همه آنچه باید درباره خرید نقره و سنگ فیروزه و عقیق بدانید
چشم تو و حجره فیروزه تراشی
هفت صبح| نقره همیشه در تاریخ برای خودش ارج و قرب داشته، حتی در دوره‌هایی ارزشی بالاتر از طلا داشته. اما حالا نقره به گرد پای طلا هم نمی‌رسد. ولی باز هم با این وضعیت، خیلی‌ها طرفدار نقره هستند. بعضی‌ها عاشق ترکیب نقره و فیروزه یا جلای نقره کنار سنگ عقیق هستند. بعضی‌ها هم پولشان به خرید طلا نمی‌رسد و زیورآلات نقره می‌خرند.
هر چه باشد این فلز با اینکه از طلا ارزان‌تر است، اما فلز ارزشمندی است. چون قیمت یک گرم نقره با انس جهانی و قیمت دلار رابطه مستقیمی دارد و هیچ وقت مثل بدلیجات ارزش خود را از دست نمی‌دهد و خریدار نقره هر زمان که دلش بخواهد، می‌تواند نقره را بفروشد و به قیمت روز، پولش را دریافت کند.
اما نکته مهم این است که از کجا نقره بخریم که سرمان کلاه نرود، یا اینکه نقره با چه عیاری بهتر است؟ زیورآلات بخریم یا ظروف و آینه و شمعدان؟ برای خرید انگشتر فیروزه که ریشه تاریخی در فرهنگ ایرانی‌ها دارد، کجا باید برویم و برای خرید سنگ‌های نیمه‌قیمتی مثل فیروزه و عقیق چه نکاتی را باید رعایت کنیم؟
عیار نقره چند است؟
فلز براق و انعطاف‌پذیری که چکش‌خور خیلی خوبی دارد و با آن از زیورآلات گرفته تا ظروف پذیرایی و آینه و شمعدان و قاشق و چنگال درست می‌کنند؛ تعریف یک خطی نقره همین است. شاید نقره مثل طلا که این روزها هر گرم آن بالای سه میلیون و 300هزار تومان فروخته می‌شود، خیلی ارزشمند و قیمتی نباشد، اما به دلیل رنگ خاصی که دارد جایگاه و محبوبیت بسیار زیادی در صنعت جواهرسازی پیدا کرده. چون این فلز انعطاف‌پذیری بالایی دارد و به‌راحتی با فلزات دیگر مثل، مس و برنج ترکیب می‌شود.
مهمترین نکته‌ای که درباره خرید نقره وجود داد، عیار آن است. روی زیورآلات و جواهراتی که با نقره درست می‌شوند، عددی حک می‌شود که نشان‌دهنده عیار و خلوص این فلز است. عدد حک‌شده نشان می‌دهد، که درصد نقره به‌کار رفته در انگشتر، گوشواره، گردنبند و یا حتی شمعدان چقدر است.
اگر همین حالا، سری به نقره‌فروشی‌های بازار بزنید، روی مصنوعاتی که با نقره ساخته شده، عدد 840 را می‌بینید. چون عیار نقره‌ای که در ایران ساخته می‌شود، 84درصد یا 840 در هزار است. البته در بازار، نقره با عیار 925 و 950 هم پیدا می‌شود، اما بیشتر زیورآلاتی که روی آنها عدد 925 یا 950 می‌بینید، نقره‌ای است که در خارج از کشور ساخته شده. البته اگر نقره سفارشی باشد، یعنی به نقره فروش سفارش بدهید، زیورآلات را با نقره با خلوص بیشتر بسازد، ممکن است عدد 90 روی آن حک شود که نشان می‌دهد عیار آن 900 در هزار است.
نقره با عیار 999، خالص‌ترین و نزدیک‌ترین فلز به نقره اصل است، اما به دلیل نرمی بیش از حد این فلز، جواهرسازها مجبور هستند از آلیاژ نقره با فلزهای دیگر استفاده کنند به همین دلیل خلوص این فلز پایین می‌آید. اما اگر جایی نقره‌ای با خلوص 999 دیدید، تعجب نکنید؛ ولی آن را نخرید، چون به درد مشتری معمولی نمی‌خورد و فقط جواهرسازها یا کسانی‌که کارشان تولید ظرف و ظروف و آینه و شمعدان با نقره است، این فلز را با عیار بالا خریداری می‌کنند.
