطلاعات خوب، تجربه زیست در خارج از کشور و اشراف به سینمای داخل و خارج گزینهای مطلوب برای «ثریا» محسوب میشود. احمد نجفی هم تجربه زندگی در خارج از کشور را دارد اما فاقد ویژگی «تئوریسین بودن» است و روی کاغذ گزینهای مناسب برای موضوع برنامه بهحساب نمیآمد.
مورد دوم| مباحث کلیشهای
گفتوگو با صحبتهای نجفی درباره تجربه خود از زندگی در خارج و تصویر مردمان دیگر کشورها از ایران شروع شد. صحبتهای مصداقی او شروع خوبی برای بحث بود اما خیلی زود حرفهایش ته کشید و شبیه همان صحبتهایی شد که در افواه عمومی بیان میشوند. کار به جایی رسید که نجفی، دلسوزانه از اینکه مردم ما خوب و مهربان هستند، گفت!
او حتی از فرصت استفاده کرد و ماجرای فیلمش یعنی «من یک ایرانیام» را نبش قبر کرد. خاطرتان هست که نجفی سال96 در اعتراض به شرایط اکران این فیلم در خانه سینما را گل گرفت! او حرفهایی کلی درباره شیوه سریالسازی، مدیریت سینما و تلویزیون و مسائلی از این دست هم بیان کرد. افخمی مثل همیشه حرفهایی داغ به زبان آورد، با این حال بر چند موضوع واحد ماند و سراغ مباحث دیگر نرفت.
مورد سوم| تک گفتههای داغ
وقتی بهروز افخمی گفت:«من از یک جایی به بعد در آثارم هیچ زنی را زیر سقف بدون حضور محارم نشان ندادهام» بهنظر میرسید شاهد یک بحث متفاوت خواهیم بود. او این را هم گفت که نمایش زنان در چنین موقعیتی اصلا توهین به حجاب است. بعد بازیگرانی که متوجه این نکات نیستند را به باد انتقاد گرفت.
در ادامه اشاره کرد خیلی از سلبریتیها حتی تهران را هم نمیشناسند. افخمی نتیجه گرفت بازیگرانی با چنین ویژگیهایی، چطور حالا موضع اعتراضی گرفتهاند. در ادامه از سریالها و برنامههای تلویزیون انتقاد کرد و بحث هزینه تولید آنها و درآمد چشمگیر حاصل از آگهیها را به عنوان یک آسیب پیش کشید. این تک گفتههای قابل بحث افخمی اما به دلیل عدم هدایت درست بحث از سوی مجری و نیز همراهی نکردن نجفی قوام نیافت.
مورد چهارم| عدم تسلط مجری
محسن مقصودی مجری با دانشی است و در مباحث اقتصادی، سیاسی و اجتماعی صاحبنظر است و بهطور مصداقی صحبت میکند. این بار اما نشان داد سینمای ایران و خارج را نمیشناسد و مثالهایش به چند مورد خاص معدود میشد. از طرف دیگر، وقتی افخمی چند مورد مهم را مطرح کرد، نتوانست با او موافقت یا مخالفت کند. در بزنگاههای دیگر هم این ضعف خود را نشان داد و باعث شد افخمی سکوت کند و نجفی حرفهای کلیشهای بزند.
مورد پنجم| ظرفیت از دست رفته
«ثریا» یک سوژه مهم را هدر داد؛ در حالی که اگر کنار افخمی، مهمانی دیگر حضور داشت شاهد بحثی ریشهای میشدیم. او در برنامه هفت، مصاحبهها و یادداشتها ( فارغ از اینکه موافق باشیم یا مخالف) نکاتی را طرح میکند که واجد تامل هستند. او اینبار هم جملاتی جنجالی به زبان آورد که طرف مقابل و مهمان پی آن را نگرفتند.
بحث به قدری ابتر بود که بچههای «ثریا» در میانه برنامه بهجای یک آیتم، دو آیتم پخش کردند. در پایان برنامه و پس از بررسی موضوع «واقعیت هشتگ مجازی» مجری از افخمی خواست جمعبندی کند. او که مدتها ساکت بود اینطور جواب داد:« چیزی به ذهنم نمیرسه، گزارش خوبی بود!»