۲۰ لحظه تاریخی

‌روزنامه هفت صبح| از شنبه جام ملت‌های آسیا به میزبانی قطر آغاز می‌شود و تیم‌ملی ایران همگروه با فلسطین و هنگ‌کنگ و امارات مسابقات خود را پی می‌گیرد. مروری داریم بر بیست صحنه خاطره‌برانگیز از تاریخ حضور ایران در این تورنمنت نفیس و ارزشمند. 

صحنه اول. 29 اردیبهشت 1347. ایران و اسرائیل. دو تیم ده نفره هستند و بازی یک‌بر‌یک در جریان است. گل اول ایران در اتفاقی جنجالی شکل گرفت و همایون بهزادی ضربه‌اش (که روی حرکت استثنایی اکبر افتخاری شکل گرفته) با کش‌وقوس از خط دروازه اسرائیل گذشته بود و گل مساوی را رقم زده بود.


ایران همین‌طوری هم قهرمان آسیاست چرا که اسرائیل یک مساوی مقابل برمه داشته و ایران همه حریفان را شکست داده. اما قرار است این جشن کامل شود. پرویز قلیچ‌خانی توپ را می‌گیرد و با چند قدم به سمت دروازه اسرائیل از 30 متری شوت وحشتناکی را می‌زند که زیر تیر افقی دروازه اسرائیل فرود می‌آید. ایران دو و اسرائیل یک. تهران آن شب خواب ندارد. 

صحنه دوم. 23 اردیبهشت 1351. ایران دو بر صفر از تایلند میزبان بازی‌ها عقب افتاده است. ایران به‌عنوان مدافع عنوان قهرمانی تا دقیقه 80 دو بر صفر از تایلند شکست خورده است که ناگهان آتش بازی علی جباری هافبک نفوذی تیم شروع می‌شود و در یک ده‌دقیقه خاطره‌برانگیز سه گل می‌زند. ایران سه بر دو پیروز می‌شود و به‌عنوان سرگروه به نیمه نهایی می‌رود.

صحنه سوم. ایران و کامبوج. 26 اردیبهشت 1351. بازی یک‌بریک است که یک پنالتی به‌نفع ایران گرفته می‌شود. ناصر حجازی مامور زدن پنالتی است. بدون مکث فاصله دروازه ایران تا نقطه پنالتی را طی می‌کند و ضربه را به آسمان می‌زند! قلیچ‌خانی چند دقیقه بعد بازی را در می‌آورد.

صحنه چهارم. 29 اردیبهشت 1351. فینال تا دقیقه 107 بازی یک‌بریک است. تایلندی‌ها، کره‌ای‌ها را تشویق می‌کنند. حسین کلانی گل پیروزی را می‌زند. دومین قهرمانی پیاپی. کلانی آقای گل می‌شود و ابراهیم آشتیانی به‌عنوان دفاع راست، بهترین بازیکن تورنمنت. 

 صحنه پنجم. 23 خرداد 1355. فینال جام ملت‌ها، ‌ایران مقابل کویت. از آن نسل قهرمان دوره قبل فقط قلیچ‌خانی در ترکیب است. مهاجرانی با کمک اوفارل، انقلاب که چه عرض کنیم، زلزله به‌پا کرده است. میانگین سنی تیم زیر 24سال است. کویتی‌ها با هدایت ماریو زاگالو،‌ بازی را بسته‌اند.


تا این‌که دقیقه 71 علی پروین یک ضربه کاشته را چسبیده به خط هجده قدم به گل تبدیل می‌کند. سومین قهرمانی پیاپی در مسابقاتی که کلا هفت تیم حضور داشتند و خبری هم از کره‌جنوبی به‌عنوان مهمترین رقیب ایران نبود. رشیدی چهار بازی می‌کند و گلی دریافت نمی‌کند. قلیچ‌خانی برای سومین‌بار قهرمانی در جام ملت‌ها را تجربه می‌کند. 

