۱۲هزار امضا برای انتقال باران به یتیم‌خانه شامپانزه‌ها
روزنامه هفت صبح، فاطمه رجبی | سه سال و سه ماه پیش بعد از ۱۵سال باغ وحش ارم شاهد تولد یک نوزاد شامپانزه بود. از آن روز به بعد پای حاشیه‌هایی برای بچه شامپانزه تازه به دنیا آمده به میان آمد حتی پای او به دادگاه هم باز شده است حالا هم کارزاری به راه افتاده که از شهروندان می‌خواهد از درخواست انتقال او به یتیم‌خانه شامپانزه‌ها حمایت کنند.
تا امروز بیشتر از ۱۲هزار نفر هم به کمپین پیوسته‌اند.این کمپین را ایمان معماریان راه انداخته، دامپزشک سابق پارک ارم که خودش هم یک طرف ماجرای «باران» است. طرف دیگر این غائله، سازمان محیط‌زیست و باغ وحش ارم هستند که خواسته‌اند هرچه سریع‌تر بچه شامپانزه که سه سال گذشته را پیش معماریان بوده به باغ وحش برگردانده شود.
حتی از معماریان به جرم خیانت در امانت شکایت و اعلام شده که او بدون هماهنگی با مجموعه «باران» را از باغ وحش خارج کرده است. آنها می‌گویند جای این شامپانزه در محیطی شبیه محل اصلی زندگی‌اش یعنی باغ وحش است نه کلینیک دامپزشکی. برای رسیدگی به این پرونده، اواخر تیرماه دادگاهی هم تشکیل شده و در آن معماریان ملزم به بازگرداندن باران به باغ وحش ارم شد.
*** خودم بزرگش کردم
ایمان معماریان سال‌ها در باغ وحش ارم به عنوان دامپزشک فعالیت کرده و در زمان حضور او در باغ وحش ارم موفق شده کاندیدای عضویت باغ وحش‌های اروپا شود و به دنبال آن دو شیر و یک پلنگ ایرانی به صورت رایگان به ایران فرستاده شده است. او ماجرای باران را اینطور برای هفت صبح روایت می‌کند:
«در ۲۷ اردیبهشت سال ۹۶، باران از یک شامپانزه بسیار جوان به دنیا آمد. مدت زمان بارداری در این حیوانات کمی‌کمتر از ۹ ماه است اما باران شش ماهه به دنیا آمد. من اول فکر کردم او مرده است. حتی مادرش هم داشت با او زمین را تمیز می‌کرد، ناگهان متوجه شدم که نفس می‌کشد، خواستم مادرش را بیهوش کنم تا حیوان را از او بگیرم که حیوان او را به من داد.»
او ادامه می‌دهد: «بچه شامپانزه به دلیل تولد زودهنگام نارسایی تنفسی داشت و باید مدتی را در دستگاه زندگی می‌کرد. نگهداری از او در دستگاه انکیباتور هم برای خودش یک اقدام نه چندان مرسوم بود که ما آن را انجام دادیم. بعد هم به دلیل کامل نبودن سیستم بلع، مدتی با لوله تغذیه شد. شامپانزه‌ها مانند انسان فرآیند رشد کندی دارند حتی از انسان هم کندتر مستقل می‌شوند، آنها تا پنج سالگی با مادرشان هستند و سه سال تمام شیر می‌خورند.
در این سه سال من مجبور بودم ۲۴ساعته از آن مراقبت کنم. هر جا که من می‌رفتم باران همراه من بود حتی در جلسات سازمان محیط زیست هم مجبور بودم او را با خود ببرم، به دلیل اینکه نیاز به مراقبت داشت. آن زمان به عنوان دامپزشک این اجازه از سوی مدیرعامل سابق باغ وحش ارم به من داده شده بود؛ پس اینکه من بدون هماهنگی حیوان را از مجموعه خارج کرده‌ام اصلا درست نیست. در همان زمان که از من خواستند استعفا بدهم، از مدیر عامل سابق باغ وحش ارم خواستم از متخصصان شامپانزه در اتحادیه باغ وحش‌ها استعلام بگیرند که چه کاری باید برای این بچه شامپانزه انجام شود.
