تمام ترفندهای نامزدها در‌گذر از مناظره دوم
روزنامه هفت صبح | یک: عصر دیروز دومین مناظره انتخابات ریاست‌جمهوری برگزار شد. این‌بار به‌جای تمرکز روی موضوعات اقتصادی قرار بود که سوالات در حیطه سیاسی، اجتماعی و فرهنگی باشد.هرچند باز هم خیلی از کاندیداها در پاسخ به سوالات طفره می‌رفتند و به بیان دغدغه و شعارهای خود می‌پرداختند.عبدالناصر همتی هم البته گفت این شکل از برگزاری مناظره را نمی‌پسندد و او را یاد مسابقه هفته می‌اندازد. سعید جلیلی هم دقایقی بعد البته از سوالات مطرح شده به تندی انتقاد کرد و گفت مگر می‌خواهید از نامزدها تست هوش بگیرید؟
پیشنهاد جلیلی برای تغییر شیوه برگزاری مناظره در جلسه بعدی با تایید استقبال بقیه کاندیداها هم مواجه شد. بنابراین بعید نیست مناظره سوم در روز شنبه هفته آینده دستخوش تغییراتی شود. نکته قابل توجه پیش از آغاز مناظره چندین‌بار تاکید مجری‌های تلویزیونی در داخل و خارج و استودیو بر پرهیز از بی‌اخلاقی و توهین و تحقیر یکدیگر توسط کاندیداها بود. به نظر می‌رسید این‌بار با توجه به واکنش‌ها به لحظات تنش‌آلود مناظره قبلی قرار است شاهد جلسه آرام‌تری باشیم. در عمل هم این‌بار کاندیداها با طمانینه بیشتری گفت‌وگو می‌کردند اما بازهم از طعنه‌های آتشین به یکدیگر غافل نشدند.
* دو: در همان بدو ورود و مصاحبه خارج از استودیو، عبدالناصر همتی و محسن مهرعلیزاده نسبت به تصمیم کمیته نظارت بر تبلیغات انتخاباتی برای ارائه ۵ دقیقه وقت اضافه به سیدابراهیم رئیسی اعتراض کردند که البته رئیسی هم قبل از ورود به استودیو اعلام کرد که قصد استفاده از این ۵ دقیقه را ندارد. او یک مرتبه دیگر داخل استودیو هم این نکته را تکرار کرد. با این حال از همان ابتدا شواهد و قراین نشان می‌داد که مهرعلیزاده و همتی مثل جلسه قبل رقیب اصلی خود را سیدابراهیم رئیسی می‌دانند.
* سه: در مناظره دوم طبق روال قبل علیرضا زاکانی از همان ابتدا حمله‌های مسلسل‌وار خود را به عبدالناصر همتی شروع کرد اما در نوبت دوم فرصت خود، تعریضی به محسن رضایی هم داشت و نسبت به منابع مورد نیاز رضایی برای پرداخت یارانه ۴۵۰ هزار تومانی و حقوق زنان خانه‌دار و… ابهاماتی را مطرح کرد. زاکانی در جلسه قبل انتقادی را نسبت به محسن رضایی مطرح نمی‌کرد اما به نظر می‌رسد این موضع جدید او واکنش به طعنه محسن رضایی بود که در ابتدای شروع مناظره گفت باید کاندیداها تکلیف را مشخص کنند که تا پایان در رقابت‌های انتخاباتی باقی می‌مانند یا خیر.
این انتقاد رضایی بیشتر به نظر می‌رسد متوجه زاکانی و قاضی‌زاده‌هاشمی و احیانا سعید جلیلی بود. امیرحسین قاضی‌زاده هاشمی هم در این نوبت برخلاف دفعه قبل به‌طور مستقیم وارد گود شد و از همان ابتدا از سیدابراهیم رئیسی در مقابل محسن مهرعلیزاده و ماجرای تحصیلات کلاسیک رئیسی دفاع کرد. در مورد این تغییر آرایش کاندیداهای جریان اصولگرا هم همتی به طعنه گفت این بار یارهای پوششی تبدیل شدند به پلیس خوب و پلیس بد.
*چهار: یکی از نکات مناظره سه‌شنبه عصر این بود که تقریبا هیچ‌کدام از کاندیداها قادر به مدیریت زمان و رعایت محدودیت زمانی در ارائه پاسخ یا نقد سایر کاندیداها نبودند و دست‌کم در نوبت اول و دوم بعد از عبور با زمان ۴دقیقه‌ای میکروفن آنها قطع می‌شد و آنها همینطور چند جمله‌ای ادامه دادند.حالا یا تایمر درست و دقیقی مقابل آنها قرار نداشت یا متوجه تذکرات مرتضی حیدری مجری برنامه نمی‌شدند.
