معمای حمید نوری؛ همه‌چیز درباره پیروزی دیپلماتیک بزرگ ایران
نگاهی به یک تحول دیپلماتیک با وساطت مسقط
هفت صبح| یک پیروزی دیپلماتیک بزرگ برای ایران. حمید نوری که مهم‌ترین چهره زندانی ایرانی در خارج از کشور بود، پس از نزدیک به پنج سال حبس، دیروز از زندان سوئد، آزاد و راهی تهران شد. در مقابل 2زندانی سوئدی که در ایران، زندانی بودند در همان روز، تهران را ترک کرده و به سمت استکهلم پرواز کردند.
یکی از آنها یوهان فلودروس، دیپلمات اتحادیه اروپا و دیگری، سعید عزیزی است. این اتفاقات پس از آن افتاد که یک زندانی فرانسوی با نام لوئی آرنو با وساطت عمانی‌ها، آخر هفته گذشته پس از نزدیک به 2سال از زندان اوین آزاد شد و به پاریس برگشت.
کمی قبل از آزادی او، بشیر بی‌آزار، مدیر سابق دفتر موسیقی و سرود سازمان صداوسیما که در فرانسه حضور داشت، توسط پلیس این کشور بازداشت شده بود. هنوز مشخص نیست که مشکل پیش آمده برای بی‌آزار، با آزادی آرنو برطرف خواهد شد یا این داستان و خصومت‌ها ادامه خواهد داشت.
۱- تبادل زندانیان بین ایران و سوئد و حتی آزادی زندانی فرانسوی یعنی آرنو، با تلاش و میانجی‌گری عمانی‌ها صورت گرفت. این نخستین‌بار نیست که مسقط، با پادرمیانی خود در آزادسازی و تبادل زندانیان ایران و غرب شرکت می‌کند.
پیش از این زندانی بلژیکی، الیویر وند‌کاستیل، با همین شیوه از زندان در ایران آزاد شد و بلژیک هم در ازای این آزادی اسدالله اسدی، دیپلمات ایرانی را راهی خانه کرد.
شهریور گذشته 5زندانی ایرانی به کمک وساطت عمانی‌ها از زندان‌های آمریکا آزاد شدند. در مقابل 5زندانی آمریکایی هم که در ایران به جرم جاسوسی متهم شده بودند، به دوحه و از آنجا به آمریکا منتقل شدند.
افرادی چون سیامک نمازی و مراد طاهباز جزو این دسته از افراد بودند.
۲- همزمانی آزادی لوئی آرنو از ایران با آزادی حمید نوری از زندان سوئد، گمانه‌زنی‌هایی را در مورد اینکه روابط تهران و غرب در حال پیشرفت است و دیپلماسی برای آزادی زندانیان جواب داده، به‌وجود آورده است.
بیایید از همین آخر هفته گذشته داستان را یک بار دیگر مرور کنیم. لوئی آرنو، شهروند فرانسوی که به‌عنوان جهانگرد وارد ایران شده و به جرم اجتماع و تبانی به قصد اقدام علیه امنیت‌ملی کشور، از سال 1401 در زندان به سر می‌برد، روز 24خردادماه و با وساطت عمانی‌ها آزاد شد؛ ساعتی بعد از انتشار این خبر، تصاویر حمله پلیس فرانسه به مقر منافقین در این کشور در رسانه‌ها منتشر شد.
آنطور که ایرنا از قول یک منبع آگاه نوشته است: «در این حمله 3تروریست منافق در جریان حمله پلیس فرانسه به مقر گروهک تروریستی منافقین دستگیر شدند.»
مرتضی سیمیاری در خصوص این اتفاق در روزنامه جوان نوشته یک افسر عالی‌رتبه اطلاعاتی با نام اختصاری «ایکس» با نشریه فرانس‌اینتر مصاحبه کرده و بعد از نزدیک به ۲۰سال بعد از حمله تروریستی مجاهدین در خیابان ناصرخسرو که به شهادت 80نفر انجامید، پرده از یک راز سر به مهر بر می‌دارد.
این مدیر عالی‌رتبه اطلاعاتی در دولت فرانسه فاش می‌کند که دولت میتران با چراغ سبز آمریکایی‌ها به رجوی، بنی‌صدر و تعدادی از کادر‌های رده‌بالای منافقین پناه داده است.
او در ادامه این یادداشت خود نوشته است: «این روز‌ها مامور ایکس در سازمان اطلاعات فرانسه (DGSE) طی دوران بازنشستگی، شاهدی بازاری بر برخی وقایع خاص است. او می‌داند که تهران حالا از دوره اضطرار و استرداد برای عوامل ترور به دوران مدیریت اطلاعاتی و ادراکی افسران استخوان خرد کرده ناتو در کشور‌های اروپایی رسیده است، افسر ایکس بیننده رویداد‌هایی 3ضلعی است که 2ضلع نامشخص دارد.»
