هفت صبح | در حالی که اواسط تابستان، رئیس سازمان مدارس غیردولتی اعلام کرده بود 104 رأی در زمینه تخلفات این مدارس صادر شده، حالا رئیس سازمان مدارس غیردولتی خبر از لغو امتیاز ۴۴ مدرسه غیر انتفاعی داده است.
چالشی جدی برای نظام آموزش
مدارس غیرانتفاعی طی سالهای اخیر به شبکه عریض و طویلی بدل شدهاند که مخاطبان بسیاری دارند. شبکهای که در آن 210 هزار معلم، 20 هزار مدرسه و دو میلیون و 500 هزار دانشآموز فعالیت دارند. با این حال حجم تخلفات در این مدارس به نحو چشمگیری بالاتر از سایر مدارس است؛ بهطوری که هماینک به چالشی جدی برای آموزش و پرورش بدل شده است.
مرداد ماه بود که احمد محمودزاده؛ رئیس سازمان مدارس غیردولتی، در مورد الگوی شهریه گفته بود: براساس مواد 15 و 16 قانون تاسیس مدارس غیردولتی، الگوی شهریه از طریق هفت شاخص قانونی تعیین و به مدارس ابلاغ میشود. مدارس، شهریه پیشنهادی خود را در سامانه ثبت میکنند و پس از بررسی و تایید منطقه و استان، شهریه نهایی اعلام میشود.
به گفته محمودزاده امسال سه محور در بحث شهریه مورد توجه قرار گرفته است: افزایش کف شهریه، توازن بین کف و سقف و کنترل شهریههای بالاتر از حد مجاز. حتی در مواردی، سازمان اجازه نمیدهد مدارس شهریه پایینتری دریافت کنند، چراکه این امر میتواند به افت کیفیت آموزش منجر شود و به دانشآموز ظلم شود. بهعنوان مثال، در آذربایجان شرقی، مجوز شهریه 45میلیون تومانی برای مدرسهای صادر شده بود، اما موسس مدرسه اعلام کرد توان دریافت بیش از 35 میلیون را ندارد.
از 20 تا 145 میلیون تومان
اما میزان شهریهها در سال جاری چقدر تعیین شده است؟ براساس اعلام آموزش و پرورش شهریهها بسته به نوع مدرسه، مقطع تحصیلی و استان محل فعالیت متغیر است و از 20 تا 145 میلیون تومان متغیر است. با این حال گزارشهایی از برخی مدارس منتشر شده که در آن والدین ادعا کردهاند که شهریههای نجومی و چند صد میلیون تومانی را برای ثبت نام فرزندانشان پرداخت کردهاند. گرچه محمودزاده، در پاسخ به این گزارشها گفته است؛ تنها حدود دو درصد از مدارس شهریهای بالای 100 میلیون تومان دارند.
رئیس سازمان مدارس غیردولتی با اشاره به تفکیک شهریهها در استانها اظهار داشت: کف شهریه، بدون احتساب شهر تهران در دوره ابتدایی بین 19 میلیون و 200 هزار تا 53 میلیون تومان است.وی در ادامه درباره شهریه مدارس در شهر تهران بدون در نظر گرفتن هزینه فوقبرنامه گفت: شهریه دوره ابتدایی 30 میلیون تومان، متوسطه اول 36 میلیون، متوسطه دوم 37 میلیون، فنی و حرفهای 52 میلیون و کاردانش 39 میلیون تومان تعیین شده است.
شکایتهای عینی والدین
با این وجود همچنان گروهی از والدین با انتشار مطالبی در فضای مجازی مدعیاند که مدارس غیردولتی تخلفهای آشکاری را در مورد دریافت شهریه دارند. موضوعی که رئیس سازمان مدارس غیردولتی نیز به آنها اذعان داشته و میگوید: در مناطق شمالی تهران شهریههای غیرمتعارف مشاهده میشود. در عین حال، فعالیتهایی نظیر سرویس ایاب و ذهاب، لباس فرم، میانوعده و خدمات آموزشگاهی نباید بهعنوان بخشی از شهریه محاسبه شوند و در این زمینه نظارت دقیقی اعمال میشود.البته بخشی از شهریههای بالا بهدلیل اجاره بالای فضا و عدم حمایت دولت از مدارس غیردولتی است. ماده 10 قانون تاسیس مدارس غیردولتی تصریح دارد که 35 درصد از نیاز مالی موسسان باید توسط بانکها تامین شود، اما عدم اجرای این بند باعث فشار مضاعف به مدارس و افزایش شهریه میشود.
