کارائیب زیر سایه یانکیها | واکنش ونزوئلا چه بوده است؟
آمریکا بزرگترین آرایش نظامی دهههای اخیر خود را دور ونزوئلا مستقر کرده است
هفت صبح| استقرار گسترده نیروهای آمریکایی در دریای کارائیب بار دیگر چهره قدیمی زورگو و قدرتطلب واشنگتن را به نمایش گذاشته است، رویکردی که از دههها پیش در آمریکای لاتین خاطره کودتاها، محاصرهها و اعمال قدرت نظامی را زنده نگه داشته است. بسیاری از تحلیلگران معتقدند بهجای همکاریهای بینالمللی برای مبارزه با تجارت مواد مخدر، آمریکا به رویکرد نظامی و ارعاب متوسل شده است، رویکردی که نگرانیهای امنیتی و خطر درگیری مستقیم با کشورهای منطقه را افزایش میدهد.
بزرگترین آرایش نظامی دهههای اخیر
کارزار دونالد ترامپ، رئیسجمهور ایالات متحده علیه آنچه او «تروریستهای مواد مخدر» میخواند، کارائیب را به یک میدان نبرد جدید تبدیل کرده است. از ماه اوت، آمریکا هزاران سرباز، ناو جنگی و هواپیما را در منطقه مستقر کرده، پایگاههای نظامی خود در پورتوریکو را دوباره فعال و رزمایشهایی برگزار کرده است، آنگونه که تحلیلگران این اقدام را بزرگترین حضور نظامی آمریکا در آمریکای لاتین در چند دهه اخیر میدانند.
در واقع، این اقدام نشاندهنده انتقال بخشی از توجه راهبردی واشنگتن از خاورمیانه به نیمکره غربی و جایی است که رقابتهای ژئوپلیتیکی با چین، روسیه و دولتهای چپگرای منطقه برای آمریکا اهمیت فزایندهای یافته. در ماه سپتامبر، آمریکا مجموعهای از حملات علیه قایقهای ونزوئلایی انجام داد که ادعا میشود حامل مواد مخدر به سمت خاک آمریکا بودهاند.
آخرین حمله روز جمعه انجام و منجر به کشته شدن شش نفر شد. هفته گذشته، ترامپ اعلام کرد عملیات مخفی سیا در ونزوئلا را تأیید کرده و حتی اعلام کرد احتمال حمله زمینی را نیز در نظر دارد. با این حال، او روز پنجشنبه انکار کرد که این تحرکات به معنای «اعلان جنگ» باشد. ترامپ گفت: «فکر نمیکنم لازم باشد برای اعلام جنگ درخواست بدهیم. ما فقط کسانی را که مواد مخدر به کشور ما میآورند میکشیم. تمام.»
آمریکا چند قایق ونزوئلایی را هدف قرار داده است؟
ارتش آمریکا از ۲ سپتامبر تاکنون دستکم ۱۰ حمله مرگبار علیه شناورها در سواحل ونزوئلا، دریای کارائیب و اقیانوس آرام انجام داده که به گفته مقامات دفاعی آمریکا حداقل ۴۳ کشته برجا گذاشته است. افزون بر این، کارشناسان حقوق بینالملل یادآور میشوند که این منطقه از نظر خطوط مرزی و حقوقی پیچیده است و اقدام نظامی بدون هماهنگی با نهادهای بینالمللی میتواند به عنوان نقض حاکمیت ملی تفسیر شود.
این سطح از عملیات نظامی، شدیدترین اقدام آمریکا در منطقه از زمان حمله به پاناما در سال ۱۹۸۹ محسوب میشود. بسیاری از این حملات در آبهای بینالمللی و نزدیک سواحل ونزوئلا رخ دادهاند، مسئلهای که سؤالهایی درباره مشروعیت حقوقی استفاده از زور توسط آمریکا مطرح کرده، بهخصوص در مواردی که تهدید فوری وجود نداشته است.
نیروهای اعزامی
هسته اصلی نیروها، گروه اعزامی آبیخاکی «ایوو جیما» است که شامل ۴۵۰۰ سرباز و ملوان و ۲۲۰۰ تفنگدار دریایی آموزشدیده برای عملیات فرود و واکنش سریع است. این نوع نیروها بهطور معمول در عملیات اشغال بندری و تثبیت سریع خاک هدف استفاده میشوند؛ نه رهگیری شناورهای کوچک.
ناوگان دریایی
آمریکا اعلام کرده که گروه ضربت ناو هواپیمابر «یواساس جرالد فورد» را همراه با پنج ناوشکن به منطقه اعزام کرده است. این ناوها قادر به حمل و شلیک موشکهای دوربرد تاماهاوک هستند. همچنین زیردریایی هستهای یواساس نیوپورت نیوز نیز برای عملیات تهاجمی و اطلاعاتی مستقر شده است. حضور یک ناو هواپیمابر بهتنهایی نشاندهنده سطح درگیریای است که فراتر از «مبارزه با قاچاق» تعریف میشود.
هواپیماها و جنگندهها
هواپیماهای بی۵۲ و بی۱ در نزدیکی حریم هوایی ونزوئلا پرواز کردهاند، هواپیماهایی که برای حمله به اهداف زمینی با تسلیحات دوربرد و حتی هستهای طراحی شدهاند و هیچ نقشی در مبارزه با قاچاق مواد مخدر ندارند. همچنین ۱۰ جنگنده اف۳۵، پهپادهای امکیو۹ و بالگردهای سیاچ۳۵۰ و اماچ۶۰ و هواپیماهای شناسایی ایسی۱۳۰ مستقر شدهاند. این سطح از پروازهای نمایشی، به طور معمول و مرسوم برای ارسال پیام بازدارندگی و فشار روانی به دولت هدف انجام میگیرد.
نیروهای ویژه و پایگاههای زمینی
حدود ۱۰ هزار سرباز نیز به پورتوریکو منتقل شدهاند و کاخ سفید به سیا اجازه عملیات مخفی در خاک ونزوئلا را داده است. این مجوز میتواند شامل عملیات خرابکاری، جذب نیروهای محلی و ایجاد بیثباتی سیاسی باشد.
واکنش ونزوئلا چه بوده است؟
در ۴ سپتامبر، دو جنگنده اف۱۶ ونزوئلا از فراز ناوشکن یاساس جیسون دانهم عبور کردند، اقدامی که واشنگتن آن را «تحریکآمیز» خواند. در مقابل، آمریکا ۱۰ جنگنده اف۳ و دو پهپاد امکیو۹ را به پورتوریکو منتقل کرد. در ۱۷ سپتامبر، ونزوئلا مانورهای گسترده هوایی و دریایی انجام داد و نیکلاس مادورو دستور بسیج نیروهای داوطلب و شبهنظامیان را صادر کرد. مقامهای ونزوئلایی این عملیات را نقض قوانین بینالمللی و تهدید علیه حاکمیت ملی میدانند و میگویند هیچ مدرکی برای این ادعا وجود ندارد که شناورهای هدف «تهدید فوری» بودهاند. تحلیلگران میگویند با ادامه این روند، حتی یک اشتباه نظامی کوچک میتواند منطقه را به لبه درگیری مستقیم بکشاند.