داستان غم‌انگیز فوتبال ایران و صعود به المپیک

هفت صبح، سعید احمدیان| سرانجام یکشنبه شب تکلیف نیمکت تیم فوتبال امید مشخص شد و پس از ماه‌ها انتظار نام امید روانخواه به عنوان سرمربی جدید تیم فوتبال امید از آستین فدراسیون فوتبال بیرون آمد. ماموریت مهم او و تیمش صعود به المپیک لس‌آنجلس و موفقیت در بازی‌های آسیایی ناگویا است؛ اما شرایط به‌شکلی است که بسیاری آن‌ را ماموریت غیرممکن می‌دانند.

 

‌سقوط کن و سرمربی شو

روانخواه روی نیمکت تیم امید جانشین رضا عنایتی می‌شود که پس از ناکامی در رسیدن به المپیک پاریس و حذف در مرحله یک‌چهارم نهایی بازی‌های آسیایی هانگژو، مهرماه سال ۱۴۰۲ از تیم امید کنار گذاشته شد‌ اما روانخواه و عنایتی نقاط مشترک عجیبی دارند که برخی با کنار هم گذاشتن آنها فرضیه‌های جدیدی را مطرح می‌کنند. اینکه دستی در کار است و با مهره‌ها بازی می‌کند. روانخواه فصل گذشته از جایی هدایت تیم هوادار را به‌عهده گرفت و همراه این تیم به لیگ‌یک سقوط کرد. درست مثل رضا عنایتی که قبل از اینکه هدایت تیم امید را به‌عهده بگیرد، همراه پیکان سقوط کرده بود. 

اما این تنها نقاط مشترک این دو مربی که پشت ‌سرهم روی نیمکت تیم امید نشستند نیست. هردوی آنها در هدایت سه تیم امید ایران، هوادار و پیکان مشترک هستند. از طرفی درباره انتخاب سرمربی تیم امید همچون دفعه قبل که گفته شد علاقه قلعه‌نویی باعث شده تا عنایتی به جای محرم نویدکیا سرمربی امید شود. موضوعی که خشم محمد مایلی‌کهن را در آن زمان به‌همراه داشت. حالا اما مهم‌ترین موضوع این است که معیار فدراسیون برای این انتخاب چه بوده است. شاید همانطور که محمدحسین میثاقی در برنامه فوتبال برتر گفت، نبود پول باعث می‌شود هیچ مربی موفقی حاضر نباشد پول باشگاهی را رها کرده و به تیم امید بیاید. 

درباره روانخواه

امید روانخواه که تجربه سرمربیگری در تیم‌های سایپا، پارس جنوبی، پیکان و البته هوادار را دارد، سوم دی سال گذشته به عنوان سرمربی تیم فوتبال هوادار انتخاب و جایگزین مهدی رحمتی شد. او برای تغییر شرایط هوادار و نجات این تیم از ته جدول و سقوط روی نیمکت هوادار نشست، روی نیمکت تیمی که تا پایان هفته سیزدهم تنها یک برد کسب کرده بود. با او اما ورق برای هوادار برنگشت، او در ۱۷ بازی هدایت این تیم را برعهده داشت ۹ باخت، ۵ مساوی و ۳ برد کسب کرد. هوادار در نهایت با هدایت روانخواه به دسته اول سقوط کرد، عملکردی که البته نتیجه کار مشترک او و رحمتی بود.

نیمکتی که دافعه دارد

انتخاب سرمربی جدید تیم فوتبال امید نشان می‌دهد کارنامه و سبک کاری کمترین اهمیت ممکن را برای مسئولان فدراسیون فوتبال داشته است. این رویکرد به‌خصوص در انتخاب‌های اخیر که برای تیم امید رخ داده، به خوبی آشکار است! تیمی که زمانی زلاتکو کرانچار باتجربه یا فرهاد مجیدی محبوب را داشت و همیشه دنبال مربیان درجه یک (خارجی)  دست به چنین انتخاب‌هایی می‌زند.

از نظر برخی نگاه درجه دویی و اولویت نداشتن تیم فوتبال امید که هم از نظر بودجه و هم امکانات در حاشیه قرار دارد، سبب شده خیلی از مربیان به تیم امید نه بگویند، حتی مربیانی که فصل گذشته عملکرد قابل دفاعی نداشتند هم به مهدی تاج نه گفتند. مبلغ قرارداد پایین و عدم همکاری باشگاه‌ها با فدراسیون در بازیکن دادن و برگزاری اردوهای نصفه و نیمه سبب شده که کمتر مربی دست به قمار روی نیمکت امید بزند، به همین خاطر نیمکت این تیم خریدار زیادی ندارد و فدراسیون فوتبال به اولین بله، حکم مربیگری می‌دهد. انتخاب روانخواه و البته انتخاب‌های قبلی را باید در این چارچوب دید تا با آن راحت‌تر بتوان کنار آمد.

نیم قرن ناکامی

با تمام تفاسیر روانخواه حالا سکان هدایت تیم را در دست دارد و بزرگ‌ترین ماموریت او رساندن فوتبال به المپیک است. مونترال ۱۹۷۶ و در روزهایی که حشمت مهاجرانی روی نیمکت تیم ملی فوتبال می‌نشست، آخرین خاطره فوتبال ایران از المپیک است. یعنی نزدیک به ۵۰ سال آخرین روزهایی که فوتبال توانست در بزرگترین جشن ورزشی دنیا به میدان برود، می‌گذرد. حسن حبیبی آخرین مربی‌ای است که تیم امید را به المپیک رساند. تیم امید سال ۵۸ با هدایت او به المپیک ۱۹۸۰ مسکو صعود کرد اما تحریم سیاسی این مسابقات سبب شد تا کاروان ایران  به روسیه اعزام نشود و مونترال همچنان آخرین حضور فوتبال در المپیک باشد.

بازهم فرصت سوزی و انتخاب دقیقه نودی

تابستان ۱۴۰۲ در تاشکند، آخرین تلاش امیدها برای صعود به المپیک به نتیجه نرسید. حالا روانخواه در شرایطی حکم سرمربیگری تیم فوتبال امید را دریافت کرد که تا اولین رقابت رسمی امیدها کمتر از سه ماه باقی مانده است. تیم فوتبال امید شهریور امسال در مرحله مقدماتی جام ملت‌های زیر ۲۳ سال آسیا باید در روزهای ۱۲، ۱۵ و ۱۸ شهریور به ترتیب با تیم‌های هنگ‌کنگ، گوام و امارات بازی کند. این مسابقات اولین قدم فوتبال در راه المپیک خواهد بود.

فرصت کمتر از ۳ ماهه تیم امید برای مسابقات مقدماتی، بزرگترین چالش روانخواه برای آماده‌سازی امیدهاست، امیدهایی که نزدیک به ۲۰ ماه فرصت را از مهر ۱۴۰۲ تا امروز از دست دادند و حالا در فاصله کمتر از ۹۰ روز باید آماده برداشتن قدم اول شوند. البته این چالش با توجه به انتخاب‌های دقیقه نودی و فرصت‌سوزی فدراسیون فوتبال تازگی ندارد و درد مشترک روانخواه و مربیان قبلی است. روانخواه در آستانه 40 سالگی میراث‌دار بزرگان زیادی است که روی نیمکت امیدها نشسته‌اند اما با وجود تمام تجربه‌ای که داشته‌اند، نتوانسته‌اند طلسم صعود به المپیک را بشکنند.