نکات خواندنی درباره علی مصفا در سالروز تولدش
زادروز بازیگری که انتخابهای دقیقش او را به یکی از چهرههای ماندگار سینمای ایران بدل کرد
هفت صبح| در پروفایل امروزمان سالروز تولد علی مصفا را گرامی میداریم و به سفری کوتاه در دل زندگی و سینمای او میرویم؛ سفری که از خیابانهای تهران تا نورپردازی سالنهای کوچک و بزرگ سینما امتداد پیدا کرده است.
از او چه میدانیم؟
مصفا متولد ۱۱ آذر ۱۳۴۵ در تهران است؛ امروز وارد 59سالگی میشود؛ فرزند خانوادهای ریشهدار در ادب و فرهنگ. پدرش مظاهر مصفا، شاعر و ادیب پرآوازه و مادرش امیربانو کریمی، استاد ادبیات فارسی، فضایی ساختند که فرهنگ و زبان در آن حضوری زنده داشت. همین بستر خانوادگی، نقطه آغاز شکلگیری شخصیتی شد که بعدها در سینما با سکوت، عمق و مکث شناخته شد. مصفا سال 1377 با لیلا حاتمی ازدواج کرد و رابطه و زندگی شگفتانگیزی با او داشت؛ لیلا حاتمی که این روزها در گذر از 53سالگی است. حاصل ازدواج مصفا و حاتمی هم دو فرزند به نامهای مانی و عسل است.
از عمران تا پرده نقرهای
علی مصفا در دانشگاه تهران مهندسی عمران خواند؛ مسیری که در ظاهر فاصلهای جدی با هنر داشت اما ذهن تحلیلگر و نگاه دقیقش بعدها در انتخاب نقشها و شیوه بازیگری اثر گذاشت. ورودش به سینما با تجربههای ابتدایی شروع شد و با حضور در فیلم «پری» توجه جدی منتقدان را به خود جلب کرد. سیمرغ نقش مکمل مرد برای این فیلم، آغاز رسمی دیده شدن مصفا بود.
او بهتدریج بدل شد به بازیگری که با صدای آرام، نگاه درونگرا و بازی مینیمال، جهانهای پیچیدهای را پیش چشم مخاطب میگشود.مصفا در ادامه مسیر، به کارگردانی و نویسندگی هم نزدیک شد؛ ساخت فیلمهای کوتاه و تجربههای مستقل، بخشی از دغدغه همیشگیاش برای روایت شخصیاند. سینمای او بیشتر بر تأمل تکیه دارد تا هیجان، بر سکوت بیش از فریاد و بر شخصیتهایی که درد و تردید را در درون خود حمل میکنند.
زندگی با مکث
در مسیر حرفهای علی مصفا، آنچه بیش از هر چیز جلب توجه میکند، نوع نگاه او به جهان پیرامون است؛ نگاهی که از شتاب فاصله دارد و به تأمل فرصت میدهد. او از جمله هنرمندانی است که مرز روشنی میان کار و حریم شخصی ترسیم کرده و ترجیح داده تصویر عمومیاش به واسطه نقشها و آثارش شکل بگیرد.
همین انتخاب آگاهانه، چهرهای آرام و کمادعا از او ساخته است؛ مردی که در هیاهوی شهرت مکث میکند و به زندگی مجال نفس کشیدن میدهد. مصفا بیشتر به درون توجه دارد تا بیرون. این ویژگی در نقشهایی که پذیرفته دیده میشود؛ شخصیتهایی که احساس را فریاد نمیزنند و رنج را در سکوت حمل میکنند.
او در گفتوگوهایش با احتیاط سخن میگوید و همین احتیاط، بخشی از زبان هنریاش شده است. جهان او جهانیست که عشق، اندیشه و تجربه زیسته در لایههای پنهان جریان دارد؛ بینیاز از توضیح اضافه و نمایش پررنگ. در این سکوت و فاصلهگذاری، نوعی صداقت نهفته است؛ صداقتی که از زندگی روزمره به قاب سینما راه پیدا میکند و بازیگری را میسازد که حضورش آرام است، اثرش ماندگار و ردپایش در ذهن تماشاگر باقی میماند.
مردی میان کتاب و تصویر
علی مصفا از جمله بازیگرانی است که پیوندش با ادبیات قطع نشده. علاقه به خواندن، نوشتن و حتی نقاشی، بخشی از زیست روزمره اوست. این روحیه، در نقشهایی که انتخاب میکند دیده میشود؛ شخصیتهایی با لایههای پنهان، ذهنهای درگیر پرسش و سکوتهایی که حرفهای ناگفته فراوان دارند.
حضور او در سینمای ایران، یادآور این حقیقت است که بازیگری میتواند در عین سادگی، عمیق و ماندگار باشد.زادروز علی مصفا فرصتی است برای مکث؛ برای نگاه دوباره به مسیری که آرام پیموده شده و بیهیاهو به تأثیر رسیده است. او همچنان یکی از چهرههایی باقی مانده که سینمای ایران را به اندیشه، طمأنینه و وقار پیوند میزند.
