بازار داغ یا جو روانی؟ بررسی بازار خودروی داخلی شب عید
یکی از مهم‌ترین دلایل افزایش قیمت خودرو در این روزها، رشد تقاضا برای خرید است
هفت صبح| بازار خودرو، شب عید امسال با اتفاقات عجیبی دست و پنجه نرم می‌کند. از استیضاح و عزل وزیر اقتصاد تا آمدن ترامپ و اتفاقاتی که در حوزه اقتصاد رخ داده است. همه حواشی‌ای که روی بازار خودرو بی‌تاثیر نیست. هر سال با نزدیک شدن به نوروز، بازار خودروی داخل دستخوش نوسانات قیمتی می‌شود اما امسال افزایش قیمت‌ها بیش از حد انتظار بوده است. برخی این رشد را ناشی از افزایش تقاضا در ماه‌های پایانی سال می‌دانند، در حالی که برخی دیگر معتقدند سیاست‌های کلان اقتصادی و انتظارات تورمی، عامل اصلی گرانی خودرو هستند اما علت این گرانی و رکود در بازار شب عید چیست؟
۱. افزایش تقاضا و جو روانی شب عید
یکی از مهم‌ترین دلایل افزایش قیمت خودرو در این روزها، رشد تقاضا برای خرید است. بسیاری از مردم ترجیح می‌دهند قبل از پایان سال خودروی خود را تعویض کنند. از سوی دیگر، نمایشگاه‌داران و دلالان بازار از این فرصت برای بالا بردن قیمت‌ها استفاده می‌کنند. جو روانی ناشی از ترس از گرانی بیشتر در سال آینده، خریداران را به سمت بازار کشانده و همین موضوع، قیمت‌ها را افزایش داده است.البته همه موضوع را نمی‌توان گردن دلالان انداخت و افزایش قیمت دلار و هرج و مرج اقتصادی را بی‌تأثیر دانست.
۲. کاهش عرضه از سوی خودروسازان
شرکت‌های خودروسازی معمولاً در ماه‌های پایانی سال، تیراژ تولید خود را کاهش می‌دهند. برخی از این شرکت‌ها به بهانه مشکلات قطعات و برخی دیگر به دلیل تنظیم برنامه‌های تولید، عرضه را محدود می‌کنند. این کاهش عرضه، همراه با افزایش تقاضا، باعث افزایش قیمت در بازار آزاد می‌شود.
۳. نوسانات نرخ ارز و مواد اولیه
خودروسازان داخلی همچنان به نرخ ارز وابسته‌اند. با افزایش قیمت دلار، هزینه تأمین قطعات و مواد اولیه بالا می‌رود. حتی اگر خودروسازان محصولات خود را با ارز نیمایی یا دولتی تأمین کنند، تأثیر نرخ ارز در بازار آزاد بر قیمت تمام‌شده خودرو غیرقابل انکار است. از سوی دیگر، افزایش قیمت فولاد، آلومینیوم و سایر مواد اولیه، مستقیماً برهزینه تولید خودرو اثر می‌گذارد.
۴. سیاست‌های کلان و قیمت‌گذاری دستوری
یکی از مشکلات اصلی بازار خودرو، قیمت‌گذاری دستوری است. این سیاست باعث ایجاد شکاف قیمتی بین کارخانه و بازار می‌شود و دلالان را به سمت خرید خودروهای کارخانه‌ای و فروش آن‌ها در بازار آزاد سوق می‌دهد. افزایش اختلاف قیمت کارخانه و بازار، عطش سودجویی را بیشتر کرده و به گرانی خودرو دامن می‌زند.
۵. انتظارات تورمی و سرمایه‌گذاری روی خودرو
در شرایط تورمی، مردم به دنبال راه‌هایی برای حفظ ارزش پول خود هستند. خودرو به‌عنوان یک کالای سرمایه‌ای، گزینه‌ای جذاب برای سرمایه‌گذاری محسوب می‌شود. بسیاری از خریداران نه برای مصرف شخصی، بلکه با هدف حفظ سرمایه و کسب سود از افزایش قیمت‌ها، وارد بازار می‌شوند. همین رفتار، به گرانی خودرو دامن زده است.
بررسی‌ها نشان می‌دهد که ترکیبی از عوامل اقتصادی، سیاست‌های دولتی، کاهش عرضه و جو روانی، منجر به افزایش قیمت خودروهای داخلی شده است. در شرایطی که نظارت دقیقی بر عملکرد بازار وجود ندارد، دلالان و سوداگران از فرصت استفاده کرده و قیمت‌ها را بالا می‌برند. اگر دولت به دنبال کنترل بازار است، باید سیاست‌هایی برای افزایش تولید، کاهش فاصله قیمتی بین کارخانه و بازار و حذف تقاضای سرمایه‌ای اتخاذ کند. در غیر این صورت، افزایش قیمت خودرو در شب عید، تنها مقدمه‌ای بر گرانی‌های بیشتر در سال آینده خواهد بود.
