حاشیههای نصب مجسمه استاد شهریار در برج میلاد

روزنامه هفت صبح | هنوز مدتزمان زیادی از رونمایی تندیس و سردیسهای جنجالی از مشاهیر کشور نگذشته که یکبار دیگر نصب مجسمهای از استاد شهریار در برج میلاد تهران با انتقادات گستردهای همراه شده. پیش از این تندیسهایی از سعدی، جمشید مشایخی، شهید سلیمانی، علی نصیریان، یادبود آتشنشانها و … هم حاشیهساز شده بود؛ مجسمههایی که کیفیت مطلوبی نداشتند و مشخص بود که با دقت و وسواس لازم ساخته نشدهاند.
بعضی موارد برچیده شدند، بعضی دیگر اصلاح شدند و در مواردی مسئولان ذیربط از ساخت آن ابراز شرمساری کردند. روی ساخت مجسمه استاد شهریار، غزلسرای معاصر هم حساسیت ویژهای وجود دارد و انتقادات گستردهای درباره آن مطرح شده، اما روابطعمومی برج میلاد اطلاعیه داده که زاویه عکسی که در فضای مجازی منتشر شده مناسب نبوده وگرنه مجسمه ایرادی ندارد. سازنده این مجسمه هم از اثر خود دفاع کرده، اما بااینحال در نهایت اعلام شد که این مجسمه از مجموعه برج میلاد تهران برچیده شد.
*** انتقاد تند یک هنرمند
یکی از اولین افرادی که از مجسمه ساختهشده برای استاد شهریار ایراد گرفت، مجتبی نخجوانی، از نقاشان مشهور بود که در یادداشتی نوشت: «کمکم باور میکنم که دستهایی در کار است تا با ساختن این مثلا تندیسها، شخصیت بزرگان را تخریب و بهشکلی مشروع، آنها را کاریکاتوری و مضحک جلوه دهند.
سازنده این مضحکه، اصلا به خودش زحمت دیدن چند عکس از شهریار را هم نداده تا بداند شمایل و پوشش استاد چگونه بوده. همچنانکه سریال تلویزیونی شهریار در سال ۸۴ هم بسیار ناقص و پرعیبوایراد بود و هرگز روح شهریار در آن منعکس و جاری نبود و به گفته دخترش، ۹۰ درصد سریال، ساختگی بود.»
*** پاسخ روابطعمومی برج میلاد
روابطعمومی برج میلاد در پاسخ به انتقادات مطرحشده از مجسمه استاد شهریار اعلام کرد: «با اندکی دقت میتوان متوجه شد که زاویه عکس گرفتهشده و کیفیت دوربین به صورت غیرحرفهای انتخاب شده و کاملا با مجسمه واقعشده در موزه مشاهیر برج میلاد متفاوت است.
روابطعمومی برج میلاد ضمن تاکید بر ابهام در علت و نیت انتشار عکسی غیرحرفهای از این مجسمه بعد از ۸ سال از ساخت و نصب و بازدید میلیونها نفر بازدیدکننده از همه اقشار و اقوام ایرانی و غیرایرانی و جریانسازی ناشی از آن، برای روشن شدن اذهان عمومی عکس مجسمه ساختهشده و تصاویری که مجسمه از روی آن ساخته شده است را منتشر میکند.»
*** دفاع سازنده مجسمه
علیرضا خاقانی، خالق مجسمههای موزه مشاهیر برج میلاد با دفاع از اثر خود گفته: «این مجسمه به همراه ۱۵ مجسمه دیگر از مشاهیر ایران ۸ سال پیش از جنس سیلیکون ساخته و در خانه هنرمندان ایران با حضور مقامات و هنرمندان رونمایی شد و در همان زمان شهرداری تهران تصمیم گرفت این مجسمهها را به برج میلاد به عنوان یادمان ملی ایرانیان انتقال دهد تا شهروندان بتوانند هنگام بازدید از برج میلاد، با این مشاهیر بیشتر آشنا شوند.»
این عضو انجمن مجسمهسازان کشور در ادامه توضیح داده: «من نمیدانم که چرا یک عکس دفرمهشده از استاد شهریار در فضای مجازی منتشر شده است، درحالیکه این مجسمه شباهت بسیار زیادی با استاد شهریار دارد و حتی یکبار هم شهردار تبریز پس از بازدید از موزه مشاهیر برج میلاد، از من خواست تا مشابه این مجسمه برای شهرداری تبریز ساخته شود که با آن مخالفت کردم.
تمام مجسمههای ساختهشده از جنس سیلیکون، نیازمند مراقبتهای ویژهاند و تیم هنری ما به صورت دورهای به موزه مشاهیر برج میلاد رفته و بازنگریهای لازم را انجام میدهند و حتی در این مدت تعدادی از مجسمهها نیز به کارگاه منتقل شدهاند تا بهسازیهای لازم روی آنها انجام شود. من ضمن احترام به نظرات تمامی مخاطبان، پیشنهاد میدهم که عکسهای منتشرشده از استاد شهریار را در اینترنت مشاهده کنند و سپس این عکسها را با مجسمه موجود در موزه مشاهیر مقایسه کنند.»
*** دیدگاه یک مجسمهساز
کامبیز صبری، مجسمهساز مشهور، دیدگاه خود را درباره این ماجرا اینطور مطرح کرده: «اساسا نصب یک تندیس، سردیس یا فیگور در فضای شهری باید از فیلتر کارشناسان سازمان زیباسازی تهران یا شهرستانها عبور کند، ولی متأسفانه هنوز هم رابطه حرف اول را میزند؛ البته داشتن رابطه بد نیست، ولی زمانی که در بین آنها فرد متخصص وجود ندارد منجر به فاجعه میشود.»
این استاد دانشگاه به خبرگزاری ایسنا گفته: «با جستوجو در اینترنت متوجه میشویم که در جهان چگونه این آثار را به تمسخر گرفتهاند. درواقع آنها اینگونه فکر میکنند که در ایران این آثار توسط متخصصان ساخته شدهاند و هنرمندی با مهارت کافی نداریم. با ارتباطهایی که دارند در این حوزهها نفوذ میکنند و نقطهنظر خود را با مسئولانی که شاید اطلاعات کافی نداشته باشند در میان میگذارند و آنها نیز میپذیرند و در نهایت منجر به چنین فجایعی میشود. تدریس ساخت تندیس یا سردیس باید به درستی در محیطهای آکادمیک آموزش داده شود، سفارشدهنده باید به یک مرجع متخصص رجوع کند و سازمان زیباسازی نیز باید نظارت داشته باشد.»
*** تندیس نامأنوس برچیده شد
با انتقاداتی که صورت گرفت، مجسمه استاد شهریار از برج میلاد برچیده شد. این خبر را دیروز خبرگزاری ایسنا به نقل از معاونت فرهنگی و اجتماعی شهرداری تبریز منتشر کرد. به گفته احمد حمیدی: «نصب تندیس نامأنوس در مجموعه برج میلاد بلافاصله با مجمع کلانشهرهای کشور و کمیسیون فرهنگی اجتماعی کلانشهرها مطرح شد و با همراهی معاونت فرهنگی شهرداری تهران و مدیریت مجموعه برج میلاد، تندیس مذکور از محل برداشته شد.»