نامه‌ها فرستاده شد و آنها هم توصیه داشتند که این بچه شامپانزه نمی‌تواند به میان گروه پرخاشگر قبلی بازگردد چون به آن آسیب می‌زنند و باید با آن کسی که به عنوان مادر خودش انتخاب می‌کند به گروه همسالان خود ملحق شود.» او تاکید می‌کند که در اتحادیه باغ وحش‌ها گروهی از شامپانزه‌های یتیم جداگانه نگهداری می‌شوند، در این گروه شامپانزه‌هایی که به هر دلیلی یتیم هستند از سراسر دنیا جمع‌آوری شدند و در آنجا نگهداری و با یکدیگر بزرگ می‌شوند.»
*** چرا ارم مناسب نیست؟
به گفته معماریان فضای نگهداری از شامپانزه‌ها در باغ وحش ارم به طور کلی چندان مناسب نیست و شامپانزه‌ها در سه گروه با سه سردسته مختلف در آن زندگی می‌کنند و به دلیل همین شرایط نامناسب وضعیت عصبی خوبی هم ندارند و پرخاشگر هستند. او می‌گوید: «در حال حاضر هشت شامپانزه در پارک ارم وجود دارند که باران نهمین شامپانزه است، یک شامپانزه مسن ماده به نام شیرین در گروه شامپانزه‌ها وجود دارد، او تا زمانی که امکان فرزندآوری داشت، اجازه نمی‌داد که عضو دیگری به شامپانزه‌های کوچک آسیب بزند.
اما اکنون که در فرزندآوری ناتوان شده است؛ بچه شامپانزه‌ها در باغ وحش توسط سایر شامپانزه‌ها کشته می‌شوند، بنابراین به دلیل وجود این قبیل مشکلات برای شامپانزه‌های باغ وحش ارم، نمی‌توان عضو جدیدی به آنها معرفی کرد.»حالا در کارزاری که معماریان راه انداخته، از سازمان محیط زیست خواسته شده که با انتقال او به محل مناسبی برای نگهداری‌اش موافقت شود.
*** ما که مشکلی نداریم
علی دقیقیان، مدیرعامل ارم از زیرمجموعه‌های بنیاد مستضعفان می‌گوید که مشکلی برای انتقال باران به جای دیگری وجود ندارد و سازمان محیط‌زیست باید موافقت کند. او توضیح می‌دهد: «موضع ما موضع محیط‌زیست و دامپزشکی کل کشور است. درست است که ما به‌عنوان باغ‌وحش ارم از نظر نگهداری این مسئله را راهبری می‌کنیم اما هرگونه نقل‌وانتقال به‌طور کامل زیر نظر محیط‌زیست است. سازمان محیط‌زیست با توجه به اینکه این شامپانزه در اختیار دکتر معماریان بود، طرح دعوی علیه ایشان کرد.»
او درباره دلیل مقاومت باغ‌وحش ارم برای انتقال باران به یتیم‌خانه می‌گوید: «ما مقاومت نمی‌کنیم، سازمان محیط‌زیست مجوز نداده است وگرنه ما مدعی نیستیم. هر ارگانی، چه سازمان محیط‌زیست، چه دامپزشکی یا هر دستگاهی دستور بدهد که این اقدام صورت بگیرد، ما چرا باید مقاومت کنیم. ما در مجموعه ارم یک حیوان که نداریم؛ صدها گونه حیوانی داریم. واقعا اگر به صلاح این حیوان است که خارج از کشور برود، اشکالی ندارد اما هرگونه فعل‌وانفعال شامل خرید و اهداکردن (ما فروش حیوان نداریم) باید با مجوز سازمان محیط‌زیست باشد و محیط‌زیست این مجوز را نمی‌دهد.»
