انیمه روانشناسی، تلخ یا تماشایی؟

اگر فکر میکنی انیمه فقط درباره قهرمانهای پرانرژی و ماجراجوییهای رنگارنگه، وقتشه دوباره فکر کنی. این بار با انیمههایی روبهرویی که مستقیم سراغ ذهن، ترسها و تاریکیهای درونی میرن.
Death Parade
امتیاز: ۸.۱۵
تماشای این انیمه حتی یک لحظه هم خستهتان نمیکند. انیمه رژه مرگ که از یک اثر کوتاه شکوفا شده، دارای مفهومی درخشان است. داستان این انیمه با تمرکز بر موضوع زندگی پس از مرگ، حول میخانهای میچرخد که پذیرای دو فردی میشود که بهتازگی مردهاند. در ادامه، این دو باید در نبردی شرکت کنند تا مشخص شود ابدیت خود را کجا سپری خواهند کرد. از جذابیتهای این انیمه تنوع بازیهایی است که در هر قسمت معرفی میشود و هر شرکتکننده براساس بازتابی از زندگی خود، یکی از آنها را انتخاب میکند.
گذشته کاراکترها با پیشرفت روند رقابتها آشکار میشود و همین آنها را مجبور به رویارویی با شکستهای خود در طول سالهای زندگیشان میکند. در همین زمان، انیمه کمکم به بررسی سازوکارها و شخصیتهای پشت این سیستم رقابتی عجیب نیز میپردازد.
بازیهای انیمه رژه مرگ نمونهای تمامعیار از موقعیتهای پرمخاطره هستند. گرچه نباید در آن دنبال پیچیدگیهای مرسوم انیمه های ژانر روانشناسی باشیم، با این حال استودیوی مدهاوس با ساخت این انیمه، به مضامین سنگین مختلفی میپردازد و در عین حال داستانی جذاب و پر از تعلیق را روایت میکند.
From The New World
امتیاز: ۸.۲۵
بیشتر داستانهای مربوط به بلوغ نسبتاً جذاب هستند، اما انیمه از دنیای جدید حکایت دیگری دارد. این انیمه، داستان کودکی به نام واتانابه را دنبال میکند که با آزادسازی قدرتهای سایکیک خود، به همراه دوستانش در آکادمی سیج پذیرفته میشود.
با این حال اوضاع آنطور که به نظر میرسد آرمانشهری نیست و کمکم واتانابه شروع به زیر سوال بردن این موضوع میکند که چه سرنوشتی در انتظار کودکانی است که نمیتوانند تواناییهای سایکیک خود را آزاد کنند. وجود یک گروه مخفی به نام گربههای آلوده که احتمالاً کودکان را میربایند و بسیاری از حقایق تکاندهنده دیگر در مورد جامعه که باید کشف شوند، تجربه تماشا و دنبال کردن انیمه از دنیای جدید را تا انتها جذاب میکند.
Made In Abyss
امتیاز: ۸.۶۵ (فصل اول)
اگر زیر ۱۷ سال هستید، توصیه میشود این انیمه را تماشا نکنید. گرچه طراحی کاراکترهای انیمه Made in Abyss بسیار کودکپسند هستند، اما به دلیل صحنههای بهشدت خشن و ناراحتکنندهاش، آن را در دسته انیمههای بزرگسالان قرار دادهاند. پس اگر از انیمههای فانتزی سبک One Piece لذت میبرید، گول ظاهر این انیمه را نخورید و سراغش نروید.
انیمه ساخته شده در ابیس، با فانتزی تاریک خود بیشتر به ژانر وحشت تعلق دارد؛ با این حال از منظر روانشناختی نیز میتوان آن را بررسی کرد. هرچند فصل اول این انیمه بیشتر حالوهوای ماجراجویی دارد، با این حال در دنبالههای این انیمه (از جمله انیمه سینمایی آن)، داستان به درون روان کاراکترهای خردسال نفوذ میکند و همزمان ابیس را همچون موجودی زنده و شکنجهگر که ساکنان خود را در هم میشکند، به تصویر میکشد. Made in Abyss قطعاً اثری نیست که برای مخاطبان با روحیه حساس مناسب باشد، اما نقاط قوت آن چنان برجستهاند که نمیتوان به راحتی از آن چشمپوشی کرد.
One Outs
امتیاز: ۸.۳۳
پس از آنکه توا توکچی، اسطوره بیسبال در یک بازی خیابانی به نام One Outs موفق میشود ضربهزن برتر تیم سایکویو سایتاما لایکانز را از بازی خارج کند، بهعنوان پرتابگر تیم جذب میشود. او گرچه علاقهای به فعالیت حرفهای و رسمی ندارد، اما با مالک تیم قراردادی امضا میکند که به موجب آن، بسته به عملکردش یا سود کلانی کسب میکند یا باخت سنگینی را متحمل میشود.