کسی حق ورود ندارد
با تمام این تفاصیل به نظر میرسد حجم تخلفات این مدارس به قدری بالاست که نمیتوان به سادگی از کنار آن گذشت کمااینکه براساس آخرین آمار، آموزش و پرورش اعلام کرده که در سال تحصیلی جاری ۱۷۶ پرونده تخلف در این زمینه تشکیل شده که بخشی از این پروندهها منجر به تعطیلی مدارس یا مراکز غیرمجاز آموزشی شده است.
با این حال محمودزاده اعلام کرده که هیچ دستگاهی حق ورود مستقیم به مسائل مدارس غیردولتی را ندارد.
وی در این زمینه گفته است: حتی سازمان تعزیرات اگر دستگاهی مشکلی را شناسایی کند، باید آن را به سازمان مدارس غیردولتی یا شورای نظارت منتقل کند، ما مسئول رسیدگی هستیم و نظارت جدی خواهیم داشت.وی با ذکر اینکه سال گذشته دستورالعمل اعمال جریمه نقدی برای مدارس متخلف صادر شد و امسال این بند اجرایی خواهد شد، گفته بود: از خانوادهها میخواهیم در صورت مشاهده تخلف در دریافت شهریه، موضوع را در سامانه شکایات آموزش و پرورش ثبت کنند، همچنین در پنل مدیریتی که در اختیار اولیا قرار دارد، شهریه مصوب مدرسه بهصورت شفاف مشخص است.
ورود سازمان تعزیرات
موضوع اما آنچنان بالا گرفته که سازمان تعزیرات نیز مستقیم به آن ورود پیدا کرده است. رئیس این سازمان با اشاره به تخلف برخی مدارس غیردولتی با ذکر اینکه تخلفات مدارس غیردولتی در دریافت شهریه مازاد پیگیری میشود گفت: با وجود آنکه وزارت آموزش و پرورش شهریه مدارس غیرانتفاعی را تعیین و ابلاغ میکند، برخی مدارس در عمل از این دستورالعمل تخطی کرده و مبالغ اضافی از خانوادهها دریافت میکنند.
وی افزود: بر اساس مقررات، بخشی از شهریه به صورت ثابت و بخشی دیگر متناسب با خدمات مدرسه تعیین میشود؛ بهگونهای که مدارس اجازه دارند در چارچوب مصوبه وزارتخانه، حدود ۲۰ تا ۳۰ درصد افزایش برای خدماتی نظیر اوراق امتحانی، لباس فرم و موارد مشابه اعمال کنند. این افزایش نهایتاً میتواند تا سقف ۳۵ درصد نسبت به شهریه پایه باشد.
فرهادی ادامه داد: با این حال، در تهران روندی نادرست باب شده است؛ برخی مدارس با عنوان «مصوبات انجمن اولیا و مربیان» هزینههای اضافی وضع میکنند، در حالیکه چنین مصوباتی هیچ مبنای قانونی ندارد. خانوادهها نیز به دلیل اهمیت تحصیل فرزندانشان یا به خاطر نام و اعتبار برخی مدارس، ناچار به پذیرش این هزینههای غیرقانونی میشوند.
به گفته وی، نمونههایی از این هزینههای مازاد شامل برگزاری اردوها، غذا، عکسهای مناسبتی و مراسمهای تشریفاتی است که نهتنها الزامی نیست بلکه به تبعیض و ایجاد شکاف طبقاتی در مدارس منجر میشود. در بسیاری موارد نیز والدین ناچارند برای ثبتنام فرزندشان این مبالغ را پرداخت کنند، حتی اگر تمایلی به استفاده از خدمات اضافی نداشته باشند.
لغو مجوز 44 مدرسه
و سرانجام محمودزاده، در مورد موضوع تخلفات یاد شده نیز گفته است؛ این تخلفات شامل شهریه و امور فرهنگی و آموزشی است که درباره تخلفات شهریهای، دستورالعمل چهار مرحلهای از جمله برگرداندن اضافه شهریه، جریمه مالی، تشدید جریمه و تعلیق یا بسته شدن مدرسه در صورت تکرار برای آنان تعیین شد.
به گفته معاون وزیر آموزش و پرورش، تاکنون امتیاز فعالیت ۴۴ مدرسه لغو شده و برخی مدارس به دلیل طی مراحل قانونی با تعطیلی موقت روبهرو شدهاند.
