پایان ماه عسل در ویژه‌برنامه‌های افطار تلویزیون
روزنامه هفت صبح، احمد رنجبر | «ماه عسل» معروف‌ترین برنامه رمضانی تلویزیون است که یک دهه روی آنتن بود و پس از اوجی ناگهانی با حضور احسان علیخانی توانست مخاطبان زیادی را به سمت خود جلب کند. مثل هر برنامه موفق دیگری، خیلی زود کپی‌های «ماه عسل» سر از شبکه‌های مختلف در‌آورند که هیچ کدام موفق نشدند. اعتراض بیننده‌ها و رسانه‌ها هم تاثیری نداشت تا اینکه امسال افتاد اتفاقی که باید. در رمضان 1402 هیچ‌کدام از برنامه‌های ویژه افطار از فرمول «ماه عسل» که مبتنی بر روایت‌های مردم از تجربیات خاص‌شان در زندگی بود، پیروی نمی‌کنند.
مورد اول| قصه‌ای که سرآمد
خداحافظی احسان علیخانی از «ماه عسل» سال 97 اتفاق افتاد؛ خودش به‌درستی معتقد بود که عمر برنامه به‌سر رسیده و ادامه دادن آن افتادن در دام تکرار است. تصور موفقیت علیخانی پس از جدایی از این برنامه کمی سخت بود اما درخشش «عصر جدید» و سپس «جوکر» نشان داد او بهترین تصمیم را گرفته.
سال 98 شبکه سه برنامه‌ای مشابه با اجرای رسالت بوذری را جایگزین کرد و دیگر شبکه‌ها هم الگوی «ماه عسل» را ادامه دادند. فصل مشترک انتقادها این بود وقتی برنامه‌ای به‌عنوان سرمشق اعلام تعطیلی می‌کند، چرا کپی‌های آن روی آنتن می‌رود؟ حالا مهم‌ترین تصمیم مدیران تلویزیون حذف کپی‌های «ماه عسل» در رمضان امسال است.
مورد دوم| و باز هم شبکه سه
چهار سال طول کشید تا شبکه سه بتواند برنامه‌ای متفاوت از «ماه عسل» تحویل مخاطبان دهد. امسال در لحظات پیش از افطار، «محفل» روی آنتن می‌رود که یک دورهمی مذهبی با حال و هوایی متفاوت است. این برنامه را رسالت بوذری اجرا می‌کند و حامد شاکرنژاد، احمد ابوالقاسمی، حجت‌الاسلام و‌المسلمین قاسمیان، رضوان درویش از کشور سوریه و حسنین حلو از کشور عراق، کارشناسان ایرانی و بین‌المللی برنامه هستند. «محفل» برنامه‌ای نوآورانه است و جنسی کاملا متفاوت با «ماه عسل» دارد و به همین نسبت موج‌آفرینی، حاشیه‌ها و نیز مخاطبانش فرق می‌کند.
مورد سوم| زندگی پس از زندگی
شبکه چهار امسال نیز برای لحظات پیش از افطار، سراغ برنامه «زندگی پس از زندگی» رفته است. این برنامه با اجرای عباس موزون روایت افرادی است که در تجربه مرگ تقریبی، از کالبد جسم خارج شدند و عالم برزخ را درک کردند و بازگشتند. «زندگی پس از زندگی» اولین برنامه‌ای بود که پس از «ماه عسل» پیشنهادی تازه برای برنامه‌سازی پیش از افطار داشت. محتوای خاص برنامه از فصل اول تاکنون محل تضارب آرا بوده است. جدا از این، به‌نظر می‌رسد پس از چهار فصل، «زندگی پس از زندگی» آرام‌آرام جذابیت اولیه خود را از دست می‌دهد و چه بسا سال بعد شبکه چهار باید دنبال اجرایی کردن ایده‌ای نو باشد.
مورد چهارم| ایده‌های شکست خورده
«دعوت» شبکه یک با اجرای حجت‌الاسلام محمد برمایی شبیه‌ترین برنامه به «ماه عسل» بود که امسال جای خود را به «مردم دوست‌داشتنی» با اجرای محمد‌جعفر خسروی داده است. برنامه با محور مصاحبه با فعالان تولید دانش‌بنیان می‌گذرد که پیش‌تر مشابه آن را در دیگر برنامه‌های تلویزیونی دیده بودیم.
مصاحبه‌های طولانی لطمه‌ای بزرگ به «مردم دوست‌داشتنی» زده است. «چند روایت معتبر» ویژه‌برنامه افطار شبکه دو است که هر بار میزبان طیفی از مردم جامعه می‌شود؛ مثل معلمان، ورزشکاران زورخانه‌ای و… . روایت مهمان‌ها آشناست اما برنامه ساختاری متفاوت دارد که خب این تلاش مورد توجه مخاطبان انبوه قرار نگرفته و نام «چند روایت معتبر» سر زبان‌ها نیفتاده.
مورد پنجم| کاملا معمولی
شبکه پنج ویژه‌برنامه «تا نیایش» را از مشهد مقدس پخش می‌کند که تکیه آن بر تصاویر حرم امام رضا(ع) و صحبت‌های مجری است. «چشمه» شبکه افق دنبال تحلیل نقش مسجد در روزگار اکنون است و عمده مهمان‌ها فعالان این حوزه هستند. گفت‌و‌گوها «معمولی» است و فاقد نکته‌هایی نو.
«دریاب» با اجرای کاظم احمدزاده از شبکه قرآن پخش می‌شود که بیشتر زندگی چهره‌های شاخص مذهبی را مرور می‌کند. شبکه سلامت بار دیگر «ماه ماه» با اجرای اسماعیل باستانی را در کنداکتور قرار داده. این برنامه در گفت‌و‌گو با کارشناسان حوزه سلامت، پزشکی و… نسبت روزه و رمضان با مسائل اجتماعی را بررسی می‌کند. گفت‌و‌گوها مطول است و غالب آنچه در «ماه ماه» بیان می‌شود، جدید نیستند… . در شماره‌های بعد با جزئیات بیشتر، برنامه‌های افطار را بررسی خواهیم کرد.
