بازخوانی اتفاقات هفتمين ماه سال ۱۴۰۲
روزنامه هفت صبح، احمد رنجبر| برخلاف شهریور که حوزه تلویزیون و رسانه خانگی چندان ملتهب نبود، مهر، ماهی خاص! لقب گرفت. در هفتمين ماه سال 1402 سایه شوم مرگ بیش از همه جامعه را متاثر کرد. سرآمد آن قتل وحشتناک داریوش مهرجویی و وحیده محمدی‌فر است و هنوز اذهان عمومی از این شوک خارج نشده. جنگ فلسطین و اسرائیل نیز اتفاق نامبارکی است که واکنش هنرمندان را هم به‌دنبال داشته.
در فضای پر‌سوء‌تفاهم اما موضع‌گیری برخی مثل محسن کیایی حاشیه ایجاد می‌کند و اصل دغدغه رنگ می‌بازد! در این ماه باز هم رئیس سازمان صداوسیما سهمی از خبرهای جنجالی داشت؛ از شایعه‌سازان برکناری‌اش انتقاد کرد و از آغوش باز برای بازگشت هنرمندان گفت. فعلا که در شبکه‌ها محصول جذاب کافی یافت نمی‌شود. همزمان با شروع جنگ غزه تلویزیون به دلیل عقب‌ماندن از پوشش اتفاقات مورد هجمه رسانه‌های همسو قرار گرفت؛ هر چند حالا بی‌انصافی است اگر بگوییم جبران مافات نکرده.
تلویزیون در جشن حافظ هیچ سهمی نداشت و این‌گونه تعبیر شد که این رسانه در برابر پلتفرم‌ها خلع‌سلاح شده. عده‌ای اما متولیان جشن را نشانه رفتند که چشم بر چند چهره و سریال قابل‌قبول تلویزیون بسته؛ آن‌ها نیز پاسخ دادند. و اما حاشیه دیگر خبری است که روز گذشته درباره بازگشت احسان علیخانی و «عصر جدید» منتشر کردیم. شنیده‌های هفت صبح در این‌باره با تکذیبیه یک رسانه مواجه شده. این قصه ادامه دارد… .
دوئل ماه/ زخم‌کاری خوب یا بد
آنچه رخ داد: سریال «زخم‌کاری؛ بازگشت» از نیمه عبور کرد و همچنان قیاس آن با فصل اول ادامه دارد. عمده انتظار مخاطبان، بازگشت مالک با بازی جواد عزتی است که سهم او در این سری کم بوده. محمد‌حسین مهدویان هم با این سریال بازیگری را تجربه کرد.
واکنش‌هایی که داشت: بازی مهدویان در نقش عاشق سابق سیما، چندان مورد توجه قرار نگرفت. برخی اعتقاد دارند او باید از یک بازیگر دیگر استفاده می‌کرد. شخصیت پرابهت طلوعی هم آنطور که باید در بازی کامبیز دیرباز عیان نیست. درباره کاراکتر شفاعت با بازی مهران غفوریان نظرها متفاوت است. عده‌ای می‌گویند او نقش یک مرد حلقه به گوش را خوب بازی کرده و دسته‌ای چنین نظری ندارند.
سرانجام ماجرا: «زخم‌کاری؛ بازگشت» به واسطه پیشینه خوبی که دارد، دیده می‌شود. همین که نظرهای منفی نسبت به آن وجود دارد، یعنی سریال مخاطب پیگیر دارد. در قسمت‌های اخیر مسئله‌ای به نام پرستو (طعمه برای رقبا) نیز مورد توجه قرار گرفته. بازی رعنا آزادی‌ور در نقش سمیرا همچنان خوب است. مرتضی امینی‌تبار در نقش میثم فرزند مالک عملکرد قابل قبولی دارد اما حیف که زیر سایه جواد عزتی است. شاید اگر کنار هم می‌بودند حجم تحسین‌ها نسبت به این بازیگر جوان بالا می‌رفت. مهدویان سراغ فصل سوم «زخم‌کاری» رفته است…
پاسخ ماه/ مدیری کارش را بکند
آنچه رخ داد: «اسکار» نام مسابقه‌ای است که مهران مدیری برای شبکه خانگی تولید می‌کند. بعد از انتشار خبر اولیه، شایعه‌ای در رسانه‌ها پیچید مبنی بر این‌که چون او به «دورهمی» متعهد است، تلویزیون از ساترا خواسته مجور «اسکار» صادر نشود. نتیجه خبر این بود که مدیری دوباره ممنوع‌الکار شده است.