انیمه One Outs برنامهها و افکار توا را تا زمان تحقق آنها از مخاطب پنهان و در عوض، وقایع را از دید بازیکنان حریف روایت میکند. برخلاف انیمههای ورزشی معمول که بر مهارت، تمرین و تلاش بازیکنان تمرکز دارند، رقابتها در One Outs به نبردهای روانی تبدیل میشوند؛ جایی که توا با زیرکی ذهنی و استراتژی هوشمندانهاش، رقبایش را از درون در هم میشکند.
Kino’s Journey
امتیاز: ۸.۲۸ (نسخه پخششده در ۲۰۰۳)
اگر در ۱۵ سالگی با یک موتورسیکلت سخنگو برخورد میکردید، واکنشتان چه بود؟ کینو، تجربه سفر با این موتورسیکلت جادویی را انتخاب کرد. گرچه فرضیه داستان، عجیب به نظر میرسد، اما انیمه سفر کینو یک نمایش تمام عیار از سفر دختری نوجوان به مکانهایی باورنکردنی است.
این انیمه به بررسی فرهنگها و آدابورسوم جالب و گوناگون میپردازد و به بیننده فرصت میدهد تا آنها را با جهان و تجربیات شخصی خود مقایسه کند. به این ترتیب، سفر کینو از دنیای بیرونی بهعنوان بستری برای پرداختن به مفاهیم روانشناختی بهره میگیرد و به این ترتیب از سایر انیمه های ژانر روانشناسی متمایز میشود.
Terror In Resonance
امتیاز: ۸.۰۸
داستان این انیمه حول زندگی دو نوجوان به نامهای توئلو و ناین میچرخد که به عنوان تروریست، اهدافی در توکیو را مورد حمله قرار میدهند؛ البته تا حد امکان تلاش میکنند که در عملیاتهای خود تلفات انسانی نداشته باشند. سکانسهای این انیمه میان دو کاراکتر اصلی و کارآگاهانی که در پی دستگیری آنها هستند، تقسیم شده و انگیزههای هر دو طرف را بهطور نسبتاً متعادل به تصویر کشیده است.
گرچه توئلو و ناین شخصیتهایی دوستداشتنی با گذشتههایی دردناک هستند، اما انیمه آنها را بهعنوان قهرمان معرفی نمیکند؛ بلکه بدون توجیه اعمالشان، سعی دارد به بینندگان کمک کند که آنها را بهتر درک کنند. قسمتهای نخست انیمه ترور در رزونانس بسیار درخشان هستند و حتی از بهترین آثار دهه ۲۰۱۰ بهشمار میآیند. البته نیمهی دوم انیمه کمی از جوشوخروش میافتد و بخشی از مخاطبان را با ورود شخصیتی به نام فایو دلسرد میکند. با این حال، اگر به دنبال یک انیمه قوی در ژانر روانشناسی هستید، ترور در رزونانس را از قلم نیاندازید.
Ave Mujica: The Die is Cast
امتیاز: ۸.۲۰
شاید عجیب بهنظر برسد که یک انیمهی مربوط به گروه موسیقی دخترانه، از بهترین آثار در ژانر روانشناسی شناخته شود، اما Ave Mujica: The Die is Cast به خوبی توانست خود ا در این ژانر ثابت کند. آثار مربوط به گروههای موسیقی دخترانه همواره پتانسیل پرداختن به مضامین جدی را داشتهاند؛ حتی اگر این مسائل در زیر نقاب طنز، امید و روابط حمایتی پنهان شده باشند.
پیشدرآمد این انیمه، یعنی BanG Dream! It’s MyGO، نمونهای بسیار موفق از روایت سنتی یک گروه موسیقی دخترانه است که با کیفیت بالا ساخته شده و نمیتوانیم آن را در ژانر روانشناسی قرار دهیم. در مقابل، دنبالهی پخش شده آن در زمستان ۲۰۲۵ با عنوان Ave Mujica، اثری کاملاً متفاوت و حتی متضاد با نسخهی قبلی است که دیگر نباید انتظار انرژی مثبت گروههای موسیقی دخترانه را از آن داشته باشیم.
دنباله این انیمه که دیگر از شادی و امید تهی شده، داستانی خفهکننده را روایت میکند. داستانی دربارهی دخترانی آسیبدیده است که در گروهی گرفتار شدهاند و نمیتوانند از آن خارج شوند و اکنون بهجای حمایت، میل شدیدی به تخریب یکدیگر دارند. انیمه Ave Mujica، برخلاف سایر انیمهها کاراکتر شرور ندارد. به جایش کاراکترهای اصلی و فرعی به جان یکدیگر میافتند. این موضوع در انیمه از نمایش اختلافات ساده فراتر میرود و با به تصویر کشیدن فروپاشی روانی، افسردگی و رفتارهای تلافیجویانه به یکی از غیرمنتظرهترین پیچشهای داستانی سالهای اخیر تبدیل میشود.