۳- حمید نوری در آبان ماه ۱۳۹۸، از فرودگاه امام‌خمینی تهران به سمت استکهلم پرواز کرد که در در فرودگاه استکهلم-آرلاندا، با حکم دادسرای این کشور موقتا بازداشت شد.
او در تابستان 1400، با اتهامی که سوئد مدعی آن بود، یعنی «مشارکت در اعدام‌های سال ۱۳۶۷» محاکمه شد. البته این تنها اولین جلسه محاکمه او بود. در اتفاقی عجیب، سوئد تا پایان سال 1400، برای محکوم کردن نوری، 70بار او را پای میز محاکمه کشاند و در نهایت او دردادگاه تجدیدنظر، به حبس‌ابد محکوم شد.
وکلای حمید نوری در جلسه دادگاه تجدیدنظر لایحه‌ای اعتراضی داده بودند و به دلیل «سواستفاده از دادرسی عادلانه» خواستار باطل‌شدن کیفرخواست او شدند.
آنها بر این موضوع تکیه می‌کردند که نوری با فریب به استکهلم کشانده شده. نوری متولد سال 1340 است و در دهه60، به‌عنوان کارمند قوه‌قضائیه کار می‌کرد.
سال 2021 خانواده نوری اعلام کردند که 2سال موفق به دیدار با او نشده‌اند. در ادامه این خبرها، حمید نوری تبدیل به یکی از رکوردداران گذراندن زندان انفرادی در غرب شد.
هانا لارسون، وکیل سوئدی حمید نوری در بخشی از گفته‌های خود به مدت طولانی بازداشت او اشاره کرده بود: «حمید نوری اکنون ۳/۵ سال را در بازداشتگاه‌های سوئد به صورت انفرادی گذرانده و در اصل این یک رکورد برای مدت بازداشت به شمار می‌رود و بدرفتاری‌هایی که با او شده، بسیار فجیع است. در دی‌ماه سال 1402، نوری در مصاحبه‌ای که با یک روزنامه ایتالیایی داشت، گفته بود که تحت شکنجه قرار دارد.
او به این رسانه توضیح داد: «من اینجا در سلول انفرادی هستم؛ اکنون حدود 4سال و 2ماه است که در سلول انفرادی به سر می‌برم. من در یک رژیم بسیار محدود کننده قرار دارم؛ هر لحظه‌ای که می‌گذرد، برای من به این معناست که در معرض شکنجه، به‌ویژه شکنجه روحی هستم؛ منظورم این است که شکنجه سفید علیه من وجود دارد؛ هیچ زخمی روی بدنم نیست، اما روح و روانم نابود شده است.»
در ادامه نوری بخشی از شکنجه‌ها را اینگونه توصیف کرد: «در سلول، آنها اسناد دفاع من را از بین بردند؛ همه پرونده‌های موجود در تبلت من را حذف کردند؛ بنابراین، نتوانستم دفاعیات خود را در مرحله تجدیدنظر ارائه دهم.
من را برهنه می‌کنند و این کار را برای توهین و بی‌احترامی به من انجام می‌دهند. تلویزیون وجود دارد، اما فقط به زبان سوئدی پخش می‌شود و نمی‌توانم چیزی متوجه شوم و نمی‌توانم با اعضای خانواده‌ام تماس بگیرم.»
۴- به اصل خبر برگردیم. حمید نوری در اِزای آزادی دو زندانی سوئدی از زندان استکهلم آزاد شده است.
اولف کریسترسون، نخست‌وزیر سوئد، در پیامی در حساب خود در شبکه اجتماعی ایکس آزادی دو تن از شهروندان این کشور را در مبادله زندانی با جمهوری اسلامی اعلام کرد و نوشت: « با خوشحالی می‌توانم اعلام کنم که یوهان فلودروس و سعید عزیزی اکنون در یک هواپیما به مقصد سوئد هستند و به زودی با خانواده‌های خود ملاقات خواهند کرد.
۵- اما این دو نفر چه کسانی هستند؟ واقعیت این است که ما تنها اطلاعات کافی در مورد یکی از زندانیان یعنی یوهان فلودروس در اختیار داریم.
یوهان فلودروس، از کارکنان بخش سیاست خارجی اتحادیه اروپا و در حقیقت یک دیپلمات کم‌تجربه بود که به هنگام سفر به ایران، بازداشت و در دادگاه به «فساد فی الارض» و «اقدامات گسترده علیه امنیت کشور» از طریق «همکاری اطلاعاتی گسترده با اسرائیل» متهم شد.