واکنش‌هایی که داشت: ابتدا تحلیل‌های زیادی شکل گرفت و ساترا سیبل شد. بلافاصله ساترا خبر را تکذیب کرد و گفت مدیری اجازه دارد کارش را بکند. همزمان تحلیل دیگری بیان شد که مدیری باید قسمت‌های ساخته نشده «دورهمی» را تحویل شبکه نسیم بدهد و به تعهدش عمل کند.
سرانجام ماجرا: ناصر قدیر کاشانی تهیه‌کننده «دورهمی» مصاحبه‌ای با خبرآنلاین انجام داد و گفت: «در رابطه با برنامه دورهمی، تا پایان دورهمی۴ همه برنامه‌ها تولید، به سازمان تحویل و پخش شد. موضوع قرارداد دورهمی ۵، تولید ۱۰۰ برنامه بوده که تا الان ۸۰ قسمت تولید و تحویل و پخش شده و ۴۵ قسمت دیگر هم تولید و تحویل سازمان شده اما به تشخیص و تصمیم آقای جبلی، رئیس سازمان صدا و سیما پخش نشده. یعنی ما هیچ تعهدی برای تولید و تحویل برنامه دورهمی به سازمان نداریم.» او درباره شکایت صدا و سیما از خودش و مدیری که منجر به جریمه نقدی هنگفتی شده است هم توضیح داد: «در مرحله کارشناسی است و هنوز تصمیمی نگرفتند.»
صف‌بندی ماه/ عادل اسم رمز دعوا
آنچه رخ داد: عادل فردوسی‌پور در برنامه اینترنتی «فوتبال 360» مصاحبه‌ای با همایون شجریان انجام داد که در مقیاس بالا دیده شد. دلیل: هم شجریان سال‌هاست مصاحبه انجام نداده و هم مقابل دوربین وجهی دیگر از زندگی شخصی و حرفه‌ای‌اش را به نمایش گذاشت.
واکنش‌هایی که داشت: اصل گفتوگو و بریده‌های آن به کرات در فضای مجازی دست به دست شد و حتی رسانه‌های رسمی هم به آن ارجاع دادند. با این حال سایت رجا نیوز معتقد بود فردوسی‌پور بعد از «نود» روزگاری خوش ندارد: « عادل فردوسی‌پور که همیشه در صدر حواشی ورزش ایران قرار داشت، این روزها مجبور است تا دست به‌دامن هر سلبریتی بشود تا با حضور در برنامه فوتبال ۳۶۰، مرهمی بر غم فراموش شدن او باشد.» برخی رسانه‌ها از جمله شرق اما نظری عکس داشتند: «تازه‌ترین ضربه‌ای که عادل به آنهایی زده که تصور می‌کردند با دوری از تلویزیون از یادها می‌رود و کارش کم‌رنگ می‌شود، گفتوگو با همایون شجریان است.»
سرانجام ماجرا: قسمت دوم مصاحبه فردوسی‌پور با شجریان هنوز منتشر نشده است. احتمالا درگذشت پیاپی چند هنرمند و اتفاقات تلخ دیگر عامل آن باشد. در این ماه همچنین فردوسی‌پور برنده جایزه بهترین چهره تلویزیونی از جشن حافظ به خاطر «فوتبال 360» شد و طی یک سخنرانی احساسی از همه مردم تشکر کرد.
خط و نشان ماه/ ضد‌حمله به مافیا
آنچه رخ داد: «شورای راهبری مجمع «رصتا» با هدف آنچه «تامین منافع ذی‌نفعان و کاربران» خوانده است و به توصیه رئیس سازمان صداوسیما، به جدول پخش برنامه‌های شبکه نمایش خانگی ورود می‌کند.» این خبری است که ایسنا به نقل از رئیس شورای راهبری مجمع رسانه‌های صوت‌و‌تصویر فراگیر ایران (رصتا) منتشر کرد. این خبرگزاری نتیجه گرفت: «گویا تصمیم جدید ساترا در پی تولید و انتشار برنامه‌های مافیا و برخی برنامه‌های مشابه اتخاذ شده و مجمع رصتا به عنوان مجمع صنفی، مأموریت پیدا کرده است تا چارچوبی را برای تعیین جدول پخش سکوهای نمایش خانگی طراحی کند تا از این پس شاهد پخش همزمان برنامه‌های مشابه در شبکه نمایش خانگی نباشیم.»