The Promised Neverland
امتیاز: ۸.۵۰ (فصل اول)
انیمه سرزمین ناکجاآباد موعود از آن دست داستانهایی است که فصل اول و دومش کاملا متفاوت از یکدیگر هستند. فصل اول آن یک درام ترسناک روانشناختی با روندی آهسته و حسابشده است که داستان کودکانی را در یک پرورشگاه ظاهراً ایدهآل روایت میکند. ظاهر فریبنده این پرورشگاه آنقدر خوب به نمایش گذاشته شده که تا پیش ازلحظه افشای راز مخوف آن، حتی بیننده هم خیالش از بابت آرامش حاکم راحت است.
در مقابل، فصل دوم با شتابی غیرمنطقی چندین خط داستانی را پشت سر میگذارد، رشد شخصیتی و گسترش دنیای داستان را نادیده میگیرد و با عجله به پایان میرسد. همانطور که مشخص است فصل دوم به درخشش فصل نخست نیست و همین بسیاری از طرفداران نامجاآباد موعود را ناامید کرده.
خوشبختانه، فصل اول بهتنهایی داستانی کامل با آغاز، میانه و پایان جذاب ارائه میدهد که اگر آن را بهعنوان یک فصل مستقل در نظر بگیریم، سرزمین ناکجاآباد موعود را به اثری مهیج، نفسگیر و بهطرز عمیقی ترسناک تبدیل میکند. در کنار شخصیتهای اصلی دوستداشتنی، حتی تصورش را هم نمیکنید که چه کسی پشت تمام قضایای این پرورشگاه است. کسی که ادعای انسان بودن دارد، اما پشت چهره خود، یک هیولای ترسناک و بیرحم را مخفی کرده است.
Erased
امتیاز: ۸.۳۰
انیمه پاکشده یا شهری که من تنها در آن گمشدهام، در زمان نمایش خود سر و صدای زیادی به پا کرد. اگرچه با گذر زمان کمی از محبوبیت اولیهاش کاسته شد، اما همچنان اثری ارزشمند در ژانر معمایی بهشمار میآید که با ظرافت، به موضوعات سنگین و عمیق میپردازد. در این داستان، ساتورو توانایی بازگشت چند دقیقهای به گذشته را دارد تا از وقوع حوادث ناگوار جلوگیری کند. اما پس از یک رویداد بسیار تلخ که باعث قتل یکی از عزیزانش میشود، او بهطور ناگهانی به بیش از ۱۰ سال قبل، یعنی دوران کودکیاش، بازمیگردد و این فرصت را پیدا میکند تا زنجیرهای از فجایع را از همان آغاز متوقف کند.
داستان جنایی Erased با تعلیقی قوی همراه است و بیننده را تا مدتها درگیر حدس زدن هویت قاتل میکند. با این حال، بهترین بخشهای انیمه زمانیست که تمرکز آن از معمای قتل فاصله میگیرد و به زندگی شخصیتها میپردازد؛ بهویژه شرایط خانوادگی دردناک و تلخ کایو که بهخوبی عمق احساسی داستان را شکل میدهد و آن را وارد ژانر روانشناسی میکند.
Re:Zero − Starting Life in Another World
امتیاز: ۸.۲۳ (فصل اول)
سوبارو، شخصیت اصلی داستان و نوجوانی که هدف مشخصی در زندگیاش ندارد، ناگهان وارد جهانی فانتزی میشود و خیلی زود با مجموعهای از شخصیتهای زن آشنا و درگیر فضای سیاسی این دنیای جدید و عجیب میشود. انیمه Re:Zero در نگاه اول، تمام ویژگیهای معمول یک انیمه ایسکای (سفر به دنیای دیگر) را دارد، اما در واقع اثری کاملاً متفاوت است.
سوبارو که مشتاق ایفای نقش قهرمان است، خود را فراتر از توانش تحت فشار قرار میدهد؛ تلاشهایی که نه تنها بیثمر هستند، بلکه پیامدهای سنگینی نیز به دنبال دارند. این انیمه بهدقت تأثیرات روانی تصمیمها و شکستهای سوبارو را به تصویر میکشد و در ادامه نیز به همین شیوه به شخصیتهایی چون رم و امیلیا میپردازد.
Welcome To The N.H.K
امتیاز: ۸.۳۱
احتمالا واژه هیکیکوموری به گوشتان خورده است. این واژه در ژاپن برای توصیف افرادی استفاده میشود که عموماً از خانه بیرون نمیروند و از هرگونه ارتباط اجتماعی ممکن نیز اجتناب میکنند. این همان اختلالی است که تاتسوهیرو به آن دچار شده و تصور میکند سازمانی به نام انجمن هیکیکوموری ژاپن (N.H.K) پشت پرده این سبک زندگی منزویانه او قرار دارد.
این انیمه روند تدریجی تلاش تاتسوهیرو برای روبهرو شدن و کشف جهان واقعی را روایت میکند؛ مسیری همراه با فراز و نشیبهای احساسی و با کمی چاشنی طنز. تماشای روند تجزیه و تحلیل یک اختلال روانی و تلاش فردی برای پیشرفت و بهبود وضعیت موجود، تجربههایی است که دیدن این انیمه در ژانر روانشناسی با خود همراه دارد.