سلطه بی‌سابقه باشگاه‌های سعودی؛ فوتبال آسیا به کجا می‌رود
فصل اخیر لیگ نخبگان آسیا با نمایش مقتدرانه هر ۳ نماینده عربستان همراه شد.
به گزارش هفت صبح پیشرفت چشم‌گیر باشگاه‌های عربستانی با تحسین گسترده فوتبالدوستان آسیایی مواجه شده اما این مدل سرمایه‌گذاری سیاسی در سطح اول فوتبال جهان جایی ندارد و باید دید دخالت سیاست‌مداران سعودی در عرصه ورزش، بعد از برهم زدن موازنه قوای آسیا، فوتبال قاره کهن را به کجا خواهد کشاند.
باشگاه الاهلی به همراه روبرتو فیرمینو و ریاض محرز، تنها ۲ سال بعد از سقوط به سطح دوم لیگ داخلی، برای اولین بار جام لیگ نخبگان آسیا را کسب کرد. این تیم کمی پیش از نیمه‌شب شنبه در حضور ۶۰ هزار هوادار حاضر در جده با نتیجه ۲ بر صفر مقابل کاوازاکی فرونتاله ژاپن به پیروزی رسید.
نام فیرمینو در رقابت‌های این فصل لیگ حرفه‌ای عربستان به ثبت رسمی نرسیده چون هر تیم تنها اجازه ثبت ۱۰ بازیکن خارجی دارد. وندرسون گالنو، بازیکن برزیلی که در ژانویه با مبلغ حدود ۴۵ میلیون پوند از پورتو به الاهلی پیوست، جایگزین ستاره پیشین لیورپول شد. در آسیا اما چنین محدودیتی وجود ندارد و «بابی» در ترکیب الاهلی حضور پیدا کرد. او عنوان ارزشمندترین بازیکن تورنمنت را بدون رقیب به دست آورد.
فیرمینو که هر ۲ گل تیمش در فینال را ساخت می‌گوید: «هیچ کلمه‌ای نمی‌تواند احساس قلبی‌ام را بیان کند.» گل اول را گالنو با شوت چرخشی و گل دوم را فرانک کسیه، هافبک سابق بارسلونا و میلان، با ضربه سر به ثمر رساند. فیرمینو گفته: «مرا از لیگ کنار گذاشتند اما تسلیم نشدم. هرگز تسلیم نمی‌شوم.»
محرز تا آستانه زدن گل سوم برای الاهلی پیش رفت. این می‌توانست تعداد گل‌های هافبک سابق منچستر‌سیتی در تورنمنت را به عدد ۱۰ برساند. شایعات درباره وزن و فرم این بازیکن الجزایری حالا به خاطره‌ای دور تبدیل شده است. او مانند فیرمینو عنوان قهرمانی آسیا را به قهرمانی اروپا اضافه کرد.
ماتیاس یایسله، سرمربی الاهلی تا مدتی پیش با خطر اخراج روبه‌رو بود. اوایل امسال شایعاتی جدی درباره جایگزینی این مربی ۳۷ ساله آلمانی با مکس آلگری مطرح شد. در عربستان چنین شایعاتی معمولاً به برکناری می‌انجامد اما این بار نه. نتیجه نهایی کار او کسب عنوان قهرمانی قاره‌ای برای تیمی بود که ۲ سال پیش پس از تجربه یک سقوط شوکه‌کننده به دسته دوم رفت.
جشن و پایکوبی ساعت‌ها ادامه داشت. جده با خیابان‌های عریض، پس‌زمینه دریای سرخ و نیاز به رانندگی در نگاه اول، شهری فوتبالی به نظر نمی‌رسد اما با حضور الاتحاد، دیگر قهرمان سعودی آسیا، به سرعت مشخص می‌شود جده اکنون یکی از مراکز اصلی فوتبال آسیاست. این موضوع حتی پیش از سال ۲۰۲۳، وقتی صندوق سرمایه‌گذاری عمومی عربستان مالکیت الاهلی، الاتحاد، الهلال و النصر را بر عهده گرفت هم صدق می‌کرد.