کمی پیش‌تر حسین مهری که جزو بازیگران فعال حاضر در مسابقات مافیایی است به خبرگزاری فارس گفته بود: «به عقیده من این بازی با یک سیاست نادرست وارد کشور شده است؛ بازی‌ای که تفرقه‌انداز است و مهارت دروغ گفتن را در افراد رشد می‌دهد.»
واکنش‌هایی که داشت: در هفت صبح نوشتیم اگر واقعا نظر تلویزیون مقابله با مافیا‌ست پس چرا خودش چنین مسابقه‌ای را تولید و پخش می‌کند؟ کاربران هم عقیده داشتند این مسابقات طرفدار زیاد دارد و اگر جز این بود ساخته نمی‌شد. خیلی‌ها هم علیه حسین مهری جبهه گرفتند.
سرانجام ماجرا: پخش «شب‌های مافیا؛ زودیاک»، «پدرخوانده 2» و «ضد» ادامه دارد و ظاهرا فصل بعدی آن‌ها در راه است.
سانسور ماه/ ممیزی دایی و پدر سالار
آنچه رخ داد: علی پروین در سالگرد تولدش یک مصاحبه انجام داد و در بخشی از آن راجع به مسابقه پرسپولیس و النصر صحبت کرد. او عقیده داشت نمی‌بایست از تیم عربستانی می‌ترسیدیم و بازیکن‌های مطرح ما چیزی از رونالدو کم ندارند. برای اثبات نظرش نام چند فوتبالیست را به زبان آورد اما اسم علی دایی در تلویزیون سانسور شد. ممیزی پر سر و صدای دیگر به سریال «پدر سالار» برمی‌گردد. وقتی عروس و داماد برای رهن خانه‌ای به مشاور املاک مراجعه می‌کنند، قیمت اعلامی از سوی مشاور املاک سانسور می‌شود.
واکنش‌هایی که داشت: هجمه علیه تلویزیون بالا گرفت و تحلیل‌های متعددی منتشر شد. مثلا ایسنا نوشت: «پاسخی از سوی سازمان صداوسیما درباره دلایل این تصمیم و مجرای تصمیم‌گیرنده اعلام نشده است؛ اما از آنجا که رئیس فعلی، خود از قدیمی‌های رسانه ملی در عرصه خبر و اطلاع‌رسانی است و از همان بدو ورود هم طرح تحولش را با اتخاذ شعار شفاف‌سازی در حوزه خبر آغاز کرد و بر اصل «اعتمادسازی» پافشاری داشت، باید دید چنین رویکردی در رسانه ملی درنهایت با چه واکنشی از سوی پیمان جبلی مواجه خواهد شد.» البته در نهایت جبلی و همکاران پاسخی در این باره نداشتند .
سرانجام ماجرا: درباره سانسور قیمت خانه هم چند روز شاهد واکنش و تحلیل بودیم و در نهایت همه چیز به حالت عادی بازگشت!
گنج ماه/ تسلیم برابر سرزمین مادری
آنچه رخ داد: سال گذشته رئیس سازمان صداوسیما از رفع مشکل سریال «سرزمین مادری» گفت و ابتدای سال رئیس سیما فیلم از پخش آن خبر داد. زمان گذشت و خبری نبود تا این‌که مصاحبه کمال تبریزی و اعلام بی‌خبری از تصمیم تلویزیون، شائبه تداوم توقیف «سرزمین مادری» را تقویت کرد. به یک‌باره اما اعلام شد پخش سریال در شبکه سه شروع خواهد شد.
