هفت صبح، رامتین لطیفی| گزارش سالانه وزارت دفاع آمریکا درباره توان نظامی چین نشان میدهد که ارتش آزادیبخش خلق، پس از دههها انباشت پیوسته تسلیحات، اکنون به مرحلهای رسیده که دیگر میتواند امنیت سرزمینی ایالات متحده را بهطور مستقیم تهدید کند. در این گزارش تأکید شده است که چین امروز دارای زرادخانهای گسترده و رو به رشد از توانمندیهای هستهای، دریایی، موشکی دوربرد متعارف، سایبری و فضایی است که همگی قادرند تهدیدی واقعی علیه شهروندان و زیرساختهای آمریکا ایجاد کنند. پنتاگون تصریح میکند که این روند، تنها یک توسعه تدریجی نیست، بلکه «انباشت تاریخی» تسلیحات است که موازنه امنیتی میان دو قدرت را بهطور محسوسی تغییر داده است.
هدف ۲۰۲۷؛ تایوان در مرکز محاسبات جنگی
این ارزیابی که بهطور عمده تحولات سال ۲۰۲۴ را پوشش میدهد، هشدار میدهد ارتش چین با شتاب بهسوی اهداف نوسازی نظامی خود برای سال ۲۰۲۷ حرکت میکند؛ اهدافی که بهطور صریح شامل آمادگی برای استفاده از زور بهمنظور الحاق تایوان و نیز تهدید به حملات هستهای علیه آمریکا با هدف جلوگیری از مداخله واشنگتن در دفاع از این جزیره خودگردان است. در گزارش آمده است که از نگاه پکن، بازدارندگی آمریکا دیگر تنها با نمایش قدرت متعارف پاسخ داده نمیشود، بلکه تهدید هستهای بهعنوان ابزاری فعال در محاسبات استراتژیک چین جای گرفته است.
به علاوه در مقدمه گزارش، به این نکته اشاره شده که روابط دولت آمریکا با چین، بهگفته مقامات واشنگتن، نسبت به سالهای گذشته «قویتر» شده و ایالات متحده بهدنبال «خفهکردن، سلطه یا تحقیر» چین نیست. با این حال، در اسناد راهبردی کاخ سفید تصریح شده که ارتش آمریکا آماده دفاع از منافع خود و متحدانش در منطقه هند-آرام است و اجازه نخواهد داد هیچ کشوری بر این منطقه تسلط یکجانبه پیدا کند. این دوگانه دیپلماتیک–نظامی، تصویری متناقض اما واقعی از روابط دو قدرت را ترسیم میکند؛ گفتوگو در سطح سیاسی و آمادهباش در سطح نظامی.
دکترین تازه هستهای؛ شلیک پیشدستانه با هشدار اولیه
یکی از مهمترین افشاگریهای گزارش ۱۰۰ صفحهای پنتاگون، پیشرفت چین در توسعه توان « شلیک هستهای با هشدار اولیه» است؛ قابلیتی که اجازه میدهد موشکهای هستهای بلافاصله پس از تشخیص حمله دشمن و حتی پیش از اصابت آن، شلیک شوند. فرماندهان راهبردی آمریکا این جهش را «خیرهکننده» و «بیسابقه» توصیف کردهاند. چین در چارچوب این دکترین جدید، سامانههایی موسوم به «ضدحمله هشدار اولیه» را توسعه داده که توازن سنتی بازدارندگی هستهای را بهشدت دگرگون میکند.
همچنین طبق گزارش، سامانههای هشدار زودهنگام فضایی چین در سال ۲۰۲۴ پیشرفت چشمگیری داشتهاند و اکنون قادرند پرتاب یک موشک قارهپیما را ظرف ۹۰ ثانیه شناسایی کرده و طی سه تا چهار دقیقه به مراکز فرماندهی هشدار دهند. در دسامبر ۲۰۲۴، ارتش چین با شلیک پیاپی چند موشک قارهپیما، توانایی پرتاب همزمان و سریع موشکها از سیلوهای زمینی را به نمایش گذاشت؛ اقدامی که بهگفته پنتاگون، نشانه آمادگی عملی برای اجرای سناریوی شلیک هستهای فوری است.
از این رو، پنتاگون برای نخستینبار محل دقیق سه میدان بزرگ سیلوهای موشکی چین در یولین، یومن و هامی را اعلام کرده است؛ مناطقی که در مجموع ظرفیت استقرار ۳۲۰ موشک قارهپیما را دارند. برآوردها نشان میدهد بیش از ۱۰۰ موشک سوخت جامد در این سیلوها مستقر شدهاند. همزمان، چین در حال توسعه کلاهکهای هستهای با قدرت انفجاری کمتر از ۱۰ کیلوتن است؛ سلاحهایی که برای حملات هستهای محدود و کنترلشده علیه اهداف نظامی طراحی شدهاند. این رویکرد، نشاندهنده تمایل پکن به مدیریت پلهپله تشدید تنش هستهای است، نهتنها بازدارندگی کلاسیک.
مسیر هزار کلاهک؛ رقابت بدون گفتوگو
با وجود کندتر شدن آهنگ تولید، تعداد کلاهکهای هستهای چین همچنان در محدوده بیش از ۶۰۰ عدد باقی مانده و هدفگذاری رسیدن به بیش از هزار کلاهک تا سال ۲۰۳۰ همچنان پابرجاست. این در حالی است که پکن همچنان از ورود به مذاکرات کنترل تسلیحات هستهای با آمریکا خودداری میکند؛ امری که بهگفته پنتاگون، تهدید هستهای چین را تشدید کرده است. یکی از نگرانکنندهترین تحولات، پرتاب یک موشک قارهپیما به آبهای آزاد اقیانوس آرام بود. این موشک بدون کلاهک، مسافتی بیش از ۶۸۰۰ مایل را از جزیره هاینان تا نزدیکی پلینزی فرانسه طی کرد؛ آزمایشی که پنتاگون آن را تمرین بازدارندگی هستهای در شرایط واقعی جنگ توصیف کرده است.
جنگ فراصوت، سایبری و فضایی
چین بهگفته پنتاگون، پیشتاز جهانی توسعه موشکهای فراصوت است؛ سلاحهایی با سرعتی بیش از ۳۸۰۰ مایل در ساعت که توان مانور برای عبور از سامانههای پدافندی را دارند. این زرادخانه شامل موشکهای ضدکشتی، موشکهای بالستیک، کروز و نمونههای پرتابشونده از هوا است. در کنار آن، توان سایبری چین بهعنوان «مداومترین تهدید» علیه شبکههای دولتی، نظامی و غیرنظامی آمریکا توصیف شده است. گزارش میگوید نفوذهای سایبری منتسب به چین در سال ۲۰۲۴ بیش از ۱۵۰ درصد افزایش یافته و زیرساختهای حیاتی آمریکا، تایوان و حتی سنگاپور را هدف قرار داده است.
ناوها، جنگندهها و میدان نبرد آینده
چین آزمایش دریایی سومین ناو هواپیمابر خود، فوجیان را انجام داده و قصد دارد تا سال ۲۰۳۵ ناوگان خود را به ۹ ناو هواپیمابر برساند. همزمان، توسعه جنگندههای نسل ششم، هواپیماهای هشدار زودهنگام پیشرفته و همکاری راهبردی فزاینده با روسیه، تصویر ارتشی را ترسیم میکند که نهتنها برای نبرد منطقهای، بلکه برای رویارویی با آمریکا آماده میشود.
