جنجال صورت‌های ناپدید شده در قبرستان رویان
روزنامه هفت صبح | پنجشنبه هفته گذشته اهالی رویان مثل خیلی از آخر هفته‌های دیگر به قبرستان این شهر رفتند تا فاتحه‌ای نثار امواتشان کنند اما با صحنه عجیبی رو‌به‌رو شدند؛ تصویر زن‌ها از روی قبرها پاک شده . کل بخش مربوط به تصویر زن فوت شده روی قبرش با رنگ سفید شده بود. فاطمه ح
اجی احمدی یکی از کسانی است که سنگ مزار مادرش مخدوش شده، او به ایرنا می‌گوید: «دیدن سنگ قبر بدون تصویر مادرم بدون اینکه در جریان این تصمیم قرار بگیریم برای ما شوکه‌کننده بود. ما وصیت مادرمان را که دو سال پیش درگذشت را به جا آوردیم و تصویرش را روی سنگ قبر قرار دادیم. این تنها خواسته مادرم برای مسائل مربوط به پس از مرگش بود که از ما خواست. اما بدون اجازه و خودسرانه این تصویر را با رنگ پوشاندند.»
اینطور که او می‌گوید، خانواده‌ها بلافاصله شروع کرده‌اند به پیگیری اما همه اظهار بی‌اطلاعی کرده‌اند تا اینکه بالاخره کاشف به عمل آمده کار کار هیات امنای آرامستان بوده. گویا آنها در جواب پیگیری خانواده‌ها گفته‌اند چون نصب تصویر زنان روی سنگ قبر از نظر شرعی و عرفی درست نیست تصمیم گرفته‌اند که خودشان سنگ مزار زنانی که روی آنها تصویر اموات حک شده با استفاده از رنگ اصلاح کنند.
*** چرا به ما نگفتید
در جواب هیات امنای قبرستان رویان که می‌گویند تصویر زنان نباید روی سنگ قبرها باشد، خانواده‌ها می‌گویند که باید قبل از انجام هر کاری با آنها صحبت می‌شد و حداقل از قبل به آنها اطلاع می‌دادند. از طرف دیگر خانواده‌ها می‌پرسند که چرا در قبرستان‌های دیگر چنین قانونی وجود ندارد و اگر این کار واقعا قانونی است چرا در بقیه قبرستان‌ها اجرا نمی‌شود.
ضمن اینکه بعضی از خانواده‌ها می‌گویند این کار نوعی از خسارت زدن به اموال غیر است و حالا آنها باید متحمل هزینه نصب یک سنگ قبر جدید بشوند. اینطور که خانواده‌ها می‌گویند آنها بعد از اینکه مطمئن شده‌اند مخدوش کردن قبرهایی که تصویر زنان روی آنها بوده با دستور هیات امنا انجام شده با ۱۱۰ تماس گرفته و ماجرا را صورتجلسه کرده‌اند، خیال کوتاه آمدن هم ندارند.
*** قبرستان زیر نظر چه کسی است؟
معمولا در شهرهای بزرگ مدیریت و نظارت بر تصمیم‌های مربوط به آرامگاه‌ها توسط سازمان آرامستان‌ها که یکی از نهادهای زیرمجموعه شهرداری است انجام می‌شود اما در شهرهای کوچک سازمان آرامستان وجود ندارد و شهرداری بر عملکرد هیأت امنا نظارت می‌کند. در رویان هم مدیریت آرامگاه به این شکل انجام می‌شود.