صحنه ششم. 5 مهرماه 1359. نیمه نهایی جام ملت‌ها. ایران و کویت. بازی در کویت است. 4روز قبل عراق به ایران حمله کرده و جنگ شروع شده است. تماشاگران کویتی یک‌جورهایی سرخوش هستند و شاد و از تشویق عراق ابایی ندارند. روحیه ایرانی‌ها فروکش کرده و در نهایت دو بر یک شکست می‌خوریم. شکست دادن ایران برای فوتبال کویت، ‌همچون یک رویای دست‌نیافتنی بوده است. ایران در نهایت با سه گل کره‌شمالی را می‌برد و سوم می‌شود. 

صحنه هفتم.23 آذر1363. ایران و عربستان در نیمه نهایی. سعودی‌ها ماجد عبدالله را در خط حمله دارند. ایران اما از سه تفنگدار مشهورش، علیدوستی را در همان بازی اول مقدماتی از دست داده و محمدخانی هم با مصدومیت در ترکیب است. با این حال یک بر صفر از عربستان جلو هستیم که ابراهیمی سرمربی تیم،‌ محمدخانی را از زمین بیرون می‌کشد و بعد هم شاهین بیانی به اشتباه و در دقیقه 86 گل به‌خودی می‌زند و گل برادرش را بی‌اثر می‌کند. در پنالتی‌ها پنج بر چهار می‌بازیم. برای دومین دوره پیاپی از رسیدن به فینال باز می‌مانیم. 

صحنه هشتم.20 آذر 1367. ایران با هدایت پرویز دهداری مقابل کره‌جنوبی. دهداری به عابدزاده استراحت داده و سجادی را به زمین فرستاده. اگر مساوی می‌گرفتیم سرگروه بودیم اما در عرض 60 دقیقه سه تا گل می‌خوریم. عابدزاده به ترکیب بر می‌گردد اما دیگر دیر شده است.

صحنه نهم. 27 آذر 1367. بازی رده‌بندی. در نیمه نهایی به عربستان باخته‌ایم و باز هم در نیمه نهایی حذف شده‌ایم. حالا مقابل چین بازی به ضربات پنالتی کشیده می‌شود. احمد عابدزاده ارزش‌های خودش را نشان می‌دهد. سه ضربه را مهار می‌کند و ایران سوم می‌شود. 

صحنه دهم. 13 آبان 1371. ایران در آخرین بازی مرحله گروهی مقابل ژاپن. شاه‌محمدی دقیقه60 سهل‌انگارانه اخراج شده و حالا ژاپن به‌عنوان میزبان برای شکست ایران بی‌پروا می‌کوبد. تا بالاخره دقیقه 88 کازویوشی میورا از زاویه‌ای تنگ گل ژاپن را می‌زند. بعدش دعوا. محرمی و پیوس و کرمانی‌مقدم به داور حمله‌ور می‌شوند. این بار حتی از گروهمان هم بالا نرفتیم.

صحنه یازدهم. 26 آذر 1375. ایران در یک‌چهارم نهایی مقابل کره‌جنوبی است. در مقدماتی سه‌ بر یک تایلند را برده‌ایم و سه‌ بر صفر عربستان و دو بر ‌یک به عراق باخته‌ایم. اما اینجا معجزه شکل می‌گیرد. علی دایی 4 گل می‌زند و خداداد یک گل می‌زند و یک پاس گل می‌دهد و یک پنالتی می‌گیرد. یک گل هم سهم باقری است. شش بر دو حریف قدیمی را به خاک و خون می‌کشیم. 

صحنه دوازدهم. 29 آذر 1375. نبرد نفسگیر با سعودی در نیمه نهایی. این‌بار در ضربات پنالتی به سعودی‌ها می‌بازیم. تا برای چهارمین‌بار در 5 دوره گذشته در نیمه نهایی شکست بخوریم و در یک قدمی فینال متوقف بشویم. دایی بهترین گلزن جام می‌شود و خداداد عزیزی بهترین بازیکن تورنمنت و بعد هم مرد سال آسیا. 