واکنش‌هایی که داشت: «سرزمین مادری» روی آنتن شبکه سه نرفت و سر از سامانه تلوبیون در‌آورد. این اتفاق منشا چند گمانه‌زنی شد؛ از‌جمله این‌که تلویزیون همچنان نگران واکنش و اعتراض است و… . خبرآنلاین هم نتیجه گرفت: «طبیعتا تلویزیون به پذیرش این ماجرا رسیده که مخاطبانش را از دست داده که پس از این‌همه هزینه و گذشت ۱۰ سال در نهایت تصمیم گرفته سریالش را به تلوبیون بفروشد یا حتی اهدا کند. آن‌هم به تلوبیونی که همواره برنامه‌های صداوسیما را پوشش می‌دهد.» سریال کمال تبریزی به شکل هفتگی از تلوبیون منتشر شد و خیلی زود موجی از تحسین را به خود دید.
سرانجام ماجرا: مسئولان سیما وقتی با حجم بالای تمجید نسبت به «سرزمین کهن» مواجه شدند، تصمیم گرفتند آن را به شکل هفتگی از شبکه سه هم پخش کنند. حالا تلوبیون و شبکه سه محل پخش این سریال پر‌بازیگر هستند.
افسوس ماه/ حسرت برای فردین
آنچه رخ داد: در هفته اول مهر ماه، سلسله نشست‌های «برسینمای ایران چه گذشت» طی چهار شب توسط سازمان سینمایی سوره حوزه هنری با میزبانی امیر قادری نویسنده و منتقد سینما در پردیس سینمایی آزادی برگزار شد. این جلسات محل بیان حرف‌هایی تازه بودند و تا مدت‌ها نقل محافل علاقه‌مندان به سینما .
واکنش‌هایی که داشت: یکی از مهم‌ترین اظهارنظرات مربوط به فریدون جیرانی است که با افسوس از توصیه‌ای که محمد‌علی فردین داشته یاد کرد و گفت: «من با فردین از سال ۱۳۵۷ دوست شدم و در همان سال با او مصاحبه کردم که در مجله فیلم و سینما چاپ شد. همچنین سال ۱۳۷۸ فردین را در خانه مرحوم ضیاءالدین دری دیدم که دیگر خسته و تکیده و تقریبا نابود شده بود؛ اما عاشق صدای دوربین بود. فردین گفت پیشنهاد بازی در یک سریال تلویزیونی دارد و من اشتباه کردم به او گفتم که بازی نکن زیرا خاطراتت از بین می‌رود. فردین به من جواب داد کدام خاطره؟ خاطرات به درد من نمی‌خورد؛ من الان عاشق صدای دوربین هستم.» جیرانی این صحبت‌ها را نوعی اعتراف‌نامه دانست و برای سرنوشت فردین حسرت خورد.
سرانجام ماجرا: نام محمد‌علی فردین از سال پیش و اکران مستند «برزخی‌ها» سر زبان‌ها افتاده. خاطره جیرانی هم بهانه‌ای بود تا ستاره سال‌های دور سینمای ایران یک بار دیگر در کانون توجه قرار بگیرد.
بودار ماه/ رجبی گیر افتاد؟
آنچه رخ داد: رضا پیشرو (رپر) در کلیپی با حالتی خاص به هوادارانش گفته بود:« ما اینجا داریم زحمت می‌کشیم و هیچ‌کس قدر ما را نمی‌داند. شما نمی‌دانید که چه بلایی داره سر ما میاد» این جمله توسط طرفدارانش و دیگران «میم» شده و به کرات مورد استفاده قرار می‌گیرد. در یکی از قسمت‌های برنامه «خودمونی» شبکه سه، مهران رجبی کامنت یکی از مخاطبان که خود را رضا پیشوایی معرفی کرده بود، خواند. جملات متعلق به پیشرو بود و رجبی خطاب به نویسنده گفت: «رضا جان من نمی‌دانم کجا شما را دیدم و چه بلایی بر سرت اومده، منظورت را واضح‌تر بیان کن و…» (نقل به مضمون)
واکنش‌هایی که داشت: ویدئوی «خودمونی» با کلیپ رضا پیشرو تدوین شد و در فضای مجازی چرخید. همه هم از آن به عنون اشتباه هولناک رجبی و «خودمونی» یاد کردند. حتی سایت تابناک تیتر زد: «گاف تاریخی مهران رجبی فراتر از دولاب امیر!» ماجرای دولاب امیر اشاره به اشتباه سرهنگ علیفر دارد که در شرایطی مشابه طعمه یک نفر پس از دستکاری ویکی‌پدیای استادیوم شهر نیس فرانسه شد.
