چرا هواپیماها با حداکثر ظرفیت پرواز میکنند؟

روزنامه هفت صبح | از آبان ماه پارسال قرار شد پروازهای داخلی با ۶۰درصد ظرفیت به فعالیتشان ادامه بدهند و بین صندلیهایی که فروخته میشوند یک صندلی خالی بماند اما چند وقت پیش تصاویری که از ازدحام مسافران در یکی از سفرهای قشم ایر منتشر شد باعث شد خیلیها فکر کنند که این قانون رعایت نمیشود برای همین مسئولان این شرکت هواپیمایی و البته وزارت راه و سازمان هواپیمایی با تمام قوا وارد میدان شدند و توضیح دادند که هواپیما در ساعت آخر تغییر کرده و کوچکتر شده برای همین پرواز با نزدیک به ۸۰درصد ظرفیت بلند شده است.
این ماجرا باعث شد که دوباره سر درد دل شرکتهای هواپیمایی در مورد فروش ۶۰درصدی بلیتهای هواپیما باز شود. یونس دقیقکیا، رئیس انجمن شرکتهای هواپیمایی اعلام کرد که این شرکتها به ظرفیت ۶۰ درصدی برای جلوگیری از انتقال کرونا اعتقاد ندارند چون سیستم تهویه هواپیما خیلی قوی است و امکان انتقال بیماری خیلی کم است ضمن اینکه مسافران قبل از سوار شدن به هواپیما پایش میشوند.
او برای این حرفش پای شرکتهای هواپیمایی خارجی را هم وسط کشید و گفت که در هیچ کشوری چنین قانونی اجرا نشده و همین حالا هواپیماهای شرکتهای قطر ایرویز و ترکیش ایرلاینز با ظرفیت کامل به ایران پرواز میکنند و کسی با آنها برخورد نمیکند. این حرفها باعث شد که مدیرکل دفتر نظارت بر فرودگاهها، شرکتها و موسسات هوانوردی جواب بدهد و بگوید:
«سازمان هواپیمایی کاری با عدم رضایت مدیران ایرلاینها از اجرای مصوبه ستاد ملی مبارزه با کرونا ندارد و معتقدیم آن چیزی که وزارت بهداشت و ستاد ملی مبارزه با کرونا ابلاغ میکند برای ما قانونی است و تا زمانی که این مقرره از سوی نهادهای مذکور لغو نشود از اجرای آن دست برنمیداریم.» بعد هم تاکید کرد که بعضی از قوانین داخلی هستند و خود کشورها در موردشان تصمیم میگیرند مثلا قانونی وجود ندارد که بگوید کشورها باید پروازهایشان را به روی هم ببندند اما میبینیم که بعضی مواقع این تصمیم در داخل کشورها گرفته میشود.
از آن طرف وزیر راه هم دیروز حرفهای رئیس انجمن شرکتهای هواپیمایی را تایید کرد و با افتخار به عنوان یکی از سیاستهای کنترل کرونا در ایران، گفت که سخت گیری به پروازها برای استفاده از ۶۰ درصد ظرفیت در هیچ کشور دیگری انجام نمشود. شاید این حرف شما را هم متعجب کند، یعنی واقعا سایر کشورها به ایجاد فاصله اجتماعی در وسایل حمل و نقل عمومی مانند هواپیما بیتوجه هستند؟
*** سیاست داخلی
اول بیایید آن بخش از حرفهای رئیس انجمن شرکتهای هواپیمایی را مرور کنیم که گفته چون تهویه هواپیماها خیلی قوی کار میکند و هوای داخل کابین دائما در چرخش است اما وقتی پروتکلهای موجود در سایت ایکائو…… را میبینیم میفهمیم که این نهاد چنین طرز فکری را تایید نمیکند و میگوید که هر نوع حضور در فضای سربسته اعم از هواپیما میتواند ریسک ابتلا به کرونا را بالا ببرد بنابراین مسافران باید در نظر داشته باشند که سفر هوایی هم ریسک ابتلا دارد و به همین دلیل باید مجموعهای از سیاستها در نظر گرفته شود تا این خطر پایین بیاید.
اما بخش دیگری از حرفهای او درست است از این نظر که هیچ کدام از کشورهایی که شرکتهای هواپیمایی بزرگ و معروف دارند این شرکتها را وادار به پذیرش تعداد خاصی مسافر نمیکنند اما بعضی از همین شرکتها به صورت داوطلبانه این سیاست ها را به کار میگیرند. جالب اینکه در بعضی از کشورها مثل آمریکا شرکتهای فروش بلیت هواپیما بخشی دارند که نشان میدهد در کدام پروازها فاصله اجتماعی بین مسافران رعایت میشود و کدام پروازها این کار را نمیکنند مثلا در حال حاضر در آمریکا شرکتهای آلاسکا، دلتا، جت بلو و ساوت وست این فاصله را با مسدود کردن صندلی بین مسافران ایجاد میکنند اما شرکتهایی مثل امریکن ایرلاینز این کار را انجام نمیدهند.
مدیران این شرکتها برای این کار دلایلی دارند؛ آنها میگویند حداقل فاصله موثر که میتواند جلوی انتقال ویروس کرونا را بگیرد یک و نیم تا دو متر است در حالی که هر صندلی آن هم در هواپیماهای پهن پیکر که ویژه جابهجایی تعداد زیادی مسافر است، فقط ۴۵ سانتی متر عرض دارد بنابراین اینکه یک صندلی بین دو مسافر خالی باشد هیج فایدهای ندارد و بیشتر عوام فریبی است.
در نهایت پرواز را برای شرکتهای هواپیمایی مقرون به صرفه نمیکند آن هم در شرایطی که این شرکتها به اندازه کافی خسارت دیدهاند اما مدیر عامل یکی دیگر از این شرکتها که این فاصله را رعایت میکند به تازگی در مصاحبهای گفته که ایجاد فاصله باعث رضایت بیشتر مسافرها میشود و به این ترتیب بلیتها بهتر فروش میروند و این کار برای شرکتهای کوچکتر که مفید است.
بعد از فهمیدن اینکه بسیاری از شرکتهای بزرگ مثل قطرایرویز، ترکیش ایرلاین و امریکن ایرلاینز در بیشتر پروازها محدودیت ظرفیت ایجاد نمیکنند، این سوال به وجود میآید که آیا آنها میتوانند از زیر بار مسئولیتی که بیمار شدن مسافران برایشان ایجاد میکند قسر در بروند؟ با سر زدن به سایتهای هرکدام و دیدن پروتکلهایی که برای پذیرش مسافر دارند، میبینیم که اینطور نیست.
مثلا داشتن تست منفی کرونا که حداکثر ۷۲ تا ۹۶ ساعت از آن گذشته باشد، ضدعفونی کردن مدام صندلیها و فضای داخل هواپیما، الزام مسافران به زدن ماسک و نظارت دقیق روی این موضوع از جمله کارهایی است که آنها برای راحت کردن خیال مسافرانشان انجام میدهند.