۸۰۰ میلیون پوندی که در پنجره نقل‌وانتقالات اولیه هزینه شد و قراردادهای بعدی، فوتبال آسیا را دگرگون کرد. این موضوع تا حدی به نفع لیگ قهرمانان آسیا بود. کنفدراسیون فوتبال آسیا (AFC) هیچ‌گاه نتوانسته بود این تورنمنت را در بازارها و فرهنگ‌های متنوع قاره به‌خوبی تبلیغ کند. با این حال حضور ستارگانی مانند کریستیانو رونالدو، کریم بنزما و نیمار، این مشکل را خودبه‌خود حل کرد. بازاریابی به راحتی انجام گرفت. لیگ قهرمانان آسیا ناگهان به خبری بزرگ تبدیل شد؛ اتفاقی که پیش‌تر تنها برای مدتی کوتاه و با شدت کم‌تر، هنگام هزینه‌های کلان تیم‌های چینی رخ داد.
البته تیم‌های عربستانی پیش از این هزینه‌ها هم جزء غول‌های آسیا شمرده می‌شدند. اضافه کردن استعدادهای کلاس جهانی به تیم‌های قوی، نتیجه‌ای قابل پیش‌بینی داشت؛ تسلط بر همه‌چیز. این سلطه اما نگرانی‌هایی ایجاد کرده. کاوازاکی، قهرمان ۵ دوره لیگ ژاپن، در فینال مقابل الاهلی به‌عنوان تیمی شجاع اما ضعیف دیده شد و در نهایت نتوانست حریف را به دردسر بکشد.
ساختار جدید تورنمنت شامل ۲ گروه ۱۲ تیمی در غرب و شرق بود و جایگزین ۱۰ گروه ۴ تیمی نام گرفت. کاهش تعداد تیم‌ها درست وقتی علاقه به تورنمنت افزایش یافته، شاید اشتباه جلوه می‌کرد اما هدف AFC، بالا بردن استانداردهاست. هدف به خوبی تحقق یافت. در مرحله گروهی، الهلال، الاهلی و النصر ۳ رتبه برتر را کسب کردند. این تیم‌ها در مجموع ۲۴ بازی خود، ۱۸ برد، ۵ تساوی و تنها یک شکست داشتند.
کنفدراسیون فوتبال آسیا تصمیم گرفت تمام بازی‌های مرحله یک‌چهارم نهایی به بعد را در جده برگزار کند. قدرت سیاسی در فوتبال آسیا مدت‌هاست از شرق به غرب منتقل شده است. ۳ تیم محلی با نتیجه کلی ۱۴ بر یک تیم‌های شرقی را شکست دادند.
تیم گوانگجو کره جنوبی اولین حضور قاره‌ای خود را می‌آزمود و برای تک‌بازی مرحله یک‌چهارم نهایی بیش از ۲۰ ساعت سفر کرد. آن‌ها در خانه تیمی به میدان رفتند که بودجه دستمزدش ۳۰ برابر بیشتر بود. الهلال با نتیجه ۷ بر صفر پیروز شد. حتی اگر تیم کره‌ای شگفتی‌ساز می‌شد، در نیمه‌نهایی باید با الاهلی روبه‌رو می‌شد؛ تیمی با حمایت ۶۰ هزار هوادار و حجم دستمزد ۲۸ برابری بیشتر.
باشگاه‌های عربستانی به‌وضوح بهترین‌های آسیا هستند و نیازی به مزیت میزبانی در مراحل حذفی ندارند اما نوع برگزاری لیگ نخبگان آسیا از یک سو نشان می‌دهد برگزاری مسابقات فوتبال در این قاره چندان به‌صرفه نیست و به پاداش‌های فیفا وابسته است و از سوی دیگر امپراتوری پول، سرمایه‌گذاری و جاه‌طلبی شاهزاده‌های سعودی را نمایان می‌کند.