صحنه سیزدهم. سوم آبان 1379. یک چهارم نهایی مقابل کره‌جنوبی. پرستاره‌ترین تیم تاریخ فوتبال ایران. حیف که بازی‌ها در بیروت است و شب‌های مدیترانه تمرکز تیم را بر هم زده است. کریم باقری یکی از زیباترین گل‌های تاریخ فوتبال ایران را می‌زند. یک شوت از چهل متری که فقط از آقا کریم بر می‌آید. 

صحنه چهاردهم. همان بازی! علی دایی برای کمک به خط دفاع عقب کشیده. می‌خواهد توپی را رد کند اما سوتی می‌دهد. سایه توپ را می‌زند و همان توپ وارد دروازه ایران می‌شود. از دست دادن پیروزی دقیقه 90. در وقت‌های اضافه گل دوم را هم می‌خوریم. ایران در یک چهارم نهایی حذف می‌شود. 

صحنه پانزدهم. سوم مردادماه 1383. از عمان عقب افتاده‌ایم و زیر فشار حریف قرار داریم که بداوی و رحمان رضایی جلوی چشم میلیون‌ها تماشاگر تلویزیونی همدیگر را کتک می‌زنند. رسوایی. چند دقیقه بعد محمد نصرتی با پا روی کمر بازیکن عمانی می‌رود اما داور او را اخراج نمی‌کند. بازی دو بر صفر باخته را هرطور که شده با گل دقیقه 96 به تساوی می‌کشانیم.

صحنه شانزدهم. 11 مرداد 1383. زیباترین مسابقه تاریخ جام ملت‌ها. ایران چهار بر سه کره‌جنوبی را شکست می‌دهد.

صحنه هفدهم. 14 مرداد 1383. ستار زارع دقیقه 50 اخراج می‌شود و ایران تا دقیقه 120 ده‌نفره مقابل میزبان (چین) مقاومت می‌کند. در ضربات پنالتی یحیی گل‌محمدی هوس چیپ زدن می‌کند. دروازه‌بان حریف دستش را می‌خواند.... باز هم در نیمه نهایی حذف می‌شویم.

جام ملت‌های 2007 و 2011 هیچ صحنه خاطره‌برانگیزی ندارند. در هر دو دوره توسط کره‌جنوبی در یک‌چهارم نهایی حذف می‌شویم. یک‌بار در ضربات پنالتی و یک‌بار هم با گلی که در وقت‌های اضافی خوردیم. 

صحنه هجدهم. 25 دی ماه 1393. ایران مقابل قطر. پاس عرضی اشکان دژآگه و کنترل و چرخش سردار آزمون. یکی از قشنگ‌ترین گل‌های تاریخ فوتبال ملی ایران رقم می‌خورد. 

صحنه نوزدهم. سوم بهمن ماه 1393. در یک چهارم نهایی مقابل عراق. یک بر صفر پیش افتاده‌ایم که مهرداد پولادی با یک خطای بچگانه دوکارته می‌شود و اخراج. نیمه دوم گل مساوی را می‌خوریم. در وقت‌های اضافی دوبار عقب می‌افتیم و دوبار با همان تیم ده نفره بازی را مساوی می‌کنیم. در ضربات پنالتی حذف می‌شویم اما شادی دیوانه‌وار آن دوبار کام‌بک با یک یار کمتر در ذهنمان می‌ماند.

صحنه بیستم. 8 بهمن 1397. در نیمه نهایی مقابل ژاپن. تا این مرحله در 5 بازی گلی نخورده‌ایم. ابتدای نیمه دوم گل بدی می‌خوریم. پورعلی گنجی و کنعانی‌زادگان و رضاییان به هوای اوت شدن توپ، ‌بازی را رها می‌کنند تا به داور اعتراض کنند. بازیکن ژاپنی با سماجت توپ را در اختیار می‌گیرد و در حالی که بازیکن‌های ایران در حال اعتراض هستند توپ را برای مهاجم بدون مراقب می‌فرستد. پانزده دقیقه بعد ایران سه بر صفر از ژاپن عقب افتاده است.