عفو ملوکانه ترامپ و مکافات
تصمیمهای نامتعارف و ناگهانی ترامپ چگونه عرصه حکمرانی آمریکا را تحت تاثیر قرار داده است؟
هفت صبح| موج تازه عفوهای دونالد ترامپ، بحثی گسترده درباره عادیسازی فساد در ساختار حکمرانی آمریکا به راه انداخته است؛ موجی که بیش از همه، نخبهگان اقتصادی، مدیران ثروتمند، چهرههای سیاسی بانفوذ و نزدیکان رئیسجمهور را از پیامدهای قضایی اتهامات سنگین نجات داده است. در ماه مه، اِد مارتین، وکیل دفتر عفو در وزارت دادگستری، جملهای گفت که حالا به نمادی از سیاست تازه کاخ سفید تبدیل شده است: «هیچ هوادار جنبش ترامپ پشت سرمان جا نمیماند.»
ترامپ که در کارزار انتخاباتی وعده داده بود به سیاستزده شدن وزارت دادگستری پایان دهد، در سال نخست از دوره دوم ریاستجمهوریاش شمار تاریخی از عفوها را صادر کرده است؛ آن هم به طور عمده برای مجرمان یقهسفید، سیاستمداران متهم به رشوه، تبانی، کلاهبرداری و فساد اداری.
در بیش از یک دوجین مورد، ترامپ حتی افرادی را عفو کرده که در دوره اول و دوم ریاستجمهوری خودش تحت پیگرد قرار گرفته یا محکوم شده بودند. این عفوها، پروندهها را از بنیان لغو کرده و کل فرآیند قضایی را برچیده است. برای مثال همین هفته اخیر، یک مدیر صنعت سرگرمی که تنها چهار ماه پس از صدور کیفرخواست به اتهام تبانی بازداشت شده بود، از سوی ترامپ عفو شد.
عفو رئیسجمهور پیشین هندوراس: تصمیمی که دستگاه عدالت را شوکه کرد
عفو خوان اورلاندو هرناندز، رئیسجمهور پیشین هندوراس که وزارت دادگستری آمریکا او را در مرکز یکی از بزرگترین و خشنترین شبکههای قاچاق مواد مخدر جهان معرفی کرده بود، موج تازهای از انتقادها را برانگیخته است. این اقدام حتی کار چند ساله اِمیل بُو، وکیل جنایی پیشین ترامپ و دادستان فدرالی که پرونده هرناندز را پیش میبرد، به طور کامل بیاثر کرده است.
رهبر اقلیت سنا، چاک شومر، در سخنرانی روز سهشنبه در صحن سنا گفت: «ترامپ هر روز کارهای ریاکارانه بسیاری میکند اما عفو یکی از بزرگترین قاچاقچیان جهان، حتی برای او هم اقدامی زننده و خطرناک است. نمیشود از مبارزه با قاچاقچیان دم زد و بعد یکی از خطرناکترین رهبران یک کارتل را آزاد کرد.»
تعریف تازه جرم: بازنویسی عدالت از پشت میز قدرت
موج تازه عفوها در اکثر موارد پروندههایی را شامل میشود که خود ترامپ یا نزدیکانش با اتهاماتی مشابه روبهرو بودهاند. از نگاه منتقدان، ترامپ با استفاده از قدرت گسترده ریاستجمهوری، بازتعریف کرده که چه چیزی جرم است و چه نیست. لیز اویر، وکیل سابق دفتر عفو که در ماه مارس از سوی دولت ترامپ برکنار شد، معتقد است رئیسجمهور با این روند، فساد اداری را عادیسازی و جنایتهای خطرناک مدیران متخلف را بیاهمیت جلوه میدهد.
او میگوید: ترامپ به شکل وسیع مقامهای فاسد را عفو میکند؛ کسانی که از جایگاه عمومی خود برای کسب منافع شخصی سوءاستفاده کردهاند. نمونه بارز، عفو هنری کوئیار، نماینده ایالت تگزاس است که سال گذشته با اتهامهای رشوهگیری، پولشویی و تبانی تحت پیگرد فدرال بود.
اویِر میگوید این موج عفو، بحرانی برای دموکراسی آمریکا ایجاد کرده است؛ زیرا ترامپ از این قدرت گسترده برای خدمت به منافع خود و اطرافیانش بهره میگیرد. ائتلافی شامل ۱۵۰ گروه حقوقی با عنوان «فراتر از قانون هیچکس نیست» نیز اعلام کرده:«ترامپ فصل تازهای باز کرده که در آن سیاستمداران فاسد آزادند از مقام خود برای منافع خصوصی بهره ببرند.»
رکورد تازه: از ۲۳۷ عفو به بیش از ۱۶۰۰
ترامپ در دوره نخست خود ۲۳۷ مورد عفو و تخفیف مجازات صادر کرد اما از زمان بازگشت به کاخ سفید در ژانویه تاکنون، شمار عفوها از ۱۶۰۰ مورد عبور کرده است؛ رقمی که حتی در کنار فساد سیاسی قرن نوزدهم نیز کمسابقه به نظر میرسد. اکثر این عفوها بهجز صدها مورد مرتبط با آشوب ششم ژانویه، مربوط به کلاهبرداریهای کلان، فساد اداری و جرایم مالی بوده است. در همین سال، ترامپ حداقل ۱۱ عضو سابق کنگره را از پیامدهای پروندههایشان معاف و نزدیک ۸۰ نفر از دستاندرکاران تلاش برای برگرداندن نتایج انتخابات را پیشاپیش عفو کرده است.
بیاعتنایی آشکار به قواعد رسمی دفتر عفو
دفتر وکیل عفو در وزارت دادگستری به طور معمول و مرسوم، درخواستها را بررسی و پس از پنج سال از محکومیت، در صورتی که فرد مسئولیت جرم خود را پذیرفته باشد، توصیه لازم را به کاخ سفید میفرستد. اما این قواعد اکنون، به گفته مقامهای سابق، کنار گذاشته شده است.
سخنگوی کاخ سفید میگوید تیمی از وکیلان متخصص همه درخواستها را بررسی میکنند. اما خود ترامپ گفته است بسیاری از افراد عفوشده را حتی نمیشناسد. یکی از نمونهها چانگپِنگ ژائو، میلیاردر و مدیر پیشین یک صرافی بزرگ رمزارز است که در سال ۲۰۲۳ به نقض عمدی قوانین مبارزه با پولشویی اعتراف کرده بود. ترامپ پس از عفو او گفت از سوی مقامهای دولت به او گفتهاند ژائو قربانی تعقیب سیاسی دولت پیشین بوده است. ژائو همچنان سهامدار همان شرکتی است که با بنگاه مالی خانواده ترامپ همکاری دارد.