او که در سال 1990 به‌دنیا آمده، بهار سال ۱۴۰۱ به ایران سفر کرد و در ۲۸فروردین زمانی که قصد خروج داشت، در فرودگاه بازداشت شد. فلودروس از سال ۲۰۱۹، به عنوان دستیار ایلوا یوهانسون، کمیسر اروپایی در امور مهاجرت کار کرده بود. او در نهایت در سال ۲۰۲۱، به سرویس اقدام خارجی اروپا پیوست.
فلودروس، قبل از دستگیری در آوریل ۲۰۲۲، چندین مرتبه در زمینه تجارت دیپلماتیک برای اتحادیه اروپا به ایران سفر کرده بود.
اروپایی‌ها ادعا می‌کردند که فلودروس در آن سال به همراه تعدادی از دوستانش به‌عنوان جهانگرد وارد ایران شده.
سعید عزیزی نیز، شهروند ایرانی- سوئدی، از طرف شعبه۲۶ دادگاه انقلاب تهران به 5سال حبس تعزیری محکوم شده بود. زمزمه‌هایی در مورد بیماری سرطان عزیزی که 63ساله است، وجود داشت. ظاهرا زمان بازداشت سعید عزیزی هم به سال 1401 برمی‌گردد.
اتهام این شهروند سوئد، «اجتماع و تبانی برای ارتکاب جرم» عنوان شده بود.
۶- یکی از زندانیان آزاد شده سوئدی یعنی یوهان فلودروس جزو زندانیان مشهور این کشور به‌حساب می‌آمد. اما کماکان تعدادی دیگر از شهروندان سوئدی که اتهامات گوناگونی دارند، در ایران زندانی هستند و تبادل زندانیان شامل حالشان نشده است.
احمدرضا جلالی یکی از آنهاست که به اتهام جاسوسی به اعدام محکوم شده است. طبق آنچه رسانه‌ها نوشته‌اند: «احمدرضا جلالی از جاسوسانی بود که مشخصات دانشمندان هسته‌ای را به موساد ارائه می‌کرد و افسران موساد با استفاده از این اطلاعات به ترور دانشمندان هسته‌ای اقدام کردند.
او متولد سال 1350 و پزشک است و گفته می‌شود پس از کار مشترک با وزارت دفاع، در یک سفر علمی- پژوهشی به سوئد در تور اطلاعاتی موساد می‌افتد. به‌نظر می‌رسد که رسانه‌های غربی انتظار داشتند که نام جلالی هم در بین زندانیان آزاد شده پیدا کنند.»
۷- سخنگوی وزارت امورخارجه دیروز عصر، با تایید خبر آزادی حمید نوری شهروند ایرانی از زندان‌های سوئد گفت: «آزادی حمید نوری شهروند ایرانی که با دسیسه و طراحی رژیم صهیونیستی و عاملیت گروهک تروریستی نفاق گرفتار شده بود، جلوه دیگری از دیپلماسی اقتدار جمهوری اسلامی ایران در تحقق و تامین منافع ملی و نیز حمایت قاطعانه از حقوق ایرانیان است.»
کنعانی افزود: «آزادی این شهروند از اسارت ناشی از رای غیرقانونی و فاقد مشروعیت دادگاه سوئد، در نتیجه تلاش‌های مستمر سیاسی، حقوقی و کنسولی دستگاه دیپلماسی، قوه قضائیه و دیگر مراجع ذیربط کشور حاصل شده است.»
۸- حمید نوری، که پس از ۱۶۸۰روز از زندان سوئد آزاد شد، در زمان ورود به ایران از خانواده خود، مردم ایران و دست‌اندرکاران این امر تشکر کرد.
او گفت: «پرونده بسیار سخت، پیچیده، مهم، حساس، پراضطراب و پردلهره‌ای بود و زحمات فراوانی کشیده شد. پیام اول من تشکر است. خدا از شما قبول کند و اگر کاری کردید، به خاطر خدا انجام دادید و خدا از شما قبول کند.»
حمید نوری در ادامه گفت: «یک پیام کوتاه هم برای تروریست‌ها، منافقین و در راس آنها، اسرائیل کودک‌کش دارم که به این پرونده خیلی دلخوش کرده بود. من، حمید نوری، در آستانه عید قربان، عید غدیر و روز عرفه، در تهران هستم. شما دلخوش کرده بودید، اما شما کجا هستید و من کجا هستم؟ شما می‌گفتید که خداوند هم نمی‌تواند حمید نوری را آزاد کند ولی دیدید که خداوند من را در روز عرفه آزاد کرد.»
