بار دیگر مسقط | چرا عباس عراقچی به عمان رفت؟

آتش یک درگیری دیگر در خاورمیانه شعلهور شده که میتواند عواقب ناگواری داشته باشد
هفت صبح | عباس عراقچی روز یکشنبه در سفری که از قبل اعلام نشده بود، وارد مسقط پایتخت عمان شد. این سفر در شرایطی شکل گرفت که برخی از گمانهزنیها در مورد پاسخ احتمالی ایران به ایالات متحده مطرح میشد، پیشبینی که کمی بعد رد و مشخص شد که ایران کماکان در حال بررسی نامه ترامپ است.
اما موضوع دیگری به نظر میرسد عباس عراقچی را به عمان کشانده. گفته میشود وزیران امور خارجه ایران و عمان در این دیدار در خصوص تحولات منطقه به ویژه وضعیت یمن و حملات جنایتکارانه اخیر نیروهای آمریکایی به این کشور به بحث و تبادل نظر پرداختند.
هنوز مشخص نیست که عمان میتواند حملاتی را که ترامپ علیه یمن تدارک دیده است را مدیریت کند، یا نمیتواند با رهبری سلطان هیثم از پس ماجرا بربیاید. اما آنچه مسلم است اینکه آتش یک درگیری دیگر در خاورمیانه شعلهور شده که میتواند عواقب ناگواری داشته باشد. مسقط معمولا در چنین شرایطی اقدامات دیپلماتیک خود را کلید میزند.
عمانیها از دهه 80 میلادی، به ویژه پس از امضای پیمانی نظامی با ایالات متحده، در بحرانهای منطقهای نقش جدی پیدا کردند. سلطان قابوس که در سال 2020 درگذشت و ارتباط تاریخی خوبی با ایران داشت و حفظ قدرتش را مدیون تهران میدانست، علاقهای ویژه به وساطت در میانه بحرانها داشت. این علاقه بعدها از سوی سلطان هیثم چندان دنبال نشد. اما از آنجایی که مسقط دههها چنین نقشی را ایفا کرده بود، عبور از آن برای دولت سلطان جدید مشکل بود.
عمان از زمان جنگ ایران و عراق تلاش کرد تا بحرانهایی که کشورهای منطقه، از جمله ایران با آن دست و پنجه نرم میکنند را سروسامان دهد. این مسیر برای مسقط هم آورده زیادی داشته است. عمانی که زمانی کشوری نهچندان توسعه یافته و نسبتا فقیر محسوب میشد، با تبدیل شدن به یک معتمد منطقهای، توانست علاوه بر توسعه اقتصادی، قدرت سیاسی و بینالمللی خود را هم تقویت کند. این نقش برای مسقط جذاب است.
یکی از مهمترین عرصههای میانجیگری عمان، تسهیل ارتباط میان ایران و ایالات متحده بوده است که از زمان قطع روابط دیپلماتیک دو کشور در سال 1358 هیچ کانال رسمی برای گفتوگو نداشتند. عمان در این زمینه به عنوان یک پیامرسان عمل کرده و در چندین مقطع حساس، نقشآفرینی کرد.
یکی از علتهای اینکه سفر روز یکشنبه عراقچی در ساعات اول مرتبط با نامه ترامپ در نظر گرفته میشد هم همین موضوع بود. اما حالا با آشفتگی بیشتر اوضاع در خاورمیانه به نظر میرسد که ایران یک بار دیگر درصدد است تا با استفاده از کشورهای منطقه، مانع از آتشافروزی ایالات متحده شود.
از آنجایی که مسقط به صورت سنتی کشوری بیطرف در منازعات است، یک گزینه امن برای همه کشورها محسوب میشود. از سوی دیگر ثبات سیاسی و اقتصادی در این کشور، روابط خوب با غرب و شرق و عملگرایی در سیاستخارجی باعث شده تا عمانیها بتوانند گره از برخی مسائل باز کرده یا دستکم برای باز کردن گرهها تلاش کنند.