جعفر حسن زاده، شهردار رویان در مورد این اتفاق اظهار بی‌اطلاعی می‌کند و می گوید که چون قبرستان را هیات امنا اداره می‌کند خودشان هم باید پاسخگو باشند البته تاکید می‌کند که بنابر شکایت خانواده‌ها به موضوع رسیدگی می‌کند تا مشخص شود این کار بر اساس چه رویه و قانونی انجام شده. رئیس شورای اسلامی شهر رویان هم از پیگیری برای برگزاری جلسه‌ای با اعضای هیأت امنا به منظور بررسی این موضوع خبر می‌دهد و می‌گوید:
«ما هم در جریان این تصمیم نبودیم و در فضای مجازی از این موضوع با خبر شدیم. پس از اعتراض برخی شهروندان و مطرح شدن این موضوع در فضای مجازی، شهرداری رویان در نامه‌ای رسمی به هیأت امنای آرامگاه رویان خواهان توضیح درباره این تصمیم شد که قرار است دوشنبه(امروز) این جلسه برگزار شود.
ما هم معتقدیم که این اتفاق نباید می‌افتاد و اگر هم هیات امنا با ارائه دلایل شرعی و قانونی تصمیم به انجام آن گرفته بود، باید ابتدا با خانواده‌های درگذشتگان جلسه برگزار می‌کرد و پس از بیان دلایل و توجیه و اقناع آنان اقدام به پوشاندن تصویر می‌کرد. ضمن اینکه اگر قرار دادن تصویر بانوان روی سنگ قبر مشکلی دارد از ابتدا نباید اجازه این کار داده می‌شد، نه اینکه مدت‌ها پس از نصب سنگ قبر روی مزارها، بدون اطلاع قبلی این کار انجام شود.»
*** مراجع تقلید چه می‌گویند؟
نگاهی به برخی فتواهای ارائه شده توسط تعدادی از مراجع تقلید نیز نشان می‌دهد که اعتراض و ادعای شهروندان معترض به این تصمیم هیأت امنا می‌تواند درست باشد چون سوال از دفتر اغلب مراجع نشان می‌دهد که در صورت رعایت حجاب اسلامی در تصویر، مشکلی برای قرار گرفتن عکس روی سنگ قبر وجود ندارد.
از نظر آیت‌الله موسوی اردبیلی اگر تصویر بانوی فوت شده با حجاب اسلامی باشد و مفسده‌ای هم نداشته باشد اشکال ندارد.پاسخ آیت‌الله هاشمی شاهرودی نیز به پرسش درباره حک تصویر بانوان روی سنگ مزار این بود که حک تصویر بانوان روی سنگ مزار فی‌نفسه اشکال ندارد، به شرط آنکه مفسده‌ای بر آن مترتب نشود.
البته برخی روحانیون و ائمه جمعه نیز طی سال‌های اخیر اظهارنظرهای متفاوتی نسبت به این فتواها مطرح کرده بودند، مثلا مدتی پیش امام جمعه رشت گفته بود که این کار درست نیست و در دینداری کسانی که آن را انجام می‌دهند باید شک کرد.
*** قانون چه می‌گوید؟
هرچقدر در قوانین، آیین‌نامه‌ها و دستورالعمل‌های آرامستان‌های مختلف جست‌وجو کنیم قانونی در مورد ممنوعیت حک کردن تصویر میت چه زن و چه مرد روی قبرها نمی‌بینیم. البته در موارد زیادی مدیران آرامستان‌ها خودشان تصمیم می‌گیرند که چه قوانینی بر آرامستان حاکم باشد مثلا….. سعید خال در مورد قوانین مربوط به قبرها در بهشت زهرای تهران می‌گوید که در مواردی دستورالعمل شکل و شمایل قبرها برای قطعات مختلف، متفاوت است.
اما قانون کلی این است که ارتفاع قبرها از ۱۰ سانتیمتر بیشتر نباشد، کتیبه عمومی نصب نشود، گلدان و نیمکت اطراف قبر ساخته نشود و تصویر اموات زن هم بی‌حجاب روی قبرها حک نشود، اگر هر کدام از این موارد رعایت نشود با خانواده فرد فوت شده تماس گرفته می‌شود تا شکل و شمایل مزار اصلاح شود.
