مروری بر ۵ترانه معروف که برای فوتبال ایران خوانده شد

روزنامه هفت صبح، اکرم احمدی| «مرد فوتبال جهان زاگالو، ديدي خوردي از ايران زاگالو. اگه ايران رو ميشناختي تو زاگالو ، نمیاومدي و نميباختي تو زاگالو.» شاید ماریو زاگالو اولین و آخرین برزیلی باشد که به طور اختصاصی برای او در ایران ترانه سرودهاند و آواز خواندهاند. مربی برزیلی که بعد از اینکه تیم کشورش را قهرمان جام جهانی فوتبال 1970 مکزیک کرد، در سال 1976 مربی کویت شد و به سران این کشور قول داد کویت را به یک قدرت مطرح فوتبال بدل کند.
همان سال تیم کویت در فینال جام ملتهای آسیا در ایران با تک گل علی پروین در ورزشگاه یکصدهزار نفری شکست خورد تا یک ترانه پر از کری خوانی برای یک مربی برزیلی در تاریخ موسیقی ایران ثبت شود. ترانهای که مدام به او گوشزد میکرد اگه ایران رو میشناختی زاگالو، نمیاومدی و نمیباختی زاگالو. این ترانه را ضیا آتابای خواننده پاپ قبل از انقلاب از روی ترانه «مرد دریای خزر زنگالو» اثر حسن خوشدل آهنگساز گیلانی ساخت. این ترانه تراژدی صیادی است که به دریای طوفانی میزند اما هیچ وقت بر نمیگردد. ضیا محتوای ترانه را تغییر داد اما با همان ریتم درباره ماریو زاگالو خواند که به ایران میآید تا با کویت قهرمان جام ملتهای آسیا شود، اما در یک باخت تراژیک بدون جام میماند.
چرا این ترانه را یادتان انداختیم؟ چون روز گذشته و در فاصله 22 روز مانده به شروع جام جهانی قطر سرانجام خواننده سرود تیم ملی فوتبال معرفی شد. قرار است محمد معتمدی این ترانه را بخواند. در روزهای گذشته سه ترانه بر طبل شادانه بکوب، تیم قهرمان ایران و مژده باران از طرف فدراسیون فوتبال ایران به فیفا ارسال شدند تا در زمان گرم کردن بازیکنان تیم ملی این ترانهها از بلندگوهای ورزشگاه پخش شود.
ترانههایی قدیمی که تاکنون هرکدام از آنها بارها و بعد از بردهای مختلف تیمهای والیبال و بسکتبال و کشتی و … از صداوسیما پخش شده است. البته ترانه برطبل شادانه بکوب همان که میگوید:« برخیز و برو پرچم را برسر در خانه بکوب» از آن دو ترانه مشهورتر است. اما حالا که یادی از ترانه زاگالو کردیم وقتش است مروری داشته باشیم بر 5 ترانه مشهوری که در سالهای گذشته برای فوتبال ایران سروده و خوانده شده است. ترانههایی از آرش لباف، گروه آریان، امیر تتلو، فرزین و سالار عقیلی.
یک: گروه آریان، ای جاویدان ایران
گروه آریان اولین گروه موسیقی رسمی پس از انقلاب و اولین گروه موسیقی پاپ بود که دو همخوان و یک نوازنده گیتار زن داشت. این گروه از سال 1378 فعالیت خود را شروع کرد و تا اسفند 1393 هم فعال بود. گروه آریان در آلبوم بی تا با تو که در سال 1387 منتشر شد ترانهای جاویدان ایران را برای تیم ملی فوتبال خواندند.
این ترانه سال 97 و در مسابقه ایران و مراکش پخش شد. این در حالی بود که ترانه یازده ستاره به آهنگسازی بابک زرین و خوانندگی سالار عقیلی به عنوان قطعه رسمی تیم ملی فوتبال ایران در بازیهای جامجهانی فوتبال روسیه انتخاب شده بود. ترانه جاویدان ایران گروه آریان با این بیت شروع میشود: باز اسم وطن؛ اومد به میون، بازم عاشقا؛ جمعند همشون، میدون و هزار، قلب بیقرار، دستا به دعا… چشما نگرون. و بعد با فریاد همه از پیر و جوون، پیش تا پایان! ای جاویدان ایران اوج میگیرد. در آن بازی ایران مراکش را شکست داد.
دو: پروین پاطلایی هنوز امید مایی
ترانهای حماسی و متناسب با حال و هوای سکوهای پرهیجان یک استادیوم فوتبال در سالهایی که مردم تشنه فوتبال و پیروزی بودند. این ترانه برای تیم ملی فوتبال نیست، اما در دهه 60 آنقدر گل کرد که هر طرفدار فوتبالی حداقل یک بیت از آن را زمزمه میکرد. ترانه پرسپولیس را فرزین خواننده پاپ قبل از انقلاب برای تیم محبوبش و بازیکنی که خیلی دوست داشت یعنی علی پروین (پدر عروس آيندهاش) خواند. جهانبخش پازوکی این ترانه را سروده و آهنگش را ساخته و تنظیم هم کار مجتبی میرزاده است.
