بلال پسر پرحاشیه اردوغان در ایران چه میکرد؟
روزنامه هفت صبح، فاطمه رجبی | سفر رجب طیب اردوغان به ایران و حرفهایی که در این سفر زده بازتاب زیادی بین رسانههای ایران و ترکیه داشت اما آنچه از چشم رسانههای ایرانی دور ماند و به چشم ترکها آمد حضور پسر جنجالی اردوغان در این سفر بود. البته در عکسهای منتشر شده در رسانهها و فضای مجازی از اعضای هیاتها، تصویر بلال اردوغان فرزند ارشد رئیسجمهور ترکیه هم دیده میشود.
اما توجه ایرانیها به این موضوع وقتی جلب شد که روزنامه ملی گازته با رویکردی کنایی و انتقادی درباره این حضور نوشته است:«بلال اردوغان پسر رئیسجمهور نیز در سفر وی به تهران حضور داشت. البته ماموریت بلال اردوغان در این سفر مشخص نیست.»برای کسانی که از حاشیههای اطراف اردوغان کوچک خبر ندارند این سوال پیش میآید که چه چیز همراهی پدر توسط پسر اینقدر عجیب است اما وقتی بدانید چه حرف و حدیثهایی حول محور او میچرخد نظرتان عوض میشود.
بلال اردوغان کیست؟
نجمالدین بلال اردوغان سومین فرزند رجب طیب اردوغان است که در سال ۱۹۸۱ متولد شد. پس از پایان تحصیلات دبیرستان در سال ۱۹۹۹ به آمریکا رفت و در دانشگاه علوم سیاسی جان اف کندی مشغول به تحصیل شد. در سال ۲۰۰۴ و پایان تحصیلات، مدتی به عنوان کارآموز در بانک جهانی به کار پرداخت و در سال ۲۰۰۶ پس از هفت سال دوری از وطن به ترکیه بازگشت.
این سالها دوران محبوبیت پدرش در عرصه سیاست بود. بلال بلافاصله وارد عرصه تجارت شد و یکی از سه سهامدار اصلی شرکت BMZ یکی از بزرگترین شرکتهای حمل و نقل دریایی ترکیه شد. او همچنین در هیات مدیره «بنیاد آموزش و جوانان ترکیه» (تورک گِیو) TURKGEV نیز عضویت دارد؛ بنیادی که خود را یک سازمان غیردولتی میداند اما به اعتقاد رسانههای منتقد دولت این سازمان به محلی برای پولشویی و تیغ زنی شرکتهای ترکی تبدیل شده است.
حروف اول نامهای بلال، مصطفی و ضیا نام شرکت BMZ را میسازند. شرکت حملونقل دریایی که سهامداران اصلی آن بلال اردوغان، مصطفی اردوغان و ضیا ایلگن یکی از نزدیکان خانواده اردوغان هستند و تا چند ماه پیش بدون هیچ دردسری با کشتیهای نفتکش به تجارت دریایی مشغول بودند. آنها حتی چند سال پیش که بلال یک کشتی ۹۶ متری به ناوگان دریایی خانوادگی خود اضافه کرد، پدرش در مصاحبههای مطبوعاتی سعی کرد با «قایق» خواندن آن کشتی، این خرید را بیاهمیت جلوه ده.
د اما سپتامبر گذشته، اخبار مربوط به خرید دو نفتکش جدید از سوی شرکت BMZ بار دیگر نام بلال را بر سر زبانها انداخت. طبیعتا اینبار نمیشد اسم این کشتیها را قایق گذاشت. خرید دو نفتکش آن هم در بحبوحه بحران سوریه و شایعات فراوان درباره فروش نفت داعش و درآمد میلیون دلاری داعشیها صحبتهای بسیاری را بر سر زبانها انداخت.
