تانکر زندگی در چیتگر
شیوع آفت سوسک پوست خوار به دلیل بی‌آبی دوران کرونا هزاران درخت را آلوده کرد و نیازمند قطع و جایگزینی شده است
هفت صبح، حمیدرضا خالدی| این روزها پارک جنگلی چیتگر، حال و روز خوبی ندارد. تنش‌های آبی از یکسو و دست‌وپنجه نرم کردن با آفت سوسک پوسته باعث شده تا بخش زیادی از این بوستان که مهم‌ترین ریه تنفسی غرب تهران محسوب می‌شود، خشک شود. مشکلی که به نظر می‌رسد ریشه آن را باید در عمل‌نکردن به تعهدات متولیان، در تأمین آب موردنیاز آن جستجو کرد.
مردادماه امسال بود که حسین دماوندی معاونت برنامه‌ریزی اداره کل منابع طبیعی و آبخیزداری استان تهران با بیان اینکه اگر درختان آفت‌زده قطع نشوند آفت تمام جنگل‌های تهران را آسیب می‌زند اظهار داشت: در حال حاضر بخشی از درختان پارک‌های چیتگر و سرخه‌حصار خشک شده که منابع طبیعی استان به دلیل عدم شیوع آفات ناچار به قطع درختان بیش از ۵۰ سال سن کرده که نگرانی‌هایی را برای شهروندان ایجاد کرده است.
منظور دماوندی، انتشار تصاویری در رسانه‌ها و فضای مجازی بودند که نشان از قطع درختان در سطحی وسیع در این دو بوستان جنگلی و بخصوص چیتگر می‌دادند. موضوعی که شهرداری در پاسخ به آن اعلام کرده که دلیل قطع درختان آفت‌زدگی وسیع درختان چیتگر بوده است. محمد خسروی شهردار منطقه ۲۲ در پاسخ به «هفت صبح» در مورد ریشه بروز مشکل آفت‌زدگی درختان این بوستان می‌گوید: منشأ آفت‌زدگی این درختان به دوران کرونا بر می‌گردد.
در آن سال‌ها به‌خاطر آنکه درختان به‌درستی آبیاری نشدند و خشکسالی هم وجود داشت، حدود ۱۰۰ اصله درخت در نقاط مختلف پارک به آفت سوسک پوسته مبتلا شدند؛ اما آنها را قطع نکردند. نتیجه این کم‌کاری و سکوت آن بود که امروز هزاران درخت به این آفت مبتلا شده‌اند و باید قطع شده و توسط درختان جدید جایگزین شوند.
احیای ۹۰ درصدی
خسروی اما مدعی است که هم اینک بیش از ۹۰ درصد درختان آفت‌زده جایگزین شده‌اند. وی دراین‌خصوص می‌گوید: تاکنون با مجوز منابع طبیعی، هزاران اصله از درختان قطع و از پارک خارج و به فروش رسیده و به‌جای آنها درختان جدیدی کاشته شده یا در اولین زمان اقلیمی، کاشته خواهند شد. چرا که درخت‌کاری هم فصلی دارد.
به گفته این مقام مسئول تاکنون بالغ بر ۲۰ هزار اصله درخت در قبال ۱۰ هزار درخت آلوده به آفت، در پارک جنگلی چیتگر کاشته شده است می‌گوید: تنش آبی عامل اصلی تضعیف درختان و جذب آفت سوسک پوست‌خوار بود، اما اکنون با اقدامات انجام شده مشکلات مربوط به آب‌رسانی پارک تا حد زیادی مرتفع گردیده است.
تلاش برای تأمین آب موردنیاز بوستان
درختان همچنان زردرنگ هستند و نحیف. با شاخه‌هایی که بسیاری از آنها دیگر طراوت گذشته را ندارند. انگار که همچنان تشنه آب‌اند و خسته از این‌همه سال مبارزه. اما چرا اقدامی برای تأمین آب این بوستان جنگلی در راستای جلوگیری از خشک‌شدن آن صورت نگرفته است؟ سوالی که خسروی در پاسخ به آن می‌گوید: این حرف اصلاً درست و منصفانه نیست. ما با اجرای ۳۰ کیلومتر لوله‌کشی و احیای ۹ حلقه چاه، دسترسی به آب موردنیاز پارک را از تصفیه‌خانه‌ها و پساب‌ها فراهم کرده‌ایم. اگرچه نوسانات در تأمین آب وجود دارد، اما توانسته‌ایم آبیاری را کنترل کرده و نیاز واقعی پارک جنگلی را در سال گذشته به طور کامل تأمین کنیم.
وقتی که متولیان آب را می‌بندند
ولی تنش‌هایی که خسروی از آن صحبت می‌کند چیست؟ سوالی که صدرا خداوردی کارشناس محیط‌زیست در مورد آن می‌گوید: واقعیت این است که متولیان منابع و اداره آب‌وفاضلاب، حاضر نیستند به چیتگرآب بدهند. در حال حاضر شهرداری ۷۰ لیتر بر ثانیه آب برای درختان را از طریق چاه‌ها و ۵۰ لیتر بر ثانیه را از طریق پساب تأمین می‌کنیم؛ حتی قبلاً شرکت تأمین و تصفیه، ۵۰ لیتر بر ثانیه آب می‌داد که آن هم قطع شده است.
ایمان گودرزی معاون خدمات شهری منطقه ۲۲، نیز به نکته قابل تامل و مهمی در مورد تأمین آب چیتگر اشاره می‌کند که تاکنون کسی به آن اشاره‌ای نکرده است. وی در گفت‌وگو با «هفت صبح» می‌گوید: خوشبختانه با اقدامات صورت‌گرفته موفق شده‌ایم تا جلوی سرایت و توسعه آفت را بگیریم؛ ولی حقیقت این است که درختان این پارک نیاز به آب زیادی دارند و دولتی‌ها اجازه ورود آب از سد امیرکبیر به بوستان را نمی‌دهند. به گفته وی؛ روزانه به طور میانگین، بوستان ۷۸۰ هکتاری چیتگر با ۴۰۰ هزار درخت، نیازمند ۲۵۰ لیتر بر ثانیه آب است، اما فقط نیمی از آب تأمین شده و الباقی درختان هم با تانکر آبیاری می‌شوند.
راهکاری به نام آبیاری مدرن
بااین‌حال گروهی از کارشناسان محیط‌زیست مدعی‌اند که برخلاف سخنان مدیران، آب وجود دارد، اما شهرداری آبیاری را به روش سنتی انجام می‌دهد که باعث می‌شود تا آب به‌خوبی توزیع نشود. بدین ترتیب به نظر می‌رسد علاوه بر احیای بوستان چیتگر، در کنار تأمین حقابه آن، باید از روش‌های نوین آبیاری قطره‌ای، استفاده از پساب تصفیه‌شده و نصب حسگرهای هوشمند رطوبتی، استفاده کرد تا این بوستان جنگلی مهم تهران همچنان بتواند نقش خود را به‌عنوان کریدور جریان ورودی هوای غرب به شرق تهران و یا همان ریه تنفسی غرب پایتخت به‌خوبی ایفا کند.
