ظهور جمشید آریای دهه نودی

روزنامه هفت صبح، مرجان فاطمی | امیر جدیدی در فیلم «روز صفر» به کارگردانی سعید ملکان، به عنوان یک قهرمان واقعی سینما ظاهر شد؛ قهرمانی شکست‌ناپذیر که تمام ویژگی‌های قهرمان‌های فیلم‌های مورد علاقه مردم را دارد. امیر جدیدی بارها ثابت کرده است که توانایی تبدیل شدن به قهرمان نسل جدید سینمای ایران را دارد.

او بعد از قدرت‌نمایی در جایگاه قهرمان‌ فیلم‌هایی مثل «رخ دیوانه»، «اژدها وارد می‌شود»، «قاتل اهلی»، «من» و «تنگه ابوقریب» حالا در فیلم «روز صفر» به کارگردانی سعید ملکان شمایل یک قهرمان واقعی را به نمایش می‌گذارد؛ نقشی قابل تحسین که جایگاه مهمی را در کارنامه بازیگری او به خود اختصاص می‌دهد. جدیدی در «روز صفر» در نقش یک مامور امنیتی ظاهر شده است. ماموری که طراحی و اجرای عملیات دستگیری عبدالمالک ریگی را در سال ۱۳۸۸ به عهده دارد. درست است که سهیلی به خوبی از پس ایفای نقش عبدالمالک ریگی درآمده است اما امیر جدیدی بار اصلی جذابیت فیلم را به دوش می‌کشد.

*** سیمای یک قهرمان

بارها در محافل مختلف امیر جدیدی را قهرمان جدید سینمای ایران معرفی کرده‌اند. درست است که نوید محمدزاده ، جواد عزتی، ساعد سهیلی و هوتن شکیبا به عنوان جوان‌های برتر سینمای ایران شناخته می‌شوند و آثار درجه یکی از خودشان به جا گذاشته‌اند اما برخی ویژگی‌های امیر جدیدی باعث شده تا صفت قهرمان بیشتر از دیگران برایش به کار برود. امیر جدیدی ذاتا بازیگر است. او در رشته سینما تحصیل نکرده اما تمام ویژگی‌ها و راز و رمزهای تبدیل شدن به یک قهرمان را دارد.

جوانی با ظاهر امروزی که به عنوان شهروند طبقه متوسط شناخته می‌شود. به لحاظ ظاهری شمایل قهرمانی دارد، به سبک قهرمان‌ها حرف می‌زند و راه می‌رود و در رفتار و گفتارش، یک جور لوطی‌گری خاص قهرمان‌های فیلم‌های قدیمی را دارد. او معمولا کم حرف می‌زند و تلاشی برای باورپذیر شدن نقش نمی‌کند. مقابل دوربین راحت است و هراسی از کسی ندارد. به راحتی مقابل بالادستان می‌ایستد و حرفش را به کرسی می‌نشاند و به عنوان یک قهرمان، کاری که به او سپرده شده را به درستی انجام می‌دهد و معمولا شکست نمی‌خورد.

*** مامور غیرکلیشه‌ای

آنچه باعث شده امیر جدیدی «روز صفر» کاملا به چشم بیاید و با تحسین روبه‌رو شود همین روحیه‌ شکست‌ناپذیری است. او مغز متفکر عملیات دستگیری عبدالمالک ریگی است اما شباهتی به ماموران امنیتی کلیشه‌ای ندارد. خیلی ساده و صمیمی وارد داستان می‌شود و به خاطر ویژگی‌های منحصربه‌فردش مخاطب را وادار می‌کند که تا پایان او را همراهی کند.

در ظاهر، یک پسر جوان و خوش ظاهر شهرنشین است که در محافل مختلف، به فراخور شرایطی که در آن قرار می‌گیرد لباس‌ می‌پوشد، خیلی معمولی حرف می‌زند و حتی اینجا هم لحن لوطی مخصوص به خودش را حفظ می‌کند. به هرجایی سرک می‌کشد و همیشه اطلاعاتش نسبت به اطرافیان چند مرحله‌ای جلوتر است. او کلیشه‌ ماموران امنیتی را به طور کامل شکسته است. زیر بار حرف زور نمی‌رود و برای دستگیری ریگی، هر ریسکی را می‌پذیرد و همه را وادار می‌کند تا از او فرمان ببرند.

او حتی مقابل ماموران اطلاعات هم می‌ایستد و نهایتا به تنهایی مقابل ضد قهرمان داستان که همان عبدالمالک است می‌ایستد و دستگیرش می‌کند. فاصله گرفتن از کلیشه‌های رایج و شکست‌ناپذیری قهرمان، برگ برنده این فیلم است. قطعا اگر این همذات‌پنداری و همراهی با قهرمان صورت نمی‌گرفت «روز صفر» امکان موفقیت نداشت.

*** قهرمان بازی در فیلم‌های مختلف

امیر جدیدی در فیلم «تنگه ابوقریب» هم به همین شکل توجه‌ها را به خودش جلب کرد. با اینکه ابوقریب فیلم قهرمان نبود و جدیدی به اندازه سایرین نقش داشت اما نهایتا به عنوان قهرمان فیلم شناخته شد. او با همان ته‌مایه‌های لوطی‌گری و شوخ طبعی و رفتارهای غیرکلیشه‌ای نشان داد که جای چنین قهرمان‌هایی که درست از بطن جامعه آمده‌اند در سینمای دفاع مقدس خالی بوده است؛ جوانی با تفکرات غیرکلیشه‌ای که فقط آمده است از کشورش دفاع کند و برود.

جدیدی در «قاتل اهلی» بیشتر از هرجای دیگر به معنا و مفهوم قهرمان نزدیک شد. او با همان ظاهر و تیپ و صدا، شمایلی از کاراکترهای کلاسیک سینمای کیمیایی را به نمایش گذاشت و تصویری کامل از یک قهرمان شکست‌ناپذیر به نمایش گذاشت. تصویری کامل از آنچه در فیلم‌های دیگر هم به عنوان قهرمان از او می‌بینیم. نقطه شروع شکل‌گیری این شمایل قهرمانی، در فیلم «رخ دیوانه» اتفاق افتاد. با این فیلم بود که جدیدی در حد یک ستاره معرفی شد.

جوانی از طبقه متوسط شهر که نماینده جوان‌های نسل خودش است. بی‌محابا رفتار می‌کند، در هچل می‌افتد، نارو می‌خورد و به دل خطر می‌زند و از هیچ چیز هم ابایی ندارد. شاید در «اژدها وارد می‌شود» به دلیل فضا وساختار متفاوت فیلم، این تصویر تا حدودی متفاوت نشان داده شد اما باز هم جدیدی در جایگاه کارآگاهی دقیق و جست‌وجوگر ظاهر شد که به‌رغم تمام سختی‌ها ایستاد و پروژه را به انتها رساند.

*** برآمده از ویژگی‌های شخصی

مهم‌ترین ویژگی امیر جدیدی به عنوان قهرمان جدید سینمای ایران این است که پشت و جلوی دوربین فرق چندانی برایش ندارد. درست است که بخش مهمی از این موفقیت به چهره و قد و صدای او برمی‌گردد اما برخلاف بسیاری از بازیگران عموما تلاشی برای محبوبیت نمی‌کند. لحن حرف زدن و رفتارش دقیقا همان چیزی است که در محافل عمومی از او می‌بینیم و شاید به همین دلیل است که مخاطب را وادار به همذات‌پنداری با نقش‌ها می‌کند.