هفت نکته از پنجاه و یکمین سالگرد برگزاری جشن‌های ۲۵۰۰ساله
امروز بیستم مهر ماه پنجاه و یکمین سالگرد برگزاری جشن‌های۲۵۰۰ ساله شاهنشاهی در ایران در سال ۱۳۵۰ است.
شماره یک | از بیستم تا بیست و چهارم مهر ۱۳۵۰ جشن‌هایی در منطقه تخت جمشید برگزار شد که به جشن‌های ۲۵۰۰ ساله شاهنشاهی معروف شد. برنامه اصلی این مراسم در روز ۲۲ مهر همزمان با سی و سومین سالگرد تولد فرح دیبا، برگزار شد.
شماره دو | با وجود هزینه‌کرد میلیون‌ها دلار بودجه تعدادی از مقامات ارشد آمریکایی و اروپایی از جمله ریچارد نیکسون رییس‌جمهور وقت آمریکا، ژرژ پمپیدو رییس‌جمهور فرانسه، ملکه انگلستان، ملکه هلند و رییس‌جمهور آلمان شرقی دعوت محمدرضا شاه پهلوی را رد کردند و در این ضیافت بین‌المللی حضور نیافتند. بودجه برگزاری جشن‌ها ابتدا ۲۵۰ و بعد ۴۵۰ میلیون ریال اعلام شد اما طبق اعلام یک کارشناس انگلیسی نزدیک به دربار پهلوی بودجه واقعی هزینه شده در شهر شیراز و منطقه تخت‌جمشید ۳۰۰ میلیون دلار بود.
شماره سه | برگزاری جشن‌های ۲۵۰۰ ساله مهر ماه ۱۳۵۰ کلید خورد و بهانه آن نیز بزرگداشت دو هزار و پانصدمین سال شاهنشاهی در ایران بود. ایده اولیه برگزاری این جشن‌ها ۱۳ سال قبل توسط شجاع‌الدین شفا مشاور فرهنگی دربار پهلویِ پسر در سال ۱۳۳۷ ارائه شد. او همان شخصیت فرهنگی و سیاسی عصر پهلوی است که با وجودی که سفیر بین‌المللی ایران در امور فرهنگی در دوره وزارت دکتر سید حسین فاطمی در وزارت امور خارجه در دوران نخست‌وزیری دکتر محمد مصدق بود اما بعد از کودتای آمریکایی - انگلیسی تیمسار فضل‌الله زاهدی علیه دولت دوم دکتر مصدق در غوغای کودتای ۲۸ مرداد ۱۳۳۲ به دربار پهلوی نزدیک‌تر شد و از شخصیت‌های مورد اعتماد پهلویِ پسر شد. شفا پیشنهاد جنجال برانگیز دیگری هم به شاه داد. او تغییر تقویم هجری شمسی به شاهنشاهی را در سال ۱۳۵۴ به محمدرضا شاه داد مشاور فرهنگی دربار پهلوی هدفش از ارائه پیشنهاد برگزاری جشن‌های ۲۵۰۰ ساله شاهنشاهی را بزرگداشت سلطنت در دو هزار و پانصدمین سالگرد سلطه سلسله پادشاهان در ایران عنوان کرد و توانست محمدرضا شاه را با خود همراه کند و او هم برای خودی‌نشان دادن آذر همان سال فرمان برپایی این جشن‌ها را صادر کرد.
شماره چهار | ویلیام شوکراس نویسنده و مفسر انگلیسی درباره هزینه‌های واقعی برپایی این جشن‌ها، نوشت: «بهترین آرایشگران از سالن‌های کاریتا و الکساندر پاریس به تخت جمشید پرواز کردند و الیزابت آردن، کرم آرایشی را به نام فرح دیبا تولید کرد که آن را در بسته‌بندی‌های مخصوص به میهمانان هدیه دهند. باکارا، طرح شرابخوری‌ها را ریخت، ماکسیم هم غذاها را آماده کرد و به این منظور دیگر سرآشپزان مهم فرانسوی هم به آنان کمک کردند. یک رشته چیزهای بد دیگر هم بود، از جمله تاریخ ایران، یا حداقل آن تصویری که آن‌ها از آن تاریخ ارائه دادند. سربازان ارتش را از تراشیدن ریش‌هایشان از یک ماه پیش از برگزاری جشن‌ها منع کردند تا چهره آن‌ها به جنگاوران باستان شبیه‌تر شود.
