پایان تلخ ویچها در تیم ملی ایران

روزنامه هفت صبح | هنوز سرنوشت دراگان اسکوچیچ و تیم ملی مشخص نیست اما اتفاقاتی که برای او در تیم ملی رخ داد بهانهای شد تا عملکرد و سرنوشت «ویچ»های تاریخ تیم ملی را بررسی و مرور کنیم.
استانکو پوکلهپوویچ
پیرمرد، اولین مربی خارجی تیم ملی بعد از انقلاب بود. به دعوت امیر عابدینی که در آن مقطع رئیس فدراسیون بود به ایران آمد و هدایت تیم ملی را برعهده گرفت اما خیلی دوام نیاورد. او در بازیهای آسیایی هیروشیمای سال ۱۹۹۲ روی نیمکت تیم ملی نشست و نتایج عجیب و فاجعهباری گرفت. در آن مسابقات با چین، ترکمنستان، بحرین و یمن همگروه بودیم. در بازی اول مقابل بحرین به تساوی بدون گل رسیدیم، مقابل ترکمنستان در حالی که با یک گل عقب بودیم، با گل به خودی بازیکنان حریف به تساوی یک - یک رسیدیم، به چین با یک گل باختیم و در نهایت یمن را با ۴ گل شکست دادیم.
در نهایت با قرار گرفتن در رده سوم گروه نتوانستیم به مرحله بعد صعود کنیم. استانکو هم بعد از این بازیها از هدایت تیم ملی برکنار شد اما بلافاصله روی نیمکت پرسپولیس نشست و دو بار این تیم را قهرمان لیگ آزادگان کرد و یک بار هم پرسپولیس را به نیمهنهایی جام باشگاههای آسیا رساند. چند سال بعد، او در دو مقطع سرمربی سپاهان شد و نتایج خوبی نگرفت، در سال ۱۳۸۹ سرمربی داماش شد و با این تیم هم ناکام بود و در نهایت در دسامبر ۲۰۱۸ بود که به دلیل بیماری و در سن ۸۰ سالگی درگذشت.
تومیسلاو ایویچ
بعد از صعود تاریخی و حماسی تیم ملی به جام جهانی ۱۹۹۸ فرانسه، مسئولان فدراسیون فوتبال به این نتیجه رسیدند که باید برای جام جهانی یک مربی بزرگ و باتجربه داشته باشیم. تومیسلاو ایویچ با سابقه کار در بهترین تیمهای ملی و باشگاهی اروپا به ایران آمد و هدایت تیم ملی را قبول کرد. با او در تورنمنت چهارجانبه هنگکنگ، به نیجریه یک بر صفر باختیم و شیلی را در ضربات پنالتی شکست دادیم. با کویت در یک بازی دوستانه به تساوی یک - یک رسیدیم، در جام الجی تهران هم به مجارستان با دو گل باختیم و جامائیکا را یک بر صفر بردیم.
در یکی از اردوهای قبل از جام جهانی در فرانسه، به گنگان و مونپلیه باختیم و نانت را شکست دادیم. رسیدیم به اردوی ایتالیا و بازی با آاس رم! همان بازی شوم که با شکست ۷ بر یک تیم ملی و برکناری عجیب و ناگهانی ایویچ از هدایت تیم ملی همراه شد. درباره آن بازی حرف و حدیثهای زیادی وجود دارد، صحبت از کمکاری و خیانت بعضی از بازیکنان بود که هیچ وقت هم اثبات یا تایید نشد اما خیلی از بازیکنان همان تیم معتقدند اگر ایویچ میماند، در جام جهانی نتایج بهتری میگرفتیم. ایویچ در سال ۲۰۱۱ و زمانی که ۷۷ ساله بود درگذشت.
میروسلاو بلاژویچ
چیروی دوست داشتنی بعد از ناکامی تیم ملی در جام ملتهای آسیا با هدایت جلال طالبی، روی نیمکت تیم ملی ایران نشست تا این تیم را به جام جهانی ۲۰۰۲ برساند. او در جام جهانی قبل و جام ملتهای اروپای سال ۲۰۰۰ نتایج خوبی با تیم ملی کرواسی گرفته بود و انتخاب جذابی برای تیم ملی ایران به نظر میرسید. او کارش را با ۳ شکست و یک مساوی در چهار بازی تدارکاتی اول آغاز کرد اما به تدریج اوضاع بهتر شد.
در ۱۰ بازی مرحله نهایی انتخابی جام جهانی فقط یک شکست عجیب و سوالبرانگیز ۳ بر یک مقابل بحرین را تجربه کردیم و همان شکست باعث شد تا صدرنشینی و شانس صعود مستقیم به جام جهانی را از دست بدهیم و مجبور شویم برای رسیدن به کره و ژاپن، چهار بازی پلیآف انجام دهیم. امارات را در هر دو بازی رفت و برگشت به راحتی شکست دادیم و حریف تیم قدرتمند ایرلند جنوبی شدیم. در یک بازی خوب، ناسزاوارانه در دوبلین دو گل از این تیم خوردیم و در بازی برگشت یک بر صفر، تیمی را شکست دادیم که مدتها بود باخت را تجربه نکرده بود. اما این برد کافی نبود و ایران از صعود به جام جهانی بازماند. بلاژویچ چند سال بعد هم در مقطعی کوتاه سرمربی مس کرمان شد.
برانکو ایوانکوویچ
بعد از ناکامی در صعود به جام جهانی، برانکو ایوانکوویچ دستیار بلاژویچ سکان هدایت تیم ملی ایران را به دست گرفت. او بعد از چند بازی دوستانه و نیمهرسمی با مسئولان فدراسیون به مشکل خورد و همایون شاهرخی جانشینش شد اما چند هفته بعد مشکلات حل شد و برانکو به تیم ملی برگشت. با او در جام ملتهای آسیای ۲۰۰۴ چین نتایج خوبی گرفتیم و به مقام سوم رسیدیم. از مرحله مقدماتی انتخابی جام جهانی، در حالی که در آستانه حذف قرار داشتیم، به شکلی معجزهآسا صعود کردیم و در مرحله نهایی انتخابی، به راحتی به جام جهانی صعود کردیم.
تدارکات خوبی برای جام جهانی داشتیم اما چند مصدومیت بدموقع و ایجاد دودستگی در تیم ملی و بیاعتمادی بعضی از بازیکنان مثل علی کریمی به برانکو باعث شد تا نتایج خوبی در جام جهانی نگیریم. ابتدا بازی یک بر صفر برده را مقابل مکزیک با باخت ۳ بر یک عوض کردیم، سپس مقابل پرتغال با دو گل مغلوب شدیم و در نهایت مقابل ضعیفترین تیم آفریقا یعنی آنگولا به تساوی یک - یک رسیدیم و در پایان همین بازی برانکو از تیم ملی جدا شد. او البته بعدها به ایران آمد و با پرسپولیس بارها قهرمان لیگ، جام حذفی و سوپرجام ایران هم شد.