هفت صبح، حمیدرضا خالدی| افزایش قیمت بنزین باعث شده تا نگرانی از بالا رفتن قیمت کرایه‌های تاکسی و به‌خصوص تاکسی‌های اینترنتی هم بیشتر شود. این در حالی است که گرچه طی دو روز گذشته، نرخ کرایه‌ها افزایش پیدا نکرده اما صحبت‌های رانندگان تاکسی و همچنین سابقه تاریخی اینگونه رخدادها نشان می‌دهد که همچنان احتمال این افزایش وجود دارد.

 

در همین زمینه محمد حیدری، معاون نظارت و امور مناطق سازمان مدیریت و نظارت بر تاکسیرانی شهر تهران با اشاره به برخی نگرانی‌ها درخصوص افزایش احتمالی کرایه تاکسی‌ها گفته است: با وجود افزایش قیمت بنزین، هیچ‌گونه افزایشی در نرخ کرایه تاکسی‌های تحت پوشش سازمان مدیریت و نظارت بر تاکسیرانی شهرداری تهران اعمال نخواهد شد. محمد حیدری تصریح کرده، نرخ کرایه تاکسی‌ها همچنان بر مبنای مصوبه سال جاری محاسبه می‌شود و رانندگان موظف به رعایت نرخ‌های مصوب هستند. هرگونه اقدام خارج از چارچوب مصوبات قانونی و دریافت کرایه مازاد، تخلف محسوب می‌شود.

 

تاکسی‌های اینترنتی در خط مقدم افزایش کرایه‌ها


در مورد تاکسی‌های اینترنتی اما ماجرا کمی متفاوت است. این تاکسی‌ها که تاکنون چند بار در طول سال جاری نرخ‌های خود را افزایش داده‌‌اند، اینبار تاکنون سکوت کرده‌اند. طی چند روز گذشته و همزمان با اجرای طرح زوج و فرد از در منزل، با وجود خلوت بودن خیابان‌ها و کوتاه شدن مسیرها، کرایه‌های اسنپ و تپسی زیاد‌تر شده است.


از سویی گزینه‌های جدیدی در اسنپ و تپسی فعال شده است که به‌طور مستقیم و غیرمستقیم منجر به گران شدن سفر می‌شود. مثلا سفرها در دقایق اولیه از طرف راننده‌ها پذیرفته نمی‌شود تا مسافر در گزینه قیمت پیشنهادی، کرایه بالاتری را با رضایت خودش اعلام کند! در عین حال در زمان جنگ نیز به بهانه مشکلات اینترنتی و سخت بودن سفرها برای راننده‌ها، کرایه‌های این تاکسی‌ها نیز گران شد و دیگر به قیمت‌های قبل برنگشت. 

 

تعهدی ابهام آمیز


حالا اما به نظر می‌رسد افزایش قیمت تاکسی‌های اینترنتی منوط به اجرای تعهد وزارت نفت برای تامین سهمیه بنزین این پلتفرم‌ها شده است. شرکت ملی پخش، سازمان شهرداری‌ها و دهیاری‌ها، سازمان برنامه و بودجه و اسنپ و تپسی طی اطلاعیه‌ای مشترک اعلام کرده‌اند: «با توجه به مصوبه شماره ۱۴۶۸۴۳هیئت محترم وزیران درخصوص بنزین و در نظر گرفته شدن سهمیه سوخت برای رانندگان/راکبان فعال در سکوهای اینترنتی وفق ماده۶ تصویب‌نامه مذبور، به استحضار جامعه و بالاخص کاربران سکوهای اینترنتی می‌رساند که اولا سقف سهمیه سوخت در نظر گرفته شده برای هر خودروی بنزینی۲۰۰لیتر در‌ ماه (مازاد بر ۶۰لیتر نرخ اول و ۱۰۰لیتر نرخ دوم) و برای هر خودروی دوگانه‌سوز ۹۵لیتر در ‌ماه (مازاد بر۳۰لیتر و۱۰۰لیتر) است و برای هر موتورسیکلت فعال و دارای کارت سوخت ۴۰لیتر در ‌ماه (مازاد بر ۲۵لیتر نرخ اول و ۳۵لیتر نرخ دوم) خواهد بود. سکوهای اینترنتی فعال متعهد می‌شوند هزینه تمام‌شده سفرها از بابت افزایش نرخ سوخت افزایش نیابد. لازم به توضیح است که سازوکار قیمت‌گذاری پویا مبتنی بر عرضه و تقاضا حفظ خواهد شد.


راننده‌ها اما حرف و سخن دیگری دارند؛ آنها معتقدند، سهمیه بنزین راننده‌های اسنپ و تپسی در ‌ماه روی هم به ۳۶۰ لیتر می‌رسد، اما مصرف سوخت خودرویی که روزی ۸ ساعت در پلتفرم آنلاین فعالیت دارد، بیشتر از این حرف‌هاست. قرار نیست در این میان راننده متضرر شود. خیلی از این راننده‌ها معتقدند بنزین ۵ هزار تومانی می‌تواند در افزایش کرایه تاکسی‌های اینترنتی تاثیر داشته باشد؛ در غیر این صورت صرفه‌ای برای راننده‌ها نخواهد داشت.

