قاب تاریخ| پلنگ سیاه پهلوی، جذابیتهای تایلند و...

روزنامه هفت صبح، مرتضی کلیلی | با قاب تاریخ به ایران قدیم سفر و یادی از گذشته میکنیم. در تهیه این مجموعه، از تصاویر کمتر دیده شدهای استفاده شده که تماشای آنها خالی از لطف نیست. عکسهایی از مشاهیر تاریخ معاصر ایران، شهرهای ایران، عکسهای فوتبالی، نوستالژیک و… برای دیدن تصاویر و شرح آن ادامه مطلب را بخوانید.
قاب تاریخ ۱
اشرف پهلوی؛ اردک سیاه یا پلنگ سیاه پهلوی؟! اشرف پهلوی در روز چهارم آبان ماه سال ۱۲۹۸ هجری شمسی در محله سنگلج تهران، پنج ساعت پس از تولد برادرش محمدرضا به دنیا آمد. پدرش رضاخان هنگام تولد او و برادرش هنوز در گمنامی به سر میبرد و در لشکر قزاق درجه سرهنگی داشت. مادرش تاجالملوک آیرملو یکی از مهاجران روسیه به شمار میآمد که بعد از انقلاب بلشویکی همراه خانوادهاش به آذربایجان ایران نقل مکان کرده بود.
در دوران سلطنت پهلوی هیچ زنی به اندازه اشرف در سیاست داخلی و خارجی نقشآفرین نبود. او نقش اصلی را در کودتای ۲۸ مرداد ۱۳۳۲ بازی کرد. روزگاری به اشرف «اردک سیاه رضاشاه» میگفتند اما بعدها یکی از روزنامهنویسان فرانسوی به او لقب «پلنگ سیاه» داده بود. لقبی که از شنیدنش خرسند میشد. اشرف در خاطرات خود اعتراف کرده است که از این عنوان خوشش آمده و آن را متناسب با خلقیات خود میداند. «آلبرتو بلیجی» یکی از روزنامهنگارانی که شرحی درباره زندگی اشرف نوشته، به وی لقب «امالفساد» داده است. این لقب خشم اشرف را به دنبال داشت و به نظر وی از او جز یک بیمار جنسی با تمایلات سادیسمی، هیچ نکته مثبت دیگری ترسیم نشده است.
قاب تاریخ ۲
در آینه تاریخ؛ توران دخت امیرسلیمانی ملقب به قمرالملوک، دختر شاهزاده عیسیخان مجدالسلطنه و همسر سوم رضاشاه؛ توران دخت امیرسلیمانی در سال ۱۲۸۳ در تهران بهدنیا آمد. تحصیلات خود را از پنج سالگی بهمدت ۱۰ سال تحت نظر معلم سرخانه انجام داد و آنگاه توسط والدین، جهت ادامه تحصیل در دبیرستان ناموس ثبت نام کرد و موفق به اخذ درجه دیپلم شد. او در سال ۱۳۰۱ برخلاف میل باطنی با رضاخان سردار سپه، وزیر وقت جنگ بهعنوان سومین همسر وی ازدواج کرد.
حاصل این ازدواج غلامرضا پهلوی است. این ازدواج در پی اختلاف زوجین پس از یک سال، در سال ۱۳۰۲ به جدایی منجر شد. او پس از درگذشت همسر سابقش (رضا خان) با سید ذبیحالله ملکپور از تجار معروف ایران ازدواج کرد. ملکه تاجالملوک پهلوی، همسر رضاخان و مادر محمدرضا، این ازدواج را بهانه قرار داد و توران را از خانهای که رضاخان در اختیارش گذاشته بود بیرون کرد. توران پس از انقلاب ایران در سال ۱۳۵۷، از ایران خارج شد و در آلمان اقامت گزید تا اینکه بر اثر کهولت سن به خانه سالمندانی در پاریس سپرده شد و همانجا در دوم مرداد سال ۱۳۷۳ درگذشت و در گورستان تیه پاریس به خاک سپرده شد.
قاب تاریخ ۳
خاستگاه نخستوزیر کودتا؛ سیدضیاءالدین طباطبایی یکی از شخصیتهای معروف سیاسی ایران در عصر مشروطه، پهلوی اول و دوم است که نقش بسزایی در کودتای اسفند ۱۲۹۹ و تاسیس سلسله پهلوی بازی کرد. سیدضیا در تابستان ۱۲۶۸ در شیراز متولد شد. پدرش سید علیآقا یزدی از خطبای مشهور عهد مظفری است که در اواخر سلطنت ناصرالدین شاه به حوزه علمیه نجف رفت. وی در پی درخواست مظفرالدین میرزای ولیعهد از میرزای شیرازی به منظور اعزام یکی از روحانیون حوزه به منظور زعامت دینی هموطنان به ایران بازگشت. سید علیآقا در زمان مشروطه تنها در چارچوب اقدامات مظفری با مشروطهخواهان موافق بود اما بعدها در صف مخالفان مشروطهطلبان و هم رزم شیخ فضلالله نوری قرار گرفت و حتی در دوران استبداد صغیر به ساری نیز تبعید شد. وی در کودتای ۱۲۹۹ همراه با رضاشاه شرکت داشت و رئیسالوزرای ایران شد و تا ۴ خرداد ۱۳۰۰ در این مقام بود.(کافه تاریخ)
قاب تاریخ ۴
چرا پهلوی اول بر تغییر پوشش اصرار داشت؟ در پس کلاه برداشتن و کلاهگذاری بر سر ملت ایران چه میگذشت؟ در تحلیل اقدام رضاشاه در تغییر پوشش مردم، به تقلید او از غرب و تلاش برای مدرنیزاسیون اشاره شده است اما چرا برای رسیدن به این هدف بر پوشاک و بهویژه کلاه انگشت نهاده شد و او و دولتمردانش در پس این کلاه ملت ایران را برداشتن و کلاهگذاری بر سر آنها مدرنیته را چگونه میدیدند؟ هرجومرج پیشا پهلوی و ضرورت ایران برای مدرنیزاسیون رضاشاه را جسورتر کرد تا مدرنیزاسیون مورد نظر خود را با القای ارزشهایی چون سکولاریسم، ناسیونالیسم و اتاتیسم پیگیری کند.
عمده فعالیت دولتمردان پهلوی پیرامون ایجاد تغییرات ظاهری درون جامعه نشان میدهد که آنان به روندی تکخطی از مدرنیزاسیون باور داشتند؛ روندی که از صورتگرایی آغاز میشد و در نهایت به پذیرش عقاید و باورها در راستای سه ارزش ذکر شده در جامعه منتهی میشد؛ روندی که گذر زمان بیاثر و پوچ بودنش را نشان داد. (موسسه مطالعات تاریخ معاصر) شرح عکس: کلاه لبهدار پهلوی به کلاه تماملبه (شاپو) مبدل گردید تا مگر عوض شدن کلاه رفتهرفته سرها و دماغها و اندیشهها را عوض کند.
قاب مشاهیر
جذابیتهای تایلند! حسین کلانی و جواد قراب بعد از حذف ایران و سرگرمیهای تایلند. فوتبالیستها بعد از حذف به قول خودشان توریست شدند ولی سرگرمیهای بانکوک خیلی زود ناراحتیهای آنها را از بین برد. کلانی و قراب در کنار یک دختر خارجی دیده میشوند. مجله دنیای ورزش- ۵ دی سال ۴۹٫ (فدراسیون تاریخ و آمار فوتبال ایران)
قاب تاریخ ۵
پارک قیطریه تهران- سال ۱۳۷۶(عکس از ماهر عطار)