این ترانه سرشار از کلماتی است که برای طرفدار سکونشین آشنایی دارد و روح یک طرفدار دو آتشه را تسخیر میکند، چون نام قهرمانانی را میبرد که او هزاران بار روی همان سکوهای سیمانی صدایشان کرده و برایشان هورا کشیده. ترانه با این بیت شروع میشود:« پرسپولیس خسته هنوز از پا ننشسته، پشت دشمنانشرو یکی یکی شکسته» و با ای فرزندان ایران جاوید جاوید نامتان به پایان میرسد. اما نکته مهم این ترانه تاکید روی نام علی پروین است. در ترانه پرسپولیس این نام علی پروین است که مدام تکرار و ترجیع بند میشود از پروین پا طلایی یه عمره که دویده تا تو جاده زندگی پروین پاهاش شکسته و البته مردم توی میدانها میگن با هم یکصدا پروین پا طلایی هنوز امید مایی…
سه: ما بچههای ایرونیم
ترانه ساده و ریتمیک و البته غیررسمی که یک خواننده پاپ جوان خارج از ایران خواند ولی با شعر ساده و روانی که داشت طرفدار زیادی پیدا کرد. ترانه ایران ایران آرش لباف خواننده ایرانی مقیم سوئد، هیچ وقت ترانه رسمی تیم ملی فوتبال ایران نبود، اما آنقدر مشهور شد که در چند سال گذشته ملودی این ترانه بارها در بعضی از ورزشگاههای خارجی و زمان استراحت یا گرم کردن تیمهای والیبال و بسکتبال و حتی در بعضی از سالنهای وزنهبرداری هم شنیده شده است.
آرش پیش از جامجهانی فوتبال 2014 برزیل ترانه«ایران ایران» را خواند. در آن سال ترانه دروازههای دنیا با صدای احسان خواجه امیری به عنوان سرود رسمی ایران معرفی شده بود ولی ایران ایران آرش لباف بیشتر گل کرد. او بیشتر ترانههایش را خودش میسراید. این ترانه را هم این طوری آغاز کرده بود:« ما بچههای ایرونیم همیشه ایرونی میمونیم، باهم یکصدا میخونیم باهم یکصدا ایران ایران ایران…»
چهار: ما یازده نفر بودیم
امیر تتلو وقتی هنوز صورتش به خوبی دیده میشد و در ایران بود ترانهای برای تیم ملی فوتبال خواند به نام ما یازده نفر بودیم. ترانهای که طرفداران او مدعی بودند باید به جای سرودی که سالار عقیلی خواند در جام جهانی روسیه در سال 2018 پخش میشد. ترجیع بند این ترانه روی «ما همه کل ایران امسال، یکی از اون یازده تاییم» تاکید دارد. ترانهای به سبک و سیاق کارهای این خواننده که روی فقر و نداری تمرکز میکند و بعد به دنیای قهرمانی میرسد. تتلو یک جای این ترانه میخواند:« بچههای ما نداشتن مدرسه فوتبال، پا گرفتن تو زمین خاکی تو مدرسه تو پارک، یادنگرفتن از معلم اروپایی، بالا اومدن با گل کوچیکو با روپایی» و بعد به این تک بیت می رسد:« با ایــمان ما میریم جلو بگو یا مرگ یا ایــران، قهرمانیم مــا، کم نداشتیم عابدزاده هارو
با غیرت ، نبوده کسی راه بندازه مارو.»
پنج: یازده ستاره
سرود رسمی تیم ملی فوتبال ایران در جامجهانی 2018 روسیه را سالار عقیلی خواند. البته زمانی که نام او به عنوان خواننده سرود تیم ملی معرفی شد، نام محمد معتمدی، علیرضا قربانی و حتی محسن چاوشی هم به میان آمد اما بالاخره سرود جامجهانی به سالار عقیلی رسید. این سرود با ترجیعبند:
« بعد از هزار و یک شب با همتی دوباره در صحنه میدرخشیم با یازده ستاره» ترانه رسمی ایران در جامجهانی روسیه بود، سرودی که واکنشهاي بسياري در فضاي مجازي به دنبال داشت.آن زمان بعضی از طرفداران فوتبال این سرود را با ترانه ساده و ریتمیک آرش لباف مقایسه میکردند و می گفتند جامجهانی زمان شنیدن موسیقی فاخر نیست و باید به هوادار انرژی بدهد. بعضیها هم به شعر این سرود انتقاد کردند و گفتند این ترانه بیشتر به درد موسیقی فیلم و سریال میخورد نه اینکه در ورزشگاه و آن هم در زمان مسابقه تیم ملی در جامجهانی پخش شود.