هر گرم نقره در بازار با چه قیمتی فروخته می‌شود؟
نقره در بازار ایران براساس قیمت انس جهانی قیمت‌گذاری می‌شود. چون قیمت نقره نیز مثل طلا با انس جهانی و بالا رفتن قیمت دلار رابطه مستقیمی دارد. روز گذشته هر گرم نقره 925 در بازار، با قیمت حدود 58هزار تومان معامله می‌شد و نقره 999 با قیمت حدود 63هزار و 500تومان به فروش می‌رسید. هر گرم نقره 840 نیز، حدود 50هزار تومان بود. این قیمت برای همه مصنوعات و زیورآلاتی که با نقره درست می‌شود، صدق می‌کند. یعنی اگر انگشتر یا گوشواره نقره بخرید، قیمت هر گرم آن بین 50 تا 58هزار تومان است. برای آینه و شمعدان و ظروف نقره نیز قیمت هر گرم نقره ثابت است. نقره هم مثل طلا اجرت کار دارد و زمانی که زیورآلات یا آینه و شمعدان نقره می‌خرید، باید اجرت آن را بپردازید. قطعا اجرت آینه و شمعدانی که از نقره ساخته شده با اجرت ساخت یک انگشتر ساده یا گوشواره متفاوت است. اجرت ساخت نقره هزینه‌ای است که سازنده یا تولیدکننده و طراح زیورآلات از مشتری دریافت می‌کند. به همین‌دلیل، اجرت ساخت مصنوعات نقره هم مثل طلا متفاوت است. یعنی هر چه زیورآلات، ظرف، آینه و شمعدانی که می‌خرید، طراحی و خرج کار داشته باشد، قیمت آن بالا می‌رود.
چه نقره‌ای و از کجا بخریم؟
لطفا از مغازه‌ای که بدلیجات می‌فروشد، نقره نخرید. نقره‌فروش‌ها هم مثل طلافروش‌ها، باید از اتحادیه جواز کسب داشته باشند و جوازشان را جایی نصب کنند که مشتری ببیند. درست مثل خرید طلا که سعی می‌کنید از طلا فروش معتبر خرید کنید، خرید نقره هم باید با وسواس انجام شود. شاید فرق معامله میلیونی باشد، ولی بالاخره برای چیزی که می‌خرید پول پرداخت می‌کنید. به غیر از این مورد که خیلی مهم است و با رعایت آن نصف راه را رفته‌اید، باید به عیار نقره و عددی که روی آن حک شده، دقت کنید.
حتما بعد از خرید مصنوعات، زیورآلات، حتی آینه و شمعدان و ظرف و ظروف از فروشنده فاکتور بخواهید. فروشنده در فاکتور باید وزن دقیق زیورآلات یا هر چیز دیگری که خریده‌اید را بنویسد. اگر بعد از خرید نقره، بعد از چندوقت رنگش تغییر کرد و سیاه شد، اصلا نترسید که نقره تقلبی به شما انداخته‌اند؛ چون فلز نقره خیلی سریع با اکسیژن هوا ترکیب و رنگش عوض می‌شود. پس وقتی رنگ نقره سیاه شد، فکر نکنید که ارزش آن از بین رفته، چون دوباره با یک آبکاری ساده، رنگ نقره مثل روز اول می‌شود و برق می‌زند. نکته دیگر این است که فلز نقره اصلا با رطوبت سازگاری ندارد و در شهرهای شرجی شمال و جنوب هم سفیدک می‌زند و رنگ آن سبز می‌شود.
آیا خرید نقره سود دارد؟
نقره فلز گران‌بهایی نیست که بخواهید روی آن سرمایه‌گذاری کنید. یعنی از هر کارشناس اقتصادی بپرسید که خرید طلا به صرفه‌تر است یا نقره؟ قطعا طلا را پیشنهاد می‌دهد. اما نکته مهمی که درباره نقره وجود دارد این است که مثل طلا، مدام نوسان قیمت ندارد و در یک مسیر رو به رشد حرکت می‌کند. هر چند شیب این مسیر خیلی کند است و سرمایه‌گذاران عجول در این راه اصلا دوام نمی‌آورند، اما کسانی‌که بودجه محدودی دارند و نمی‌خواهند با آن بدلیجات بی‌ارزش بخرند که بعد از خرید صاحب اول و آخر خودشان هستند، می‌توانند روی سود کم نقره حساب کنند. حداقل، نقره قیمتش را از دست نمی‌دهد و اگر شانس بیاورید و انس جهانی نقره صعود کند، قیمت هر گرم این فلز هم بالا می‌رود و سود هم می‌کنید.
اگر بخواهیم سود نقره را با طلا مقایسه کنیم به اعداد ناامیدکننده‌ای می‌رسیم. مثلا هر گرم طلا، 25اردیبهشت سال 1402، با قیمت دو میلیون و 516هزار تومان معامله می‌شد، اما کسانی‌که دیروز به بازار طلا رفتند، هر گرم طلای 18 عیار را با قیمت سه میلیون و 346هزار تومان خریداری کرده‌اند، یعنی قیمت طلا در یک سال گذشته، حدود 32درصد افزایش داشته. ولی نگاهی به عملکرد نقره در یک سال گذشته نشان می‌دهد، قیمت این فلز حدود 16هزار تومان افزایش داشته؛ سال گذشته همین موقع، هر گرم نقره 925 با قیمت 42هزار تومان معامله می‌شد و روز گذشته هر گرم نقره با قیمت حدود 58هزار تومان به فروش می‌رسید.
