ایرلاین‌ها زیر ذره‌بین افکار عمومی
روزنامه هفت صبح، سارا سبزی| ماجرای قیمت بلیت هواپیما بعد از گذشت 27 روز از سال جدید، هنوز هم به نتیجه نرسیده است و تکلیف قیمت‌های جدید بلیت هواپیما مشخص نیست. مسافرانی که هواپیما یکی از گزینه‌های آنها برای جابه‌جایی است، منتظرند ببینند قیمت‌ها چند درصد افزایش پیدا می‌کند؟ البته با توجه به برخی خبرها و عملکرد ایرلاین‌ها پیش از سال جدید، می‌توان تخمین زد که حداقل افزایش قیمت چقدر خواهد بود.
شرکت‌های هواپیمایی اواخر دی ماه سال 1401 بدون دریافت مجوز قیمت بلیت را افزایش دادند و به این ترتیب نرخ بلیت پروازهای داخلی به‌طور متوسط 30درصد افزایش پیدا کرد. دو هفته بعد از این ماجرا مدیر کل بازرسی و نظارت بر خدمات سازمان حمایت، از جریمه 10میلیارد تومانی یک شرکت هواپیمایی به دلیل گرانفروشی بلیت خبر داد و گفت که هنوز مجوز قانونی صادر نشده و اگر افزایشی صورت گیرد، غیرقانونی است. سال گذشته همین میزان افزایش قیمت برای بلیت هواپیما تصویب شد و سازمان هواپیمایی کشور هم مجوز آن را دریافت کرد، اما اعمال نشد.
آخرین مصوبه تغییر قیمت بلیت هواپیما مربوط به نیمه دوم سال 1400 است. ارقام فعلی بلیت هواپیماها نه رضایت شرکت‌های هواپیمایی را همراه دارد و نه مصرف‌کنندگان را. این شرکت‌ها اعتقاد دارند که ادامه حیات اقتصادی‌شان به نرخ بلیت گره خورده و افزایش قیمت ارز در ماه‌های گذشته، هزینه شرکت‌های هواپیمایی را به شدت افزایش داده و ایرلاین‌ها از این بیشتر نمی‌توانند منتظر ابلاغ نرخ‌های مصوب در شورای‌عالی هواپیمایی بمانند.
از طرف دیگر مسافران هم قیمت‌های فعلی را بسیار بالا و غیرمنصفانه می‌دانند. چند ماه پیش حرمت الله رفیعی، رئیس انجمن صنفی دفاتر خدمات مسافرتی به شدت از شرکت‌های هواپیمایی انتقاد کرد و آنها را به بنگاه‌های اقتصادی تشبیه کرده بود که با پول مردم هواپیمای فرسوده وارد می‌کنند و دوباره برای تعمیر و بازسازی آن هم پول دریافت می‌کنند. سازمان هواپیمایی کشور به طور کلی موضوع فرسوده بودن ناوگان هوایی ایران را رد می‌کند.
او گفته بود که « این شرکت‌ها دست در جیب مردم می‌کنند، وام و تسهیلات ویژه می‌گیرند و هواپیمای فرسوده وارد می‌کنند. آنها باز هم برای قطعات فرسوده این هواپیماها وام می‌گیرند و برای بار سوم هم قیمت‌های گران به مردم می‌دهند. در دنیا ساعت- نفر- پرواز را حساب می‌کنند و به ازای آن در نهایت 30 دلار می‌گیرند، اما الان شما در مسیرهای مختلف بیش از 80 دلار تا 100 دلار می‌گیرید.
باید حداکثر 30 دلار بگیرید. در دنیا مردم را سوار هواپیمای لوکس می‌کنند و 30 دلار می‌گیرند. چرا صنعتی که زیان‌ده است، در این شرایط تحریم اینقدر متقاضی دارد؟ همه در این شرایط تحریم متولد شده‌اید و بنگاهداری می‌کنید و جیب مردم را می‌زنید. چه میزان ارز هزار تومانی و 4200 تومانی به ایرلاین‌ها دادید که هواپیمای نو وارد کنند؟ برای چه منظوری ارزهای دولتی و نیمایی داده شده؟ در این شرایط سود حاصله ایرلاین‌ها بیش از 50 درصد است.»