رشوهخواری ۱۷میلیون دلاری
۱۷ دسامبر ۲۰۱۳ اداره مبارزه علیه جرائم مالی و درآمدهای مجرمانه وابسته به دایره امنیت استانبول، ۴۷ نفر از جمله پسران وزیران کشور، اقتصاد و محیطزیست کابینه رجب طیب اردوغان را دستگیر کرد. پلیس در همان موج اول دستگیریها، حدود ۱۷.۵میلیون دلار پول رشوه را توقیف کرد و ۹۱ نفر از مقامات دولتی، وابستگان این مقامات و تجار نزدیک به حکومت به حکم دادستانهای مبارزه با فساد در بازداشت قرار گرفتند.
همچنین روزنامههای مهم ترکیه عنوان کردند که تحقیقات جدیدی در راه است که در آن پای پسر و داماد نخستوزیر، یعنی بلال و احمد بوراک هم به میان خواهد آمد. با وسط کشیده شدن نام پسر و داماد اردوغان، افسران پلیس مامور اجرای احکام در دایره امنیت استانبول از انجام ماموریت سرباز زدند. همچنین معاون دادستان عمومی که نزدیک به نخستوزیر بود، دستگیریهای جدید را تایید نکرد.
رجب طیب اردوغان که در آن زمان نخستوزیر ترکیه بود، با صدور حکمی ۲۵۰ افسر پلیس از جمله مسئولان واحدهای مبارزه با جرائم اقتصادی، قاچاق و جرائم سازمان یافته را از کار برکنار کرد. در پایان، این ماجرا به فرصتی برای اردوغان تبدیل شد تا دستگاه پلیس و قضا را از مخالفانش تصفیه کند و حلقه اطرافیان او دست بازتری برای کسب منافع مالی پیدا کردند.
پرونده بُزخری زمین در استانبول
پس از افشای جزئیات رشوهخواری، در تاریخ ۱۹ اکتبر ۲۰۱۵ موضوع زمین خواری بنیاد «تورک گیو» در رسانهها مطرح شد. بلال و سمیه اردوغان از اعضای هیات مدیره این نهاد غیردولتی هستند و بر اساس اتهامات وارده، قطع زمین بزرگی را در استانبول به قیمتی ۲۰۰ بار نازلتر از قیمت واقعی خریداری کردهاند.
این قطعه زمین ۷۸۹ هزار متر مربع وسعت داشت و به قیمت ۳ میلیون لیر ترکیه به این نهاد فروخته شد در حالی که ارزش واقعی آن ۶۰۶ میلیون لیر بود.گفته می شود که بلال با استفاده از نفوذ پدرش، زمینهای خوب را به قیمت بسیار نازل برای بنیاد خود خریداری میکرده است و شرکتهای بزرگ ترکیه برای ادامه کسب و کار مجبور بودهاند که زمینهای خود را با بهایی پایینتر از قیمت واقعی به آقازاده اردوغان پیشکش کنند.
فرار آقازاده به ایتالیا
مدتی بعد در پی شکست حزب عدالت و توسعه در به دست آوردن اکثریت مجلس، بلال اردوغان به همراه خانواده عازم بولونیای ایتالیا شد. رسانههای دولتی ادامه تحصیل وی در دانشگاه جان هاپکینز را دلیل خروج وی از کشور عنوان کردند.بلافاصله اسناد و مدارکی در فضای مجازی منتشر شد که نشان میداد بلال با ویزای دو ساله تحصیلی و مبالغ کلانی پول از کشور خارج شده است.
همچنین مشخص شد که اردوغان با این اقدام قصد داشته تا مشخص شدن نتایج دور دوم انتخابات مجلس، بلال را در خارج از کشور نگه دارد تا در صورت شکست حزب، این عضو خانواده تحت پیگرد قانونی قرار نگیرد. او مدتی بعد اعلام کرد که به ترکیه برمیگردد و چنین هم کرد و حالا در کنار پدرش در سفری بسیار مهم به ایران دیده میشود.