نکته‌ای که در خرید نقره باید به آن توجه کنید، این است که شاید خرید زیورآلات نتواند سود قابل‌توجهی به خریدار برساند، اما کسانی‌که نقره را به صورت ظرف و ظروف یا به شکل شمش و ساچمه می‌خرند، می‌توانند روی سود آن حساب باز کنند. فعالان این بازار معتقدند، شمش نقره و نقره ساچمه‌ای اجرت ندارد؛ به همین دلیل می‌تواند برای خریدار سود داشته باشد. شاید اسم شمش و ساچمه به نظرتان عجیب باشد، اما مواد اولیه نقره به شکل شمش و ساچمه است. نقره ساچمه‌ای از نقره آلیاژ‌شده، نرم‌تر است. شمش نقره نیز شکل و قیافه عجیبی ندارد و خریدوفروش آن در بازار نقره مرسوم است و هیچ محدودیتی برای خرید یا فروش شمش یا ساچمه نقره وجود ندارد.
ترکیب خاص نقره با فیروزه و عقیق
آبی فیروزه کنار نقره زیبایی خاصی دارد. به همین دلیل انواع زیورآلات آن ساخته شده و طرفدار هم زیاد دارد. به همین دلیل انگشتر فیروزه زنانه و مردانه در نقره‌فروشی‌ها همیشه جزو پرفروش‌ترین قطعات است.
یکی از نقره‌فروش‌های قدیمی درباره این ترکیب خاص به هفت صبح می‌گوید: «من از بچگی کنار دست پدرم، نقره فروخته‌ام. برای همین می‌توانم بگویم هیچ سنگی مثل فیروزه اینقدر با نقره همخوانی ندارد. در همه این سال‌ها هم، این موضوع به من ثابت شده، چون با اینکه ارزش فیروزه روی پایه طلا خیلی بیشتر می‌شود، اما زیبایی آن روی پایه نقره خیلی بهتر دیده می‌شود».
به گفته این فروشنده، نقره با سنگ عقیق هم همخوانی دارد، اما کسانی‌که طرفدار تیم نقره و فیروزه هستند، تعدادشان بیشتر است. اما خرید فیروزه و عقیق هم با توجه به افزایش فروشگاه‌های اجناس تقلبی خیلی سخت شده. نکته مهمی که درباره فیروز وجود دارد این است که در نقشه‌های جواهرشناسی، ایران به رنگ و شکل فیروزه است. یعنی مشهورترین سنگ قیمتی ایران، فیروزه است.
محمد کشتی آرای، رئیس سابق اتحادیه طلا و جواهر در گفت‌وگویی درباره جواهرات، به هفت صبح گفته بود، در دنیا دو مدل فیروزه داریم که یکی از معادن صحرای سینا از مصر می‌آید و بسیار کمیاب است و دیگری فیروزه نیشابور ایران. البته دامغان هم معادن فیروزه دارد، اما چون فیروزه این شهر، بدون رگه است، قدرت برابری با فیروزه‌ای که از دل معادن نیشابور بیرون می‌آید، ندارد.
با این اوصاف تا دلتان بخواهد فیروزه تقلبی و غیراصل در بازار وجود دارد که تشخیص آن برای مردم عادی خیلی سخت است. به گفته کشتی آرای، اصل بودن فیروزه به رگه‌هایی است که در آن وجود دارد، اما همین اصالت را فقط یک جواهر شناس می‌تواند تشخیص بدهد. چون در سنگ‌های فیروزه تقلبی که در بازار موجود است و به اسم اصل نیشابور فروخته می‌شود هم می‌توانید رگه‌هایی پیدا کنید که با اصل آن مو نمی‌زند و مردم به دلیل اینکه خیلی این سنگ را نمی‌شناسند، برای سنگ تقلبی کلی هزینه می‌کنند.
فیروزه اصل نیشابور، رگه‌هایی دارد که یک جواهرشناس می‌تواند آن را تشخیص بدهد. به همین دلیل هم نقره و هم فیروزه را باید از مغازه‌هایی خریداری کنید که جواز کسب از اتحادیه طلا وجواهر دارند. فیروزه به صورت دانه‌ای و براساس وزنی که دارد، قیمت‌گذاری می‌شود و روی هر سنگ بسته به کیفیتی که دارد، قیمت گذاشته می‌شود. مثلا قیمت یک قطعه سنگ فیروزه 7گرمی حدود 850هزار تومان است. اما این قیمت برای هر قطعه یکسان نیست. چون کیفیت و وزن هر قطعه سنگ فیروزه متفاوت است. اما سنگ عقیق هم با نقره ترکیب زیبایی می‌سازد.
انگشتر عقیق جزو محبوب‌ترین زیورآلاتی است که از ترکیب این فلز و سنگ ساخته می‌شود. سنگ عقیق مثل فیروزه محدود به دو شهر نیست و بیش از 30نوع سنگ عقیق، با رنگ‌های مختلف قرمز، سبز، قهوه‌ای، زرد و بنفش و به صورت سوزنی، شجری و بابا قوری فروخته می‌شود. سنگ عقیق نیز مثل فیروزه برش‌خورده و به‌صورت دانه‌ای فروخته می‌شود. مثلا سنگ عقیق زرد یک تا 3گرمی بین 110 تا 250هزار تومان قیمت دارد. یا برای خرید سنگ عقیق بنفش یا سوسنی سه‌گرمی باید بین 120 تا 350هزار تومان هزینه کنید.