شماره پنج | با افزایش چهار برابری قیمت جهانی نفت در سال ۱۳۵۰، درآمد ایران از چهار میلیارد به ۲۰ میلیارد دلار در سال افزایش یافت و این افزایش پنج برابری درآمدها، هم فرصت خوبی برای نوسازی و تجهیز ارتش شاهنشاهی به مدرن‌ترین تجهیزات و جنگ‌افزارهای نظامی و تقویت ایده ژاندارمی ایران در فکر و ذهن محمدرضا شاه شد و هم بهترین زمان برای جشن و پایکوبی شاهانه در ویرانه‌های تخت‌جمشید.
شماره شش | کمیته برگزار کننده جشن‌های ۲۵۰۰ ساله مهمانان را در دو سطح دعوت کرد. سطح اول سلاطین و امپراطورهایی مانند هایله سلاسی امپراتور حبشه، قابوس سلطان عمان، ملک حسین پادشاه اردن و دسته دوم روسای جمهور، امرا و شیوخ عرب حاشیه خلیج فارس. محمدرضا خود شخصا از دسته اول در تخت جمشید استقبال کرد و مراسم سان، موزیک و پرچم را برگزار کرد. دسته دوم نیز از سوی نخست‌وزیر وقت در فرودگاه شیراز مورد استقبال قرار گرفتند.
شماره هفت | روسای جمهور اتریش، یوگسلاوی، آلمان غربی، آرژانتین، اندونزی، ایتالیا، برزیل، تونس، رومانی، سنگال، کره جنوبی و هندوستان و مقاماتی از موریتانی، داهومی، کنگو، کشورهای عرب حاشیه خلیج فارس، لسوتو، سوازیلند، اردن، بلغارستان، تایلند، سوئد، فیلیپین، لهستان، مجارستان و نروژ در مراسم حضور داشتند. هواپیمای مهمانان خارجی به تدریج از روز ۲۱ مهر هر ۱۵ دقیقه در فرودگاه تازه تاسیس شیراز نشست. هیات‌های خارجی بعد از پیاده شدن از هواپیما از سوی اعضای خاندان سلطنت و یا یکی از اعضای هیات دولت مورد استقبال قرار گرفتند سپس با خودروی تشریفات که توسط گارد شاهنشاهی اسکورت می‌شد به محدوده تخت‌جمشید هدایت شدند. هیات‌های خارجی در تخت‌جمشید هم مورد استقبال محمدرضا و فرح قرار گرفتند.
محمدرضا در لحظه استقبال از سران کشورهای دعوت شده به جشن‌های ۲۵۰۰ ساله شاهنشاهی با بیان اینکه «به نام شهبانو و خودم به مناسبت ورود به ایران برای شرکت در جشن‌های ۲۵۰۰ سال شاهنشاهی ایران به شما خوش‌آمد می‌گویم» از سران کشورها استقبال کرد. هیات‌های میهمان سپس برای شنیدن سرود ملی ایران و کشور متبوع‌شان روی سکوی تشریفات می‌ایستادند. بعد از آن سرگرد کریم شمس افسر گارد شاهنشاهی، نام و نشان هر یک از سران کشورها را با صدایی بلند می‌خواند و از آنان می‌خواست تا از «گارد احترام» سان ببینند.
بازدید از تخت جمشید هم از جمله برنامه‌هایی بود که برای هیات‌های خارجی تدارک دیده شده بود.
چادری مستقل به شکل چادرهای پادشاهان هخامشی برای اسکان مهمانان خارجی تدارک دیده شد و پذیرایی عمومی نیز در چادری به بزرگی ۶۸ و پهنای ۲۴ متر انجام شد.