همه در انتظار ستاد تنظیم بازار
سازمان هواپیمایی کشور می‌گوید نوبت سازمان حمایت از مصرف‌کننده و ستاد تنظیم بازار است که وظیفه‌شان را برای تعیین قیمت بلیت انجام دهند. جعفر یازرلو، سخنگوی سازمان هواپیمایی به هفت صبح درباره وضعیت افزایش قیمت بلیت هواپیما در سال جدید توضیح می‌دهد و می‌گوید که « از آذر یا دی سال 1400 که قیمت بلیت مصوب شد، تا امروز افزایش قیمت دوباره‌ای انجام نشده و در تعطیلات نوروز هم به شیوه‌ای سختگیرانه روی این موضوع نظارت داشتیم.
ما از سال گذشته جدول‌های افزایش هزینه‌ها را با سازمان حمایت از مصرف‌کنندگان مطرح کردیم و موافقت آنها را گرفتیم. سازمان هواپیمایی کشوری تنها متولی قیمت‌گذاری نیست. شورای عالی هواپیمایی کشوری قیمت‌ها را مشخص و به ما اعلام می‌کند و بعد هم نوبت سازمان حمایت از مصرف‌کننده و ستاد تنظیم بازار است.
هفته گذشته جلسه‌ای در وزارت راه و شهرسازی داشتیم و شرایط، اقلام و هزینه‌های جدید را اعلام کردیم. سال گذشته ایرلاین‌ها تقاضای 30درصد افزایش قیمت را داشتند و ما هم مجوزش را گرفته بودیم، اما ابلاغ نشد. شاید در سال جدید و با شرایط اقتصادی فعلی این رقم تغییر کند، اما تا زمانی که ستاد تنظیم بازار قیمت‌ها را ابلاغ نکند، هیچ افزایش قیمتی نخواهیم داشت.»طبق گفته‌های یازرلو، در حال حاضر سازمان هواپیمایی کشوری نظر خود را در مورد قیمت‌ها اعلام کرده و شاید نیمه‌های اردیبهشت یا پایان آن قیمت‌های جدید اعلام شود.
اصلا هواپیمای فرسوده نداریم
بر اساس مصوبه آذر 1400 قیمت فعلی بلیت هواپیما بر اساس هر ساعت-صندلی- پرواز 35 دلار و بر پایه نرخ دلار 25 هزار تومان ابلاغ شده است. سازمان هوایی کشور در پاسخ به این پرسش که آیا قیمت‌هاي فعلی تناسبی با وضعیت ناوگان هوایی کشور دارد یا خیر؟ به هفت صبح می‌گوید که ما اصلا ناوگان فرسوده نداریم و میانگین عمر آن 26 سال است:
«وقتی می‌گوییم فرسوده یعنی قبول می‌کنیم هواپیماهایمان به درد نمی‌خورند و مردم هراس پیدا می‌کنند. وقتی قطعه‌ای به طور کامل عوض می‌شود، آن هواپیما تبدیل به یک هواپیمای جدید می‌شود. قطعات در هواپیما یا باید چند هزار ساعت سورتی پرواز داشته باشد که عمرشان تمام شود یا عمر تقویمی آنها تمام شده باشد که ما هم آن قطعه را عوض می‌کنیم.
وقتی ما در یک هواپیما موتور می‌گذاریم، یعنی آن هواپیما جدید است. شاید برخی شرکت‌ها هواپیماها را خوب رنگ‌آمیزی نکردند و تصور می‌شود فرسوده هستند. از هواپیماهایی استفاده می‌کنیم که هرگز فرسوده نیستند و نو می‌شوند. مادامی که مردم سوار هواپیما می‌شوند یقین داشته باشند که همه نکات ایمنی آن بررسی شده است.»
یازرلو تاکید دارد که کارشناسان و متخصصان صنعت هوایی به هیچ عنوان به هواپیمایی که ذره‌ای ایراد داشته باشد اجازه پرواز نمی‌دهند و قرار است هفته آینده خبرهای خوبی منتشر شود که طبق آنها عمر ناوگان ما پایین می‌آید و تعدادش هم افزایش پیدا می‌کند: «آمریکا ما را دو مرحله تحریم کرده است. یک بار گفتند باید هواپیمای بالای 20 سال بخرید و یک بار هم می‌گویند سقف پرداخت شما محدود است. در نتیجه ما نمی‌توانیم هزینه آن هواپیما را بپردازیم.
باز هم با این شرایط و فضای تحریم، چرخ صنعت هواپیمایی را با ایمنی می‌گردانیم.» او درباره این سوال که با افزایش قیمت بلیت احتمال ریزش مسافران داده می‌شود یا خیر هم، پاسخی منفی می‌دهد و می‌گوید که « به هیچ عنوان! من بعید می‌دانم که با توجه به شرایط اقتصادی و شاخص‌هایی که در حوزه قیمت ایجاد شده است ریزشی داشته باشد.»