 

درد دل‌های رانندگان تاکسی


با این حال رانندگان تاکسی‌های خطی و اینترنتی همچنان معتقدند که نرخ کرایه‌های تاکسی باید افزایش پیدا کند. سعید راننده خط ولیعصر به رسالت در این زمینه به خبرنگار «هفت‌صبح» می‌گوید: از هفته قبل و حتی پیش از آغاز طرح افزایش نرخ بنزین، قیمت تمامی قطعات و سرویس‌های  دوره‌ای ماشین و... به شدت افزایش پیدا کرده و همچنان روندی صعودی را دارد. بنابراین اصلا منطقی نیست که کرایه‌ها افزایش پیدا نکند! 


رسول هم که یکی از رانندگان تاکسی‌های اینترنتی است در این زمینه می‌گوید: با این کرایه‌ها اصلا کار در تپسی و اسنپ نمی‌صرفد! کافی است ماشین خراب شود. آنوقت  است که باید اندازه یکی دو هفته درآمدت را بدهی تا ماشین را درست کنی. از سویی همه نرخ‌های اقلام خوراکی و مایحتاج زندگی هم افزایش سرسام‌آوری داشته است. حالا اگر قرار باشد بنزین 5 هزار تومانی هم بزنیم، دیگر این کرایه‌ها عملا معنایی نخواهد داشت! 


دنده‌ای چاق می‌کند و ادامه می‌دهد: البته گفته‌اند که قرار است سهمیه بدهند. من به شخصه چشمم آب نمی‌خورد. چون معتقدم یا اصلا این اتفاق رخ نمی‌دهد و یا اگر هم بدهد بعد از مدتی متوقف خواهد شد. درست مثل همین چند سال پیش که ما سهمیه بنزین داشتیم ولی بدون هیچ توضیحی قطع شد.


اشاره رسول به وعده‌های مدیرعامل اتحادیه حمل و نقل مسافر شهری کشور است که چند روز قبل گفته بود، ناوگان تاکسیرانی یکی از پرمصرف‌ترین بخش‌های حمل‌ونقل شهری است و دولت ترجیح داده سهمیه پایه این بخش را حفظ کند. 
وی با بیان اینکه تاکسی‌های شهری بنزینی ماهانه ۴۰۰ لیتر سهمیه ۱۵۰۰ تومانی دریافت می‌کنند، گفت: در بخش دوگانه‌سوز نیز تاکسی‌های شهری ۲۵۰ لیتر سهمیه پایه بنزینی دارند.

 

سخنان دو پهلوی اعضای شورای شهر


اعضای شورای شهر نیز به عنوان یکی از متولیان قیمت‌گذاری نرخ‌های کرایه‌ها، گرچه لزوم افزایش قیمت را رد می‌کنند اما در عین حال منکر این نیز نیستند که افزایش قیمت بنزین در کرایه‌ها تاثیرگذار است. سوده نجفی، عضو هیئت‌رئیسه شورای اسلامی شهر تهران با اشاره به اجرای طرح ۳ نرخی شدن بنزین اما در سخنانی دوپهلو در این مورد گفته، موضوع افزایش قیمت بنزین تصمیمی بوده که در اختیار دولت قرار داشت و بنا بر اعلام رسمی از امروز اجرا شد. طبیعی است که تغییر در قیمت بنزین بر هزینه‌های حمل‌ونقل تاثیر می‌گذارد و ممکن است برخی رانندگان به دلیل این افزایش قیمت، تمایل به افزایش کرایه‌ها داشته باشند.


وی با تاکید بر قانونی نبودن افزایش خودسرانه کرایه‌ها گفت: بر اساس بند ۲۷ ماده ۷۱ قانون تشکیلات، وظایف و انتخابات شوراهای اسلامی کشور، تصویب نرخ کرایه وسایل نقلیه درون‌شهری صرفا بر عهده شورای اسلامی شهر است. روال قانونی نیز کاملا روشن است.
این عضو هیئت‌رئیسه شورای اسلامی شهر تهران خاطر نشان کرده؛ طبیعی است که افزایش قیمت بنزین تنها بخشی از هزینه‌های این قشر است و هزینه‌هایی همچون قطعات یدکی، لاستیک، روغن، تعمیرات و استهلاک نیز در تصمیم‌گیری نهایی باید لحاظ شود. از این رو تاکید داریم که هر تصمیمی باید بر اساس محاسبات واقعی و کارشناسی شده اتخاذ شود تا هم از فشار مضاعف بر مردم جلوگیری شود و هم حقوق و معیشت رانندگان رعایت شود.


با این حال؛ در همین زمینه و در یکی از آخرین اظهار‌نظرها، مهدی چمران، رئیس شورای شهر تهران نیز روز گذشته در جمع خبرنگاران گفته؛ قاعدتا هیچ الزام و ضرورتی برای افزایش نرخ کرایه‌های تاکسی به دلیل افزایش نرخ بنزین وجود ندارد چرا که تاکسیران‌ها به اندازه‌ای که بتوانند در طول روز فعالیت کنند، بنزین را با نرخ معمولی دریافت می‌کنند. بنابراین افزایش نرخ کرایه تاکسی اقدام درستی نیست ضمن اینکه نرخ کرایه باید توسط شورای شهر تعیین شود.