* پنج: در مناظره قبلی همتی و مهرعلیزاده سعی کردند با بیان چند جمله به ترکی رای اهالی استان‌های شمال غربی کشور را جلب کنند. در مناظره دیروز هم به نظر می‌رسید سایر کاندیداها با درک این پتانسیل سعی داشتند فن بدلی برای آن رو کنند. رئیسی در همان ابتدای مناظره دو مرتبه و تقریبا با جملات مشابه از اهالی استان‌های آذربایجان و اردبیل و ترک‌زبان‌ها تشکر کرد که با او تماس گرفتند اما در پاسخ به این مطلب، مهرعلیزاده گفت کسی به رئیسی توهینی نکرده که نیاز به دلجویی اهالی استان‌های آذربایجان از او باشد.
از طرفی در پاسخ به رئیسی تذکر داد که عبارت ترک‌زبان‌ها درست است و نه آذری‌زبان‌ها. محسن رضایی هم در اقدام مشابهی از شهدا و مردم آذربایجان و قومیت‌های مختلف تشکر کرد و گفت افتخار می‌کنم از قوم لر هستم. او البته عبارت یاشاسین آذربایجان را هم با یک اشتباه لفظی ادا کرد که بلافاصله در شبکه‌های اجتماعی بازتاب وسیعی داشت. به طور کلی تاکید کاندیداها برای جلب رای اقوام و مذاهب و اهالی استان‌های مختلف مشهود بود.
* شش: امیرحسین قاضی‌زاده هاشمی در مناظره دوم نسبت به مناظره قبل کمتر منفعلانه ظاهر شد و سعی کرد با جذب رای گروه‌ها و اقشار مشخصی از جامعه، سبد رای خود را ارتقا بدهد. او برد تیم‌های والیبال و فوتبال را تبریک گفت و در مورد حواشی مسابقات اخیر تیم‌ملی نکته‌ای بیان کرد که تسلط خود را در این حوزه به فوتبالی‌ها نشان بدهد.از مخالفت با سربازی اجباری گفت. به حقوق معلولان اشاره کرد و از بی‌توجهی در سوالات مناظره به مسئله کرونا هم ایراد گرفت. سایر کاندیداها هم از جمله رئیسی و همتی کوشش کردند با اسم بردن از اقشار آسیب‌پذیر و پرستاران و معلمان، معلولان و … توجه آنها را به شعارهای خود جلب کنند.
* هفت: یک اتفاق عجیب حین بخش اول مناظره این بود که توئیتر رسمی مرکز پژوهش‌های مجلس که ریاست آن را علیرضا زاکانی بر عهده دارد توئیتی زد که طعنه‌ای آشکار به اشتباه لفظی محسن رضایی هنگام بیان عبارت یاشاسین آذربایجان بود. دقایقی بعد البته این توئیت حذف شد و بلافاصله توضیحی از همین اکانت منتشر شد از این قرار که: «این توئیت حاصل خطای ادمین در جابه‌جا گرفتن صفحه با صفحه شخصی بوده…بدین وسیله از نامزد محترم و هواداران ایشان عذرخواهی می‌نماییم.»
*** مناظره‌ها چند نفر بیننده دارد؟
در این دوره مناظره‌های تلویزیونی در مقایسه با دوره‌های قبل خیلی با استقبال مردم مواجه نشده. این نکته را آمار تازه‌ترین نظرسنجی مرکز ایسپا نشان می‌دهد. طبق این نظرسنجی از هر ۱۰ نفر از افراد بالای ۱۸ سال کشور فقط سه نفر مناظره اول را تماشا کردند. از کل پاسخگویان پرسیده شده: «روز شنبه اولین مناظره بین نامزدهای ریاست جمهوری برگزار شد. آیا شما این مناظره را دیدید؟ نتایج نشان می‌دهد ۳۰.۷درصد از پاسخگویان مناظره اول را دیده‌اند و در مقابل ۶۹.۳ درصد به این سوال پاسخ منفی داده‌اند.
ایسپا موج نهم نظرسنجی انتخابات ریاست جمهوری را با جامعه آماری افراد بالای ۱۸سال کل کشور (شهر و روستا) از طریق مصاحبه تلفنی در تاریخ ۱۶ و ۱۷ خرداد ۱۴۰۰ اجرا کرده است. این در حالی است که پیش‌بینی مسئولان صداوسیما این بود که مناظره‌ها ۵۰میلیون نفر بیننده داشته باشد و در سال ۹۶ هم مرکز پژوهش و سنجش افکار صداوسیما برآورد کرد که مناظره‌ها در سطح کل کشور ۶۰درصد مخاطب داشته است.