سرانجام ماجرا: مهران رجبی و «خودمونی» به روی خود نیاوردند. برخی کاربران عقیده دارند طبیعی است که مجری از ماجرای کلیپ پیشرو بی‌اطلاع باشد. عده‌ای هم معتقدند سازندگان «خودمونی» تعمدا این گاف را حذف نکردند تا نام برنامه سر زبان‌ها بیفتد.
نسنجیده ماه/ توئیت یک مجری
آنچه رخ داد: نام محمدرضا شهبازی در چند ماه اخیر زیاد در رسانه‌ها دیده می‌شود. بعد از اعتراض پیاپی نسبت به بازگشت گلزار و رشیدپور، یک توئیت او حاشیه‌ساز شد. مجری شبکه دو در توئیتی نوشت: «فردوس کاویانی درگذشت. خدا رحمتش کنه. زردشتی بود اما ان‌شاءالله به خاطر لحظات خوشی که برای ما ساخت، امیرالمومنین با روی گشاده ازش استقبال کنه.»
واکنش‌هایی که داشت: خیلی زود موجی انتقادی به راه افتاد. اسفندیار اختیاری، نماینده ایرانیان زرتشتی مجلس در مراسم تشییع فردوس کاویانی گفت: «فردوس کاویانی یک ایرانی زرتشتی بود، اما هم نداشت.» عطاالله مهاجرانی هم در توئیتی نوشت: «زرتشتی بود اما! نداریم. اسلام آئین یهود و مسیحیت و زرتشت و صابئین را به رسمیت می‌شناسد و اهل نجات می‌داند و به کلمه سواء که توحید است فرا می‌خواند.»
این هم از مطلب پرویز پرستویی خطاب به پیمان جبلی: « برای شادی روح صدا و سیمای از دست رفته هم که شده، این آدم کوتوله‌های بی‌ادب و بی‌مزه‌رو بریزید بیرون و بیشتر از این تن صدا و سیما‌رو توی گور نلرزونید.» روزنامه جوان اما موضعی دیگر داشت: «حقیقت ماجرا این است که محمدرضا شهبازی در اظهارنظری پیرامون درگذشت فردوس کاویانی نه‌تنها به آن مرحوم هیچ توهینی نکرده بود، بلکه با ادبیات و لحنی کاملاً مؤدبانه و مثبت از وی یاد و به این بازیگر پیشکسوت ادای احترام کرده بود.»
سرانجام ماجرا: تمام شد و رفت!
تلخ ماه/ پاییز هنرمندان
آنچه رخ داد: مرگ حق است نه این‌گونه! فردوس کاویانی سال‌ها بیمار بود و از عرصه هنر دور. آتیلا پسیانی شور زندگی داشت اما بیماری امانش را برید. اکبر قدمی نیز دور از وطن و پس از تحمل بیماری جان سپرد. امرالله صابری را نیز در مهرماه از دست دادیم. همه این رفتن‌ها تلخ است اما گزنده‌تر فاجعه رخ داده برای داریوش مهرجویی و همسرش وحیده محمدی‌فر است. جزئیات را می‌دانید و از روند پرونده مطلعید. فقط می‌توان گفت حیف و افسوس.
کارنامه: امرالله صابری اغلب در نقش فرعی دیده شد که حضورش در «هامون» بیشتر در اذهان مانده. او پیش و پس از آن همکاری با داریوش مهرجویی را تجربه کرد. کارگردان صاحب سبک سینمای ما که زندگی را جوری دیگر می‌دید و حرف‌های مهم را در قالبی همه‌فهم و دلنشین روایت می‌کرد. همسر نویسنده مهرجویی در فیلم‌های متاخر همراه او بود. فردوس کاویانی بی‌حاشیه بود و آرام. او خالق شخصیت‌های دوست‌داشتنی زیادی است که چند مورد آن در آثار مهرجویی به‌بار نشسته، مثل «اجاره‌نشین‌ها» و «بانو». آتیلا پسیانی سال‌ها در سینما، تلویزیون و تئاتر درخشید و بازیگرانی تربیت کرد؛ مثل سحر دولتشاهی. در کارنامه اکبر قدمی فیلم و سریال زیاد دیده می‌شود و عمده شهرتش با آثار تلویزیونی است؛ نمونه‌اش «خواب